Mae masnachwyr mewn marchnadoedd dan do yn ofni y bydd llawer ohonyn nhw yn mynd allan o fusnes.

Bu'n rhaid eu cau fel rhan o'r mesurau i geisio atal lledaeniad y coronafeirws a hynny gan nad ydyn nhw wedi gallu hawlio grant cymorth fel siopau ar y stryd fawr.

Mae masnachwyr yng Ngheredigion a Sir Benfro wedi cysylltu â BBC Cymru i ddweud eu bod yn poeni am eu dyfodol.

Mae'r masnachwyr wedi bod yn ceisio cael grant o £10,000 ar gyfer busnesau sy'n derbyn Rhyddhad Ardrethi Busnesau Bach.

Ond, maen nhw'n dweud bod y broses yn rhy gymhleth, ac nad ydyn nhw'n gallu cael eu hasesu'n unigol am ardrethi busnes i fedru prosesu'r cais.

Mae modd darllen mwy ar y stori yma ar ein hafan.

Ffynhonnell y llun, Geograph

Iechyd Cyhoeddus Cymru

Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cadarnhau bod dros 1,000 o bobl wedi marw yng Nghymru ar ôl cael prawf positif am Covid-19.

Dywedodd y corff fod 26 o bobl wedi marw dros y 24 awr ddiwethaf, gan olygu bod cyfanswm o 1,023 o farwolaethau'n gysylltiedig â coronafeirws.

Daeth cadarnhad hefyd fod 145 o achosion newydd wedi'u cadarnhau hefyd, gan olygu bod 10,669 wedi cael prawf positif am y feirws yma bellach.

BBC Sport

Mae BBC Sport yn dweud y byddai'r Llewod yn agored i oedi eu taith i Dde Affrica tan yn hwyrach yn 2021 i gyd-fynd â chalendr newydd y byd rygbi.

Ar hyn o bryd mae'r daith i fod yn digwydd rhwng 3 Gorffennaf a 7 Awst 2021.

Ond mae'n debyg y bydd angen newid y calendr rygbi rhyngwladol yn sgil argyfwng coronafeirws.

Mae'r BBC yn deall bod trafodaethau ar waith i symud y daith i fis Medi a Hydref.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Mae Sefydliad Iechyd y Byd (WHO) wedi rhybuddio y gallai rhagor o achosion cynnar o coronafeirws ddod i'r amlwg o amgylch y byd.

Daw wedi i feddyg yn Ffrainc dweud ei fod wedi profi sampl gan glaf gafodd ddiagnosis o niwmonia ar 27 Rhagfyr y llynedd, a'i fod wedi bod yn bositif am Covid-19.

Mae hynny'n golygu y gallai coronafeirws fod wedi cyrraedd Ewrop bron i fis yn gynt na'r hyn oedd yn cael ei gredu.

Dywedodd y WHO nad oedd hyn yn syndod, gan alw ar wledydd i ailasesu achosion posib o ddiwedd 2019 er mwyn cael darlun mwy clir o'r pandemig.

Ffynhonnell y llun, AFP

Llywodraeth Cymru

Cyn gorffen y gynhadledd ddyddiol dywedodd y Gweinidog Iechyd y bydd Llywodraeth Cymru yn gwneud “penderfyniad cyflym” ar y cwestiwn o wisgo masgiau wyneb yn gyhoeddus os yw’n derbyn cyngor bod angen hyn.

Ddydd Llun, dywedodd y prif weinidog fod prif swyddfa feddygol Cymru yn ystyried manteision ac anfanteision gwisgo gorchuddion wyneb yn gyhoeddus.

"Rydyn ni wedi dangos lle mae'r dystiolaeth yn newid bydd y llywodraeth yn ystyried ac yn barod i newid ein safbwynt," meddai Vaughan Gething, "gan gynnwys cyflwyno'r newid cyngor hwnnw'n gyflym.

"Dydych chi ddim yn mynd i'n gweld ni'n derbyn cyngor ac yn eistedd arno am wythnosau di-ben draw," meddai, "rydyn ni'n gwybod bod diddordeb gan y cyhoedd yn hyn, mae llawer o bobl eisiau gwybod beth allai'r cyngor fod.

"Cyn gynted ag y cawn y cyngor", ychwanegodd Mr Gething, gallwch ddisgwyl i'r llywodraeth "wneud penderfyniad cyflym a chyfleu hynny i'r cyhoedd".

Llywodraeth Cymru

Fe wnaeth Vaughan Gething wfftio awgrym y byddai Cymru angen 33,000 o brofion pob dydd er mwyn profi pawb sydd â symptomau.

Dywedodd bod yr adroddiadau hynny wedi dod o ddogfen ddrafft, ac nad oedd y ffigwr wedi cael ei wirio.

"Nid dyma'r cynllun cenedlaethol sydd wedi'i gadarnhau," meddai.

Awgrymodd y byddai'r ffigwr terfynol yn nes at 9,000 o brofion pob dydd.

"Fel cymhariaeth... mae Llywodraeth Yr Alban wedi amcangyfrif y byddan nhw angen 15,500 o brofion erbyn diwedd Mai," meddai Mr Gething.

"Os mai dyma'r cynllun fyddai'n cael ei ddefnyddio yng Nghymru fe fyddwn ni angen llai na 9,000 o brofion."

Llywodraeth Cymru

Fe bwysleisiodd y Gweinidog Iechyd y bydd "Cynllun Ymateb Amddiffyn" coronafirws Llywodraeth Cymru yn "un o'r heriau iechyd cyhoeddus mwyaf y byddwn yn eu hwynebu fel gwlad".

Dywedodd fod Llywodraeth Cymru "eisoes wedi disgwyl llawer o bobl Cymru - ac mae’r ymateb wedi bod yn wirioneddol wych".

Ond pwysleisiodd y bydd angen i'r cyhoedd wneud hyd yn oed yn fwy os fydd y cynllun yn llwyddo.

"Bydd llwyddiant y cam nesaf hwn yn dibynnu ar hyder a dealltwriaeth y cyhoedd o’r hyn rydyn ni'n ei gynnig, yn ogystal â pharodrwydd pobl i lynu wrth y rheolau," meddai.

"Er enghraifft, efallai y bydd yn rhaid i bobl gael eu rhoi mewn cwarantîn am hyd at 14 diwrnod, ac er mwyn ein cadw ni i gyd yn ddiogel efallai y bydd yn rhaid i ni wneud hyn fwy nag unwaith."

Ychwanegodd: "Rydyn ni'n gwybod nad yw hynny'n hawdd."

Llywodraeth Cymru

Ychwanegodd y Gweinidog Iechyd bod ymateb nesaf Llywodraeth Cymru i coronafeirws yn gosod tri phrif weithred sydd angen ei sicrhau.

Dywedodd mai'r rheiny ydy tracio cyswllt gyda phobl eraill, gwyliadwriaeth a phrofi.

Yn ôl Vaughan Gething y nod trwy dracio cyswllt pobl gyda'i gilydd yw canfod y bobl sydd wedi dod mewn cysylltiad â rhywun sy'n cael eu hamau o fod â'r feirws.

Dywedodd y bydd angen "gweithlu eang ac ymroddedig" i wneud hyn.

Nod y mesurau gwyliadwriaeth yw tracio'r feirws er mwyn deall sut mae'n gwasgaru mewn "ysbytai, cartrefi gofal a'n cymunedau".

Ychwanegodd y bydd nifer y profion yn cynyddu dros yr wythnosau nesaf a'u gwneud ar gael yn fwy eang.

Llywodraeth Cymru

Dywedodd y Gweinidog iechyd, Vaughan Gething, nad oes “unrhyw atebion syml i’r heriau sydd o’n blaenau, a dim atebion cyflym a fydd yn caniatáu inni leddfu cyfyngiadau yn gyflym”.

Ychwanegodd Mr Gething fod rhan o gynllun Llywodraeth Cymru i fynd i’r afael â’r achosion o coronafirws yn cynnwys cyflwyno “rhaglen profi ac olrhain effeithiol”.

Dywedodd fod y cynllun hwn yn "ganolog i reoli trosglwyddiad yr haint wrth i ni ddechrau ystyried lleddfu'r cyfyngiadau".

Mae'r "cynllun uchelgeisiol iawn" yn ei gwneud yn ofynnol i bawb weithio gyda'i gilydd, meddai, gan ddefnyddio technoleg ddigidol a "dulliau olrhain cyswllt mwy traddodiadol i nodi a chynnwys lledaeniad Covid-19".

Llywodraeth Cymru

Dywedodd y Gweinidog Iechyd wrth y gynhadledd fod y ffaith fod y feirws wedi cymryd dros 1,000 o fywydau yng Nghymru yn "garreg filltir dywyll".

"Nid rhif yn unig ydy hwn, ond carreg filltir dywyll i'n hatgoffa o'r hyn rydyn ni oll yn brwydro yn ei erbyn," meddai Vaughan Gething.

Dywedodd bod popeth mae'r cyhoedd yn ei wneud, fel mesurau ymbellhau cymdeithasol a hylendid, yn helpu atal gwasgariad y feirws a chadw mwy o deuluoedd rhag wynebu "tristwch llethol colli rhywun rydych chi'n eu caru".

Ras yr Iaith

Yn sgil gohirio Ras yr Iaith, mae'r trefnwyr yn annog y cyhoedd i gymryd rhan mewn ras rithiol er mwyn codi arian at achosion da.

Roedd Ras yr Iaith 2020 i fod i gael ei chynnal ym mis Gorffennaf eleni, ond mae wedi ei gohirio tan 2021 yn sgil yr argyfwng.

Bydd ymgyrch Ras123 yn annog y cyhoedd i ddilyn tri cham.

• Cam 1 - rhedeg neu gerdded milltir neu fwy fel bod y ras yn mynd o gwmpas Cymru (pellter Llwybr Arfordir Cymru a llwybr Clawdd Offa) cynifer o weithiau ag y gall yn ystod mis Mai;
• Cam 2 - bydd gofyn i'r unigolion/ teuluoedd sy’n cymryd rhan enwebu dau berson arall i gymryd rhan;
• Cam 3 - rhoi £5 neu fwy drwy dudalen Go Fund Me Ras yr Iaith.

Bydd yr arian fydd yn cael ei godi i ymgyrch Ras123 yn cael ei rannu’n rhwng elusennau’r saith bwrdd iechyd yng Nghymru.

Mae Prif Weinidog Seland Newydd, Jacinda Ardern wedi dweud na fydd ffiniau'r wlad yn cael eu hagor i weddill y bydd am "amser hir".

Dywedodd Ms Ardern ei bod yn bosib y byddai'r ffiniau'n cael eu hagor i bobl o Awstralia yn unig am gyfnod.

Mae Awstralia a Seland Newydd wedi cau eu ffiniau i bron pob person o dramor fel rhan o'u hymateb i Covid-19.

20 o farwolaethau'n ymwneud â coronafeirws sydd wedi'u cadarnhau yn Seland Newydd hyd yma, a ddoe, ni chafodd unrhyw achosion newydd o'r feirws eu cofnodi drwy gydol y wlad.

Llywodraeth Cymru

Bydd y Prif Weinidog, yr heddlu ac arweinwyr llywodraeth leol yn darparu llythyr ar y cyd yn rhybuddio pobl y byddan nhw'n cael eu hatal rhag teithio i ail gartrefi, yn ôl y gweinidog tai.

Dywedodd Julie James y bydd y llythyr yn cael ei gyhoeddi cyn y penwythnos Gŵyl y Banc.

Ychwanegodd wrth bwyllgor llywodraeth leol y Cynulliad nad oedd hi'n ymwybodol o unrhyw un oedd wedi cael eu hadrodd am ddefnyddio ail gartref oedd heb "reswm teg i fod yno".

"Maen nhw wedi bod yn weithwyr allweddol, yn hunan ynysu am fod person bregus yn eu prif gartref neu wedi cael esgus rhesymol arall," meddai.

Plaid Cymru

Mae Aelod Cynulliad Arfon yn galw am weithredu brys ar ôl honni bod argyfwng coronafeirws wedi amlygu "diffyg buddsoddiad" yn system llif ocsigen Ysbyty Gwynedd.

Dywedodd Plaid Cymru mewn datganiad bod yr ysbyty'n un o chwech yn unig drwy'r DU sydd angen ei huwchraddio ar frys.

"Mae'r argyfwng yma wedi dod â phroblem sylfaenol i'r amlwg yn Ysbyty Gwynedd, Bangor yn fy etholaeth i," meddai Sian Gwenllian.

"Ers rhai wythnosau, dwi wedi bod yn ymwybodol bod problem wedi codi efo capasiti llif yr ocsigen yn Ysbyty Gwynedd, ac mi allai hynny, yn ei dro, gyfyngu ar allu'r ysbyty i ymdopi â'r argyfwng Covid.

Ychwanegodd fod “y diffyg buddsoddi yn y system ocsigen yn ychwanegol i’r ffaith fod y bwrdd iechyd wedi ceisio israddio gwasanaethau mamolaeth Ysbyty Gwynedd yn 2015, a bod y gwasanaeth fasgwlar wedi symud oddi yno".

Swyddfa Ystadegau Gwladol

Cafodd 413 o farwolaethau yn gysylltiedig â Covid-19 eu cofrestru yn ystod yr wythnos ddiwethaf yng Nghymru – 36.7% o’r holl farwolaethau, yn ôl ffigyrau diweddaraf y Swyddfa Ystadegau Gwladol.

Hyd yma, cyfanswm y marwolaethau coronafeirws sydd wedi'u cofrestru yng Nghymru ydy 1,285 erbyn 24 Ebrill.

Mae 30% o’r holl farwolaethau sy’n gysylltiedig â’r feirws yn ystod yr wythnos ddiwethaf mewn cartrefi gofal.

Hyd yma yn y pandemig, mae 310 o farwolaethau sy’n gysylltiedig â Covid-19 wedi bod mewn cartrefi gofal – ychydig dros 24%.

Caerdydd sydd wedi gweld y nifer fwyaf o farwolaethau yn gysylltiedig â coronafeirws – 166 hyd yma - gyda Rhondda Cynon Taf - 128 - yn dilyn.

Ynys Môn oedd yr unig ardal i beidio â chofrestru'r un farwolaeth yn ystod yr wythnos ddiwethaf.

Mae cadeirydd Cynghrair Bêl-droed Lloegr (EFL), Rick Parry wedi rhybuddio bod clybiau'n wynebu "twll ariannol o £200m" erbyn mis Medi.

Mae Mr Parry wedi bod yn rhoi tystiolaeth i'r Pwyllgor Chwaraeon yn San Steffan am effaith coronafeirws ar y gamp.

Dywedodd ei bod yn "anodd gwybod" faint o glybiau allai fynd i'r wal oherwydd yr argyfwng.

Mae tri chlwb o Gymru yn yr EFL - Caerdydd, Abertawe a Chasnewydd.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Llywodraeth Cymru

Bydd Prif Swyddog Meddygol Cymru yn anfon llythyrau'r wythnos hon at ragor o gleifion sy’n wynebu risg uchel, yn eu cynghori i warchod eu hunain.

Dywedodd Llywodraeth Cymru bod tua 21,000 o gleifion wedi’u hychwanegu at y rhestr, sy’n golygu y bydd cyfanswm y bobl yng Nghymru sy’n cael eu cynghori i warchod eu hunain yn codi i tua 121,000.

Mae'r llythyrau diweddaraf yn cynghori pobl i warchod eu hunain tan o leiaf 15 Mehefin 2020.

Ffynhonnell y llun, PA Media