Llywodraeth Cymru

Dywedodd Mark Drakeford wrth y gynhadledd na fydd Llywodraeth Cymru yn "rhuthro i wneud penderfyniad yn syth" ar orfodi pob i orchuddio eu hwynebau ar drafnidiaeth gyhoeddus.

Bydd yn rhaid gwneud hynny yn Lloegr o 15 Mehefin, ond safbwynt Llywodraeth Cymru yw ei fod yn "ddewis personol".

Dywedodd y Prif Weinidog ei fod yn cydnabod mai "ychydig ddyddiau" sydd gan Lywodraeth Cymru i drafod y mater cyn y bydd angen penderfyniad.

"Byddwn yn parhau i drafod dros y penwythnos a gwneud datganiad pendant ddechrau'r wythnos nesaf," meddai.

Ychwanegodd bod angen ystyried effaith gorchuddio wynebau ar grwpiau gwahanol, fel pobl ddall, pobl ag asthma, a phobl ar deithiau hir sydd angen bwyta ac yfed ar y daith.

Ffynhonnell y llun, Reuters

Llywodraeth Cymru

Yn y gynhadledd mae'r Prif Weinidog Mark Drakeford wedi cadarnhau y bydd staff ceginau a staff domestig mewn cartrefi gofal yn cael y £500 ychwanegol a addawyd i staff gofal cymdeithasol.

Bydd y taliad hefyd yn cael ei ymestyn i staff asiantaeth a staff nyrsio sy'n cael eu cyflogi mewn cartrefi gofal, yn ogystal â chynorthwywyr personol a gweithwyr gofal cartref sy'n darparu gofal i bobl yn eu cartrefi eu hunain.

Dywedodd y Prif Weinidog heddiw fod Llywodraeth Cymru yn parhau i weithio gyda Llywodraeth y DU a CThEM i geisio gofalu bod pob ceiniog o’r taliad yn cyrraedd pocedi pobl.

“Mae’r taliad hwn yn cydnabod ymrwymiad aruthrol y degau o filoedd o weithwyr gofal cymdeithasol ledled Cymru sy’n gofalu am rai o bobl fwyaf bregus ein cymunedau," meddai.

Bydd holl staff cymwys gofal cymdeithasol, gan gynnwys staff ategol, megis glanhawyr a staff ceginau; nyrsys sy’n cael eu cyflogi mewn cartrefi gofal; gweithwyr gofal cartref a chynorthwywyr personol a weithiodd rhwng 15 Mawrth a 31 Mai yn cael y £500 ychwanegol.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Llywodraeth Cymru

Llywodraeth Cymru

BBC Sport Wales

Mae pennaeth corff Nofio Cymru, Fergus Feeney wedi dweud ei fod yn "gallu gweld y pwysau'n cynyddu" am nad yw nifer o athletwyr gorau'r wlad yn gallu ymarfer.

Mae nofwyr yn ôl yn hyfforddi yn Lloegr wedi i Lywodraeth y DU roi caniatâd i athletwyr elît yno ailddechrau ymarfer.

Ond dyw Llywodraeth Cymru ddim wedi dilyn yr un trywydd - dim ond athletwyr proffesiynol sy'n gwneud eu camp fel swydd llawn amser sydd wedi cael caniatâd i ailddechrau yma.

Mae hynny'n golygu bod nifer o athletwyr elît sydd ddim yn broffesiynol, fel rhai sy'n hyfforddi ar gyfer y Gemau Olympaidd, ddim yn gallu ymarfer.

Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud y byddan nhw'n ystyried hynny yn yr adolygiad nesaf o'r cyfyngiadau ar 18 Mehefin.

Ffynhonnell y llun, Thinkstock

Mae cangen Cymru Cymdeithas Feddygol Prydain (BMA) yn galw ar Lywodraeth Cymru i newid eu safbwynt ar yr angen i bobl orchuddio eu hwynebau.

Dywedodd BMA Cymru y dylid eu defnyddio mewn amgylchiadau ble nad oes modd cadw pellter cymdeithasol.

"Mae tystiolaeth yn dod i'r amlwg sy'n dangos os yw cegau a thrwynau wedi'u gorchuddio pan fo pobl mewn ardaloedd ble nad oes modd ymbellhau'n gymdeithasol, gallai helpu rheoli lledaeniad Covid-19 ac achub bywydau," meddai cadeirydd cyngor BMA Cymru, Dr David Bailey.

Mae'r corff hefyd yn galw ar Lywodraeth Cymru i ddarparu gorchuddion i'r cyhoedd a'u haddysgu am sut i'w defnyddio.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Mae Heddlu'r De yn annog pobl i fod yn wyliadwrus o sgamwyr a allai geisio defnyddio’r system newydd 'Profi, Olrhain, Diogelu' i dwyllo pobl.

Bydd y system newydd yn gofyn i'r rhai sy'n derbyn profion cadarnhaol ar gyfer Covid-19 am fanylion y bobl yr oedden nhw mewn cysylltiad â hwy yn ystod y pythefnos gyntaf.

Bydd hyn yn caniatáu i'r bobl hynny hunan-ynysu, ac arafu lledaeniad y firws.

Ond mae'r heddlu'n rhybuddio pobl i beidio â rhoi unrhyw fanylion ariannol dros y ffon, i beidio â chaniatáu mynediad i'ch cyfrifiadur ac i beidio â gadael unrhyw un i mewn i'ch cartref.

Mae siopau sydd ddim yn hanfodol yn rhwystredig nad oes dyddiad wedi ei bennu iddyn nhw ailagor yng Nghymru, medd Consortiwm Manwerthu Cymru.

Maen nhw'n paratoi i ailagor eu drysau, ond er bod Llywodraeth y DU wedi dweud y caiff siopau o'r fath agor ar 15 Mehefin, bydd Llywodraeth Cymru'n diweddaru eu canllawiau ar 18 Mehefin yn seiliedig ar y dystiolaeth.

Mae'r consortiwm yn galw am fwy o sicrwydd, gan gynnwys dyddiad penodol i ailagor gan weinidogion Cymru.

Fe wnaeth Llywodraeth Cymru annog busnesau i baratoi am ailagor drwy osod y mesurau angenrheidiol mewn lle.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Barn

Pa bris ariannol ac anariannol ydym ni yn barod ei dalu i gael brechlyn effeithiol yn erbyn Covid-19?

Dyna mae'r Athro Arwyn Tomos Jones yn ei ofyn yn ei golofn i Gylchgrawn Barn, dolen allanol wrth iddo drafod y broses o ddatblygu brechlyn a sut mae mesur i ba raddau y mae’r brechlyn yn wirioneddol yn ein gwarchod rhag y firws.

"Yn wahanol i’r arferiad o gymryd dwy flynedd a mwy i brofi brechlyn, mae brys mawr yma," meddai.

"Ydych chi’n fodlon derbyn risg iechyd er lles y boblogaeth gyfan?"

Mae'n cydnabod hefyd ei bod hi'n bosib na fydd brechlyn yn barod i'w rannu gyda'r boblogaeth cyn Mehefin 2021, o ystyried yr holl gamau sy'n rhaid iddo fynd drwyddo cyn ei fod yn gallu cael trwydded.

Ffynhonnell y llun, Prifysgol Caerdydd

Bydd ymchwiliad statudol yn cael ei gynnal gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yng Nghymru i'r anghydraddoldebau hiliol sydd wedi dod i'r amlwg yn sgil y pandemig coronafeirws.

Mae pryder ers rhai wythnosau bod nifer anghymesur o bobl ddu, Asiaidd a lleiafrifoedd ethnig (BAME) yn dioddef yn sgil y feirws o'i gymharu â phoblogaeth Cymru gyfan.

Mae'r comisiwn hefyd yn ymateb i "faterion penodol o ran y pandemig sy'n effeithio rhai lleiafrifoedd ethnig, yn cynnwys darogan graddau addysgol a pholisïau dychwelyd i'r gwaith".

Mae hefyd wedi argymell "cyfres gadarn o bolisïau" i'r Prif Weinidog, Mark Drakeford ac i bwyllgor llywio BAME Llywodraeth Cymru.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

BBC Wales News

Mae galwadau i bob person sy'n cludo plant i'r ysgol gael eu profi am coronafeirws pan fydd disgyblion yn dychwelyd i'r dosbarth yng Nghymru.

Mae Cymdeithas Gyrwyr Tacsi Sir Caerffili eisiau i yrwyr gael eu profi yn gyson am Covid-19 er mwyn sicrhau bod "pawb mor ddiogel â phosib" pan fydd ysgolion yn ailagor ddiwedd y mis.

Bydd Llywodraeth Cymru'n cyhoeddi canllawiau yr wythnos nesaf ar deithio i ysgolion, ond mae'r Ceidwadwyr eisoes wedi mynegi pryder am ba gefnogaeth fydd ar gael i gwmnïau trafnidiaeth.

Ffynhonnell y llun, Huw John

Mae cwmni Debenhams wedi apelio mewn llythyr at Lywodraeth Cymru am gynnal adolygiad trethi busnes brys mewn ymgais i achub pedair siop yng Nghymru a "channoedd lawer o swyddi".

Aeth y cwmni i ddwylo'r gweinyddwyr am yr eildro eleni ym mis Ebrill wedi i'r argyfwng coronafeirws gynyddu'r pwysau ar y busnes.

Mae'r cwmni'n dal i fasnachu ar-lein ac yn gobeithio ailagor 120 o siopau ar draws y DU wrth i'r cyfyngiadau gael eu llacio ar ôl dod i gytundeb gyda gwahanol landlordiaid.

Dywed Llywodraeth Cymru ei bod hi'n "anghredadwy" i awgrymu y bydd eu penderfyniad i beidio rhoi cymorth trethi busnes i fusnesau mwyaf y wlad yn achosi cwymp Debenhams.

Mae rhagor ar y stori yma ar ein hafan.

Ffynhonnell y llun, AFP

Mae theatrau Cymru yn dweud fod y cyfyngiadau coronafeirws eisoes wedi achosi colledion o filiynau o bunnoedd - a does dim awgrym pryd y byd modd iddyn nhw ailagor.

Dywedodd Cyngor Celfyddydau Cymru fod yr holl sefydliadau sy'n cael eu cefnogi ganddyn nhw yn colli cyfanswm o tua £1.4m yr wythnos, a'r ofn ydy y bydd theatrau ymysg y sefydliadau olaf i allu ailagor.

Mae'r cyngor eisoes wedi clustnodi £7m i ddigolledu cwmnïau ac unigolion sydd wedi dioddef yn sgil y cyfyngiadau, ond mae'n amlwg y bydd angen llawer rhagor o arian.

Yng Nghanolfan y Mileniwm yng Nghaerdydd, er enghraifft, mae pob perfformiad rhwng hyn a diwedd y flwyddyn wedi eu canslo ac mae dros 70% o'r staff ar gynllun saib o'r gwaith Llywodraeth y DU.

Y pryder ydy y bydd y drefn honno yn dod i ben ymhell cyn y bydd modd i'r ganolfan ailagor.

Post Cyntaf
BBC Radio Cymru

Yn ymateb i nifer y ceir sydd wedi cael eu troi am yn ôl o'r Bannau yn ddiweddar, dywedodd Comisiynydd Heddlu a Throsedd Dyfed-Powys, Dafydd Llywelyn bod y ffigyrau "ddim yn fy synnu".

"Yn rhannol mae yna ddiffyg dealltwriaeth o'r gwahaniaeth rhwng y canllawiau yma yng Nghymru ac yn Lloegr, sydd wedi bod yn heriol i'r heddlu, yn enwedig yn ardal Powys gan fod y ffin yn agos," meddai wrth BBC Radio Cymru.

"Ond rydyn ni hefyd yn cael pobl yn teithio cannoedd o filltiroedd i bellteroedd dwfn y llu i Sir Benfro.

"Yr unig opsiwn yn yr achos yma sydd gan yr heddlu yw rhoi rhybudd cosb i unigolion.

"Ry'n ni yn ceisio addysgu a chyhoeddi negeseuon clir a chyson ond yn anffodus ry'n ni yn parhau i weld pobl yn teithio pellteroedd mawr."

Bydd gŵyl Tafwyl, dathliad blynyddol Caerdydd o gelfyddydau a diwylliant Cymreig, yn cael ei chynnal yn ddigidol eleni.

Y bwriad yw ffrydio rhaglen o ddigwyddiadau yn fyw ar 20 Mehefin.

Yn rhan o'r ŵyl fe fydd cyfuniad o gerddoriaeth fyw, llenyddiaeth, trafodaethau a gweithgareddau i blant.

Bydd y gerddoriaeth yn dod yn fyw o gartref diweddaraf y digwyddiad, Castell Caerdydd, gan fod ymysg y cyntaf o wyliau'r DU i ffrydio o leoliad yr ŵyl.

Cafodd mwy na 1,000 o geir eu hanfon o Fannau Brycheiniog mewn deuddydd am dorri rheolau'r cyfyngiadau.

Dywedodd Heddlu Dyfed-Powys fod llawer o'r bobl gafodd eu holi gan swyddogion yn dod o Loegr, ac nad oedden nhw'n ymwybodol bod y rheolau'n wahanol yng Nghymru.

Gall pobl yn Lloegr deithio pellter diderfyn o'u cartref, ond yng Nghymru mae'n gyfyngedig i bum milltir.

Dywedodd yr Uwcharolygydd Steve Davies fod dirwyon yn cael eu rhoi os oedd pobl wedi "torri'r rheolau yn amlwg".

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Dylai gwasanaeth band-eang fod mor hanfodol â "nwy, trydan a dŵr" fel bod gweithio o adref yn opsiwn i bobl ymhobman, medd Comisiynydd Cenedlaethau'r Dyfodol.

Mae Sophie Howe'n rhagweld "patrwm cynyddol" o bobl yn gweithio o'u cartrefi wedi diwedd y cyfnod cloi, a allai leihau teithiau i'r gweithle a helpu'r amgylchedd.

Ond mae yna alw am wella'r seilwaith band-eang fel bod trigolion ardaloedd gwledig ddim dan anfantais.

Mae arweinydd Cyngor Sir Ddinbych, Hugh Evans, wedi disgrifio'r rhwystredigaeth o orfod cymryd rhan mewn cyfarfodydd dros y ffôn am ei fod yn byw mewn ardal heb gysylltiad rhyngrwyd cyflym.

Gallwch ddarllen mwy ar y stori hon ar ein hafan.

Ffynhonnell y llun, Thinkstock