Codi tŷ unnos Cymreig // Raising the roof: In a day!
- Cyhoeddwyd
Mae'r Ganolfan Dechnoleg Amgen ger Machynlleth wedi bod yn gwthio ffiniau adeiladu tai cynaliadwy ers ei sefydlu yn 1973.
The Centre for Alternative Techology near Machynlleth has been setting the standards for sustainable building since it was founded in 1973.
Ond nos Fawrth, 22 Mai, roedd y Ganolfan yn destun arbrawf oedd yn cyfuno adeiladu cynaliadwy a hen draddodiad Cymreig.
Ar raglen George Clarke's Amazing Spaces ar Channel 4, wnaeth tîm adeiladu'r rhaglen, gyda chymorth rhai o gyfeillion y Ganolfan a chrefftwyr lleol, geisio ail greu hen draddodiad y tŷ unnos ar safle'r Ganolfan yn hen chwarel lechen Llwyngwern.
On Tuesday, May 22, Channel Four's George Clarke's Amazing Spaces undertook a project based on the old Welsh tradition of tŷ unnos at the Centre's old quarry in Llwyngwern.
Yn ôl yr hen draddodiad, os roeddech yn medru adeiladu tŷ gyda phedwar wal, to a thân yn llosgi yn y grât mewn llai na diwrnod, yna roedd y tŷ a'r tir lle'r oedd y tŷ'n sefyll yn berchen i chi.
According to the tradition, if you could build a house with four walls, a roof and have smoke coming out of the chimney within a day, then the house and the land on which it stood belonged to you.
Mae'r pren ar gyfer prif ffrâm y tŷ wedi cyrraedd y safle - y cyfan o ffynhonnell leol wrth reswm.
All the wood was sourced locally...naturally.
Weithiau mae'r hen draddodiadau yn gorfod plygu i draddodiadau newydd yr hi-viz a hetiau caled.
Sometimes the old traditions have to give way to the modern traditions of hi-viz jackets and hard hats.
Gwell mesur dwywaith a thorri unwaith.
Better to measure twice and cut once.
Mae'n anodd gweithio gyda rhywun yn eich gwylio'n ddiddiwedd.
It's difficult to work when someone's watching you all the time!
Ar ôl diwrnod, a noson galed a gwlyb iawn, llwyddodd y tîm adeiladu i orffen y tŷ, a hyd yn oed llwyddo i roi carthen ar y gwely.
After a long and wet day and night, the building team succeeded in their task, and even managed to make the bed!
Ac yn ôl canllawiau'r traddodiad, roedd rhaid cael tân yn y grât a mwg yn codi o'r simne.
The fire was duly lit, in order to conform to the old tradition's rules.
Mae'r cyfan wedi gorffen... amser am lun o'r tîm i gofio.
Now all the work has been done, time for a team photo.
A dyma'r tŷ unnos yn ei gynefin, ac mae bellach ar agor i'r cyhoedd yn y Ganolfan ym Machynlleth.
Here's the house in it's full glory and it's open to the public at the Centre near Machynlleth so you can go and have a peek for yourself!
Orielau eraill // Other picture galleries on Cymru Fyw: