Y cystadlu yn dechrau am 10:00, yn cynnwys cystadlaethau i 12-16 oed a'r Rhuban Glas Offerynnol o dan 16 oed
Wedi'r cystadlu yn y Pafiliwn, prif seremoni'r dydd yw defod Coroni'r bardd am 16:30
Nid yw'r BBC yn gyfrifol am y dewis o ddarnau sy'n cael eu perfformio ar y llwyfan. O bryd i'w gilydd, fe allant gynnwys iaith gref a themâu dadleuol
BBC Cymru Fyw
Dyna ddiwedd straeon a phigion o'r Maes ar ddydd Llun Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd.
Mae modd gweld canlyniadau o'r cystadlu yma.
Diolch am eich cwmni a bydd mwy o straeon a phytiau o'r maes fory.
Twitter
Mae ymgyrch Shw'mae Caerdydd yn un o nifer sydd wedi llongyfarch Catrin Dafydd ar Twitter.
Mae hi'n aelod o'r tîm sy'n hyrwyddo Diwrnod Shw’mae Sumae er mwyn "tynnu sylw at y ffaith fod y Gymraeg yn perthyn i bawb yng Nghymru".
Caniatáu cynnwys Twitter?
Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.
BBC Cymru Fyw
'Tueddiad i bobl symud o gefn gwlad oherwydd eu rhywioldeb' oedd testun trafodaeth yn y Brifwyl ynglŷn â'r gymuned LHDT.
Dywedodd un o’r cyfranwyr, Fflur, ei bod hi dal yn teimlo nad oedd ganddi’r “hyder” i siarad am y pwnc pan oedd hi nôl adref yn Nhonyrefail, er nad oedd hi’n cuddio’r ffaith ei bod hi’n hoyw.
Ychwanegodd Stacey o Lanrug, sy’n drawsryweddol, ei bod hi wedi gorfod teithio lawr i dde Cymru i “gwrdd â phobl trawsryweddol” eraill.
Dywedodd Iestyn, o Lannerchymedd, bod angen “cynyddu gwelededd a modelau rôl yng nghefn gwlad o’i gymharu â’r ddinas” er mwyn i bobl LHDT deimlo’n fwy cyfforddus.
Tywydd
Rhian Haf sydd â rhagolygon y tywydd ar gyfer heno a dydd Mawrth: "Mi neith hi gymylu eto heno wrth i ffrynt oer ddod a rhywfaint o law ysgafn i fannau yn y gorllewin.
"Mi fydd na ambell gawod bore fory wrth i'r ffrynt glirio tua'r dwyrain - wedyn neith hi ddechrau teimlo'n fwy ffresh, ond yn troi'n sych efo rhai sleidiau braf. "
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Llongyfarchiadau felly i Catrin Dafydd sy'n cael gwisgo'r goron hardd gan y gemydd Laura Thomas o Gastell Nedd a enillodd gystadleuaeth i'w dylunio gan Brifysgol Caerdydd, rhoddwyr y Goron eleni.
Mae hi wedi treulio dros 300 awr yn ei chreu o waith parquet pren a metel, fel mae’n egluro yn y fideo yma.
Caniatáu cynnwys Twitter?
Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Merched o 11 o ysgolion cynradd Caerdydd yw merched y ddawns flodau sy'n dawnsio er anrhydedd i'r bardd buddugol.
Rhian Williams yw cyflwynydd y Corn Hirlas, Rhodri Allsobrook a Morgan Iwan Ebenezer Ellis yw Macwyaid y Llys, Lleucu Parri sy’n cyflwyno’r Flodeuged a morynion y llys ydy Eiry Glain Thomas a Ffion Celyn Williams.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Dyma flas ar y gerdd Hyrddiadau gan Catrin Dafydd o'i chasgliad buddugol:
Mae 'na wynt ynddi
a thonnau bychain afon Taf fel pebyll
yn cael eu hyrddio ar eu hochrau.
Prismau'n bodolaeth
yn diflannu yn ôl i'r düwch heb adael ôl.
Dim ond y gwynt sy'n gyson
a'i biffian dros y tir
fel un a ŵyr y gwir.
Gwybod, serch ein hymdrechion ffuantus
nad ŷm ond crwyn brau
sy'n chwythu mor boenus ysgafn â phapur tisw
ar hyd wyneb y dŵr
cyn rhwygo.
Ai'r gwynt sy'n ein creu,
yn ein plycio o'r gwlypteroedd
er mwyn blasu melynwy'r haul am blwc?
Ac i ba le yr aiff ein hatgofion llachar wedi inni dewi –
yn ôl i'r dŵr du gyda ni?
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Mae Catrin yn byw yng Nghaerdydd ond yn dod o Waelod-y-Garth ger Pontypridd yn wreiddiol.
Enillodd ei phumed nofel, Gwales, wobr ffuglen Llyfr y Flwyddyn eleni. Enillodd y Fedal Lenyddiaeth yn Eisteddfod yr Urdd, Caerdydd 2005.
Mae Catrin Dafydd yn un o’r beirdd a sefydlodd nosweithiau Bragdy’r Beirdd a bydd yn mynd yn syth o’r seremoni hon i berfformio yn y Siwper Stomp sy’n dilyn y seremoni ar lwyfan y Pafiliwn!
Catrin Dafydd, 'un o feirdd a llenorion ifanc mwyaf cyffrous Cymru' yw enillydd Coron Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd eleni.
Mae hi yn ennill y Goron am gasgliad o gerddi heb fod mewn cynghanedd gyflawn, heb fod dros 250 o linellau, ar y testun Olion.
Y beirniaid oedd Christine James, Ifor ap Glyn a Damian Walford Davies, mewn cystadleuaeth a ddenodd 42 o geisiadau.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Er bod y beirdd ar y brig i gyd “yn syrthio’n brin o’i safonau uchaf ei hunan ar brydiau” mae tri yn deilwng o’r Goron.
Ond gwaith ‘Yma’ sy’n mynd â hi o drwch blewyn am gerdd sy’n trafod Cymreictod ‘cymysg’ ardal Grangetown, Caerdydd, sydd ddim ymhell o leoliad yr Eisteddfod eleni.
“Dyma gasgliad amserol ac apelgar o obeithiol gan fardd sy’n lladmerydd huawdl dros Gymreictod cymysg, byrlymus y brifddinas,” meddai Christine James.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Er bod 42 wedi ymgeisio dywed Christine James eu bod fel beirniaid wedi eu siomi fod sawl bardd wedi anwybyddu’r cais am gasgliad o gerddi, yn hytrach na phryddest.
Roeddent hefyd yn siomedig am “gywair” rhai o’r gweithiau.
“Roedd y testun-gosod, ‘Olion’, yn gwahodd cerddi ôl-sylliadol a lleddf, a phrin oedd y beirdd a lwyddodd i ymryddhau rhag hynny,” meddai.
Ond mae pum bardd wedi dod i frig y gystadleuaeth, meddai.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Mae 42 wedi ymgeisio am y Goron eleni, dros 10 yn fwy na’r llynedd pan enillodd Gwion Hallam y brif wobr.
Dipyn o waith tafoli felly gan y beirniaid eleni sef y cyn-Archdderwydd, Christine James, Ifor ap Glyn a Damian Walford Davies.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Dewi Corn a Paul Corn Cynan sy’n canu’r corn gwlad a Iona Jones sy'n rhoi gweddi’r orsedd sydd, yn ôl yr arfer yn cael ei hateb gan y gynulleidfa.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Wrth gyfarch ar ran cynrychiolwyr y gwledydd Celtaidd mae Mairin Nic Dhonnchadha a Blathnaid O Bradaigh o Iwerddon yn dweud fod y ddolen gyswllt rhwng ein gwyliau “yn nodi ein llwyddiannau a’n parhad, ac yn rhan annatod o’n cynlluniau ar gyfer y dyfodol drwy gefnogi ein gilydd.”
Dywed fod ein cyn-dadau wedi gosod sylfeini i ni adeiladu arnynt.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Cyn defod y Coroni, mae Gorsedd y Beirdd yn croesawu cynrychiolwyr o'r gwledydd Celtaidd a Phatagonia i'r Eisteddfod – o orseddau Cernyw, Llydaw a’r Wladfa a hefyd o’r Mod yn yr Alban, Yn Chruinnaght ar Ynys Manaw a gŵyl Oireachtas yn Iwerddon.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
A dyma ni, prif seremoni gynta’r wythnos, seremoni Coroni’r Bardd, ym mhrif theatr Canolfan y Mileniwm, Theatr Donald Gordon, sef y Pafiliwn eleni..
Pwy fydd yn gwisgo Coron 2018, sy'n cael ei rhoi am gasgliad o gerddi rhydd (ddim mewn cynghanedd) heb fod dros 250 o linellau? Y thema yw Olion.
Ffynhonnell y llun, Yr Eisteddfod Genedlaethol
Cylchgrawn, Cymru Fyw
Ar ddiwrnod y Coroni ac urddo aelodau newydd i Orsedd y Beirdd, mwynhewch rai o luniau'r dydd gan ein ffotograffydd gwadd, Sioned Birchall.
Eisteddfod Genedlaethol Cymru
Cafodd sioe arbennig 'Cyw a'r Gerddorfa' ei chynnal yn Neuadd Hoddinott, Canolfan y Mileniwm wrth ddathlu pen-blwydd y cymeriad hoffus yn 10 oed eleni.
Daeth aelodau o Gerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC ynghŷd â chymeriadau Cyw, gan gynnwys Ben Dant, Dona Direidi, Tref a Tryst, Radli Migins a Huw ac Elin i ddiddanu, ac mi roedd y plant i'w gweld wrth eu bodd!
Isod mae Bethan a oedd wedi teithio gyda'i theulu o Lanybydder i fwynhau'r sioe.
Mi fydd perfformiadau eraill o'r sioe hon ddydd Mawrth.
BBC Cymru Fyw
Mae'r cyfleoedd i ddefnyddio'r Gymraeg gyda sefydliadau cyhoeddus yn parhau i wella, yn ôl Meri Huws Comisiynydd y Gymraeg.
Daw ei sywadau wrth i adroddiad annibynnol gael ei gyhoeddi ar y ffordd mae sefydliadau cyhoeddus yn defnyddio'r Gymraeg.
Bu Meri Hughes yn cynnal trafodaeth ar ganfyddiadau'r adroddiad mewn sesiwn ar y maes, gyda'r aelod seneddol Liz Saville-Roberts, arweinydd Cyngor Caerdydd Huw Thomas a phrif gwnstabl cynorthwyol Heddlu De Cymru, Jeremy Vaughan.
Golwg 360
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu rhai gigs dwyieithog adeg yr Eisteddfod, yn ôl Golwg360., dolen allanol
Mae'r gigs dan sylw wedi'u trefnu mewn gwahanol leoliadau yng Nghaerdydd dros wythnos yr Eisteddfod Genedlaethol.
Yn ôl Llywodraeth Cymru, sy'n trefnu'r gigs fel rhan o'i hymgyrch Dydd Miwsig Cymru, "bydd rhai gigs yn Gymraeg, bydd rhai yn ddwyieithog".
Mae Cymdeithas yr Iaith wedi beirniadu'r dwyieithrwydd gan ddweud bod y Llywodraeth yn "rhoi'r argraff fod rhaid cael y Saesneg i 'gefnogi' y Gymraeg".
