Agor ein llygaid yn New Bay. Amryw yn codi tua 4 o'r gloch y bore, ac yn cadw twrw mawr, gan gerdded i fyny ac i lawr. Bore hyfryd. Pur dawel.

Am tua un o'r gloch y prynhawn aeth y Cadben ynghyd a pedwar or dwylaw, y meddyg, a Williams, Birkenhead (Watcyn Wesley Williams) mewn cwch tua'r lan. Mae yn brynhawn - gwaith hynod o hyfryd - yr haul yn tywynu yn gynnes o braf - mae yn bur uchel ac ystyried mai canol gaeaf ydyw. Bae braf yn edrych ydyw hwn, mae i'e weld fel cylch mawr oddigerth yr agorfa sydd ohonoo i'r môr. Amgylchynir ef a chreigiau lled isel.

Mae oddeutu 50 milldir o hyd a 30 o led - Rhwng 4 a 5 dychwelodd y cwch yn ôl, ac er syndod a llawenydd pawb yr oedd Mr. Lewis Jones ynddo.

Yn fuan wedyn cawsom dipyn o'i hanes gan Mr L. Jones. Yr oedd ei adroddiad yn bodloni yn gyffredinol a thu hwnt i'w disgwyliadua o lawer.

Dywedai mai trwy rwystrau anghyffredin yr oedd wedi llwyddo. Pan gyrhaeddodd i Buenois Ayres anhawdd iawn oedd cael dim gwrandawiad, oblegid yr oedd rhyfel newydd dorri allan yn Paraguqay; a dywedai: 'Chwi wyddoch pan oedd rhyfel rhwng Lloegr a Rwsia nad oedd dim ond Rwsia i'w gael o hyd ganddi; felly yn union yr oedd hi yn Buenos Ayres.'

Yr oedd ganddo yn New Bay 16 o dai, a Store house braf, 2 Drol, 9 o Geffylau, 3 o Wartheg, 500 o Ddefaid, 3 o ddynion gwynion, 1 o'r Patagoniaid, un dof a dyn du (Indian o Calutta o enedigaeth), 3 neu 4 o Germans (Y rhai ydoedd wedi eu canfod mewn rhyw hen wrecks yn y bae), yr oedd Mr Edwin Roberts ganddo yn gwylio ac yn paratoi, yr oedd ganddo long (y sgwner Juno) yn y bae, gyda pha un yr oedd wedi' d'od a'r defaid oddeutu deuddyd yn ôl ac yr oedd ganddo un aral (helen mary) yn rhywle oddeutu'r lle - y ddwy at ein gwasanaeth, yr oedd yn cludo stores gyda'r hon yr oedd wedi dod a'r defaid, yr oedd ganddo yn yr ystordy (Yr unig adeilad gymharol fawr yn y gwersyll. Dywed Thomas Jones ei fod yn mesur 20 medr wrth 5 medr - Y drafod, 30 Gorff 1926, 300 o sacheidiau o wenith, 3 tunnell o fara (bisgedi sychion), ychydig o haidd a cheirch yr oedd ganddo flawd hefyd a thatws, a llawer iawn o faan nwyddau, megys rice, siwgwr, coffi, pomkins, rhawiau, ceibiau heiarn, yr oedd ganddo 500 o Wartheg a 200 o geffylau yn mynd ar hyd y tri i'r Chupat, ac yr oedd yn disgwyl eu bod wedi cyrhaedd yno bellach (Ni chyrhaeddod yr anifeiliaid hyn na'u tywyswyr ben eu taith. Ymosododd haid o frodorion arnynt. Lladdwyd y gauchos, a dygwyd y gwartheg a'r ceffylau.)

Mae gando 3000 o wartheg i ddyfod ynghyd a haner can mil o ddefaid, mae ganddo eisiau mynd i Del Carmen (Patagones) i orffen cael pethau, megys caws, a defaid heblaw yr haner can mil.

Amryw yn gweld tir am oddeutu 7 o'r gloch y bore wrth ddringo i fyny dipyn.

Y tir yn dod yn eglurach o hyd - roedd yn eglur iawn oddeutu canol dydd - roeddwm yn meddwl mai rhan o orynys Valdés ydyw. Nid yw y llong yn hwylio fawr heddiw - mae'n drifftio tipyn tua'r tir.

Roeddem o fewn oddeutu milldir i'r orynys rhwng tri a phedwar - yr oedd y parth oedd yn ein hymyl ni ar yr ochr ogleddol, a ninnau yn myned rhyw led gyda hi fyw na heb.

Rydym yn hwylio yn 'nice' iawn - breeze yn fawr ffafiriol. Nid oes bryniadu i'w canfod arni. Tynasant yr hwyliau i lawr oddigerth 3 neu 4 neu 5 rhwng 5 a 6; ac roeddem bron yng ngheg y New Bay - roedd y ddwy ochr i'w gweld ers meityn, sef Nueva Head ar yr ochr dde, a Ninffas Point ar yr ochr chwith.

Euthom i mewn i'r Bay yn lled fuan wedyn wrth oleuni lleuad - yr hon a fachludodd am tua deg. Yr oedd rhai yn dweud eu bod yn geld y tir o bell ac yn aneglur ddoe.

Yn yr hwyr cynhaliwyd Cwrdd Gweddio.

Rydym rhywle heb fod yn bell iawn o New Bay, mae'n debyg.

Maent yn tacio rhywle heb fod lawer o ganoedd oddiyno, mae'n ymddangos, ers dyddiau bellach.

Mae'n goleuo yn awr n y bore oddeutu chwech i hanner awr wedi chwech, ac yn tywyllu oddeutu hanner awr wedi pedwar i bump. Mae'r dydd yn ymestyn.

Teimlo fy hun yn well heddiw. Codi rhwng 9 a 10.

Mynd at y Meddyg, yr hwn a ddywedodd wrthyf mai y peth gorau i mi'w wneud oedd cadw fy hun mor gynhes ag y gallwn; ac hefyd fe roddodd i mi lwngc i'w yfed ar y pryd, yr hwn oedd yn led dda ei flas.

Chefais i ddim fy mlino gan y rhyddni heddiw.

Rhybweth yn debyg i hyn oed dy gwun oeddwn yn fwriadu ei ddweud o flaen y Meddyg bore 'ma pe bo angen:

I went to bed soon after Tea-time on Saturday night, and felt myself very cold, and was for hours before I got warm - was very ill all through the night, yesterday and last night - felt tremendious pains in my belly, and each pain semed to be an opposition to the other, which cause, as I thought, I don't know whether it did so r not, my body to be extremely loose.'

Es i fy ngwely yn lled gynnar.

Bu Cwrdd Gweddio yn yr hwyr.

Chodais i ddim drwy'r dydd heddiw.

Roeddwn i'n rhydd iawn drwy'r nos neithiwr, a felly drwy'r dydd heddiw; ac roedd genai boen lled dost yn fy mol.

Oedfa yn y bore - Mr Matthews oddiar Efengyl Ioan XI, 21, 32 - dwy adnod yn unig.

Oedfa Seisnig am 4 o'r gloch y prynahwn gan Mr R. Williams oddiar y geiriau hyny yn Luc 'Y mae'n rhaid gweddio yn wastad ac heb ddiffygio'

**Nid yw'r adnod hon yn Luc. Tybed a'i at 'Gweddiwch yn ddi-baid' Thesaloniaid 5:17 y cyfeiriodd y gweinidog.

Cwrdd Gweddio yn yr hwyr

(Mae'r dyddiadur yn wag am heddiw)

Yn siglo llai neithiwr. Dim môr yn taflu drosodd fel bore ddoe.

Parhau i deimlo'r gwynt dipyn yn oeraidd. Nid yw'n siglo fawr, er ei bod yn dipyn o fôr.

Gwelodd rhai forfil bore 'ma o bell gan dybio mai steamor ydoedd yn chwythu aer i fyny.

Codi 'chain' yr angor i fyny yn barod. Gwelais amryw o bysgod a elwir 'porposois' neu 'tortousis' llamhidyddion neu ddolffiniaid, mae'n debyg. Yr oeddynt yn mynd yn hynod o gyfly, - yr un gyfeiriad a'r llong, ond yn gyflymach na hi. Rhyw neidio oeddynt - byddent yn y golwg yn awr a phryd arall, just ar wyneb y dŵr.

Yr oedd yn llongyddach y prynhawn - yn llonyddu fel yr oedd yn nesu at y nos. Es i fy ngwely yn bur gynnar heddiw - nid oeddwn yn teimlo fy hun yn bur dda. Oeri oeddwn wedi ei wneud, dwi'n credu.

Bum yn hir cyn cynhesur, ac yr oeddwn yn lled boeth ar ol cynhesu.

Cafwyd Cwrdd Gweddio yn yr hwyr.

Y llong yn siglo yn arw neithiwr.

Parhau yn for lled fawr - tonau fel mynyddau, chwedl pobl - a chwythu yn lled gryf ac oeraidd; eto yr haul yn tywynu yn hyfryd arnom.

Codi yr hwyliau agos i gyd i fyny y prynhawn.

Parhaodd yn wynt cryf drwy'r nos neithiwr.

Parhau yr un fath drwy'r dydd- tonau mawrion - dim ond dwy neu dair o hwyliau i fyny - hwylio mewn cyfeiriad fwy i'r gollewin nag un lle yn ol yr haul. Teimlo fy hun yn hynod iachus, diolch byth.

**Gwnaed hyn er mwyn ailgyfeirio'r llong oherwydd bod storm wedi'i chwythu tua trichan milltir allan o'i llwybr - yn ol Thomas Jones (Y Drafod, 2 Gorff 1926)

Fe hwyliom ni'n gampus drwy'r nos neithiwr.

Pan es i fy mocs bore heddiw i baratoi erbyn brecwast, gwelais fod rhywun wedi dwyn fy mhwdin.

Yr oedd clo ar fy nghoffr fel arferol, ac nid oedd unrhwybeth arall ar goll. Am tua 9 o'r gloch y bore classwyd y pentyn yn yr un dull a'r lleill.

Parhau i hwylio yn dda drwyr' dydd. Cyfarfod Gwweddio yn yr hwyr.

Hefyd dechreuodd gyfodi yn wynt stormus, a golau mellt. Fe gafodd yr hwyliau eu tunni i gyd.

**Dywed Thomas Jones fod y Capten, gŵr ifanc braidd yn ddibrofiad, wedi gorchymyn ailgodi'r hwyliau ond fod y prif swyddog, yn dilyn dadl gref wedi llwyddo i'w berswadio o'r perygl oed o'u blaen ychydig funudau cynir storm ddisgyn arnyt. (Y Drafod, 2 Gorffennaf 1926).

Hwylio yn gampus. Pobl o'r farn ein bod yn lat. 38 felly wedi gadael y Rio de la Plata ac yn mynd ymlaen gyferbyn a thalaeth Buenos Ayres.

Bum yn gorwedd ar fy ngwely o ganol y prynhawn heddiw hyd amser mynd i'r gwely, pryd yr es isso yn iawn. Roessem yn parhau i hwylio yn gampus.

Tua 8 o'r gloch heno, but plentyn i Griffith Solomon a'i briod farw (Elisabeth Solomon). Yr oedd oddeutu blwydd a hanner oed.

Hwylio yn o lew neithiwr - rhai prydiau beth bynnag.

Hwylio yn araf dros ben heddiw - y mor yn bur lyfn.

Cododd yn wynt da gyda'r nos ac o gyfeiriad da, a chryfhaodd gan ein chwythu yn gampus trwy'r nos.

Y bore 'ma pregethhodd Mr. Humphreys oddi ar Diar. XXVII.12. Mae adnod debyg i hon i'w chanfod yn yr XXII.3.

Mae amgylchiadau yn dyfod i gyfarfod pawb a brofant yn ddinystr iddynt oddieithr iddynt eu gochelyd.

Dyma y morwyr er enghraifft: Mae storm yn dechrau a'u suddo hwy oddigerth iddynt fynd i'r porthladd i ymguddio. Fel yna gyda phob peth... Byddwch gall, ac na fyddwch ffol er dangos y perygl i chwi.

Prynhawn: dosbarth

Cwrdd Gweddio yn y nos.

Agorodd Matthews ef drwy ddarllen rhannu o'r IV a'r V benod o Epistol I Ioan, a gwneud sylwadau arnynt. 'Mae perffaith Gariad yn bwrw allan ofn"

Hwylio dim braidd.

Nid yw'r llong mewn cyfeiriad priodol. Maent wedi bod yn tacio dipyn yr wythnos yma.

Mi wnes i wella yn gampus yr wythnos hon. Bore 'ma fel y nodais, gorffenais gymeryd y ffisyg. Rwyf yn yfed rhyw hanner llond cwpan de o ddwr hallt bob bore cyn boreufwyd (brecwast) ers deuddydd neu dri yn ol cyngor y meddyg.

***Ychwanegiad gan Seth ddaeth o ddyddiadur James Davies, Sir Fynwy****

"Codais y prif ddigwyddiadau o Ddyddlyfr James Davies, Sir Fynwy; oherwydd i'r gwnt chywthu yr hyn oeddwn wedi ei ysgrifennu dros y bwrdd i'r mor a minnau ym mhen oddeutu rhyw 4 neu 5 niwrnod fynd dipynn yn sal a difater.

Nid yw ef wedi cofnodi yn fanwl iawn. Bu amryw bregethau a chyfarfodydd Gweddio nad yw ef wedi eu cofnodi.

Hefyd fe anwyd dau blentyn wedi y marwolaethau - mab a merch i ddau o mountain ash - sef mab i mary a john jones... morgan jones. A merch i rachel ac aron jenkins (Rachel Jenkins).

Gwyntoedd sydyn.

Gweld llong.

Gwynt cryf.

Pregeth gan Matthews heno oddiar 2 Cor. VI a'r adnod olaf, 'Canys er gwerth y'ch prynwyd' Sylwodd mai ein dyletswydd yw gogoneddu Duw, a hyny yn gyfangwbl - a'n corff a'n hysbryd - a'r cymhelliad i hyny.'

Gwynt anffafriol - y llong yn myned dipyn o'i chyfeiriad.

Bore tywyll gwlyb. Taranau yn rhuo a'r mellt yn gwau.

Hwylio yn gyflym.

Diwrnod teg. Gweld tir, sef Cape Friz Braxil mae'n debyg.

Fe fedyddiodd Humphreys dri o blant.

Pregeth yn y bore gan R. Williams

Pregeth yn y nos gan Matthews

Roeddwn wedi bod yn lled sâl am y tair wythnos diwedaf; ond wedi codi bob dydd, ond yn aml yn teimlo yn rhy ddifater a digalon i gwcio i mi fy hun. Ond heddiw dechreuais fendio yn iawn.

Roeddwn o dan law y meddyg ers dyddiau - hynny yw, ces ddose ganddo 4 boreugwaith, a quinine ganddo mewn potel ddwywaith, ynghyd a rhyw physic arall mwy blasus mewn potel.

Yr oedd fy nghorff yn bur rwym ynghyd a'r gravel arnaf, fy stumog yn wan.

Plymio i'r môr - 80 llath o ddyfnder. Codi yn dymhestl.