Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae Llywydd y Llys wedi dweud bod pobl wedi cymryd sylw a wnaeth yn ystod y Gymanfa Ganu ddydd Sul “allan o’i gyd-destun”.

Cafodd Eifion Lloyd Jones ei feirniadu ar y cyfryngau cymdeithasol wedi iddo gyflwyno Iori Roberts, llywydd Cymru a’r Byd, i’r gynulleidfa a rhestru'r llefydd amrywiol y bu’n gweithio.

Yn ystod ei gyflwyniad dywedodd fod Mr Roberts wedi treulio cyfnodau "yn gweithio’n Uganda ac Ysgol Emrys ab Iwan, Abergele - a dwi ddim yn siŵr lle roedd yr anwariaid gwaethaf”.

Mewn datganiad ddydd Mercher dywedodd: “Yn sicr nid oedd unrhyw fwriad i dramgwyddo neb, boed o Gymru, Lloegr, neu unrhyw wlad arall."

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae angen i bleidiau gwleidyddol sicrhau eu bod yn rhoi cyfleoedd cyfartal i fenywod, medd Llywydd y Cynulliad, Elin Jones.

Mewn sesiwn ar fenywod mewn gwleidyddiaeth ym Mhabell y Cymdeithasau 2, dywedodd Ms Jones nad oedd y cyhoedd erioed wedi ei barnu hi yn ôl ei rhyw, ac mai'r pleidiau eu hunain oedd â'r allwedd i sicrhau parch a chydraddoldeb i fenywod.

Hefyd ar y panel oedd Elin Jones arall, yr hanesydd, fu'n sôn am gyfraniad menywod i wleidyddiaeth yn hanesyddol, a phwysigrwydd addysgu pobl am hyn.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Yn y Babell Lên y prynhawn ‘ma, daeth teulu’r diweddar Meic Stephens i dderbyn tlws ar ei ran gan Gymdeithas Gerdd Dafod Barddas.

Mae’r gymdeithas yn gwobrwyo beirdd a llenorion am y gweithiau gorau yn y brifwyl bob blwyddyn, ac eleni, yr awdur a’r newyddiadurwr o Gaerdydd, fu farw ym mis Gorffennaf, gafodd y tlws am y gerdd rydd orau.

Ei ferch, Brengain, dderbyniodd y tlws ar ei ran.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Dywedodd John Rea fod darn buddugol Tim Heeley yn “waith o safon uchel iawn”

"I bob pwrpas, pecyn addysgiadol yw 'Gafael ar y Gwir'. Rhaid inni ddeall y stori yn y gerddoriaeth, ac felly i ddatrys y dirgelwch o bwy sy'n euog".

"Mae'r syniad yma yn ddiddorol o ran cyd-destun cystadleuaeth Tlws y Cerddor, sef, cyflwyno croestoriad o themâu ar gyfer drama dditectif ffug.

"Heb os, mae gan y cyfansoddwr hwn ddisgyblaeth a charedigrwydd llwyr.

"Hoffwn glywed cyfraniad y cyfansoddwr i'r genre ddrama dditectif ar gyfer y teledu yn fyw gyda cherddorfa lawn."

Darllenwch y stori lawn

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Enillydd Tlws y Cerddor Eisteddfod Genedlaethol Caerdydd 2018 yw Tim Heeley.

Yn wreiddiol o Scarborough, graddiodd mewn Cyfansoddi ac Offeryniaeth a Threfnu ym Mhrifysgol Bangor, cyn mynd i ddysgu yn Ysgol Bryn Elian ac yna i Ysgol Brynhyfryd, Rhuthun, Coleg Cambria a Gwasanaeth Cerdd Sir y Fflint.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Roedd tri cherddor ar y brig meddai Chris Rea ond y cyfansoddwr sy'n ennill yw Dewin y Dysgu.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Beirniaid y gystadleuaeth yw John Rea, John Hardy ac Owain Llwyd. John Rea sy’n traddodi’r feirniadaeth.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae gwobr Tlws y Cerddor yn cael ei rhoi am ddarn i gerddorfa lawn a fyddai’n gweddu i ddrama dditectif ar y teledu, heb fod yn fwy na saith munud.

Rhoddir y tlws a £750 er cof am Tom Mainwaring, Rhydaman, gan Heulwen, Wyn a’r teulu ac ysgoloriaeth gwerth £2,000 i hyrwyddo gyrfa’r cyfansoddwr buddugol.

Ffynhonnell y llun, bbc

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Y Barnwr a’r darlledwr Nic Parry yw meistr y ddefod ar gyfer Tlws y Cerddor, ac aelodau’r pwyllgor gwaith dan arweiniad y cadeirydd Ashok Ahir sy'n hebrwng yr enillydd i’r llwyfan, os oes teilyngdod.

Fel seremoni Gwobr Goffa Daniel Owen ddoe, nid yw hon yn un o seremonïau Gorsedd y Beirdd yn yr Eisteddfod ond fe fydd aelodau'r Orsedd nôl ar y llwyfan ar gyfer gwobrwyo'r Prif Lenor am 16.30.

Ffynhonnell y llun, BBc

Golwg 360

Mae dyn o’r Bala wedi cael enwogrwydd sydyn ar ôl cysgu’r nos ar garreg drws ym mhortsh un o gyflwynwyr gorsaf radio Capital yng Nghaerdydd, meddai gwefan Golwg360, dolen allanol.

Mae Polly James wedi gosod fideo ar trydar sy'n datgelu mai Pwyll yw ei enw a’i fod yn credu mai drws tŷ ei ffrind ‘Ned’ oedd yr un lle bu’n cysgu

Ffynhonnell y llun, Twitter

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Cafodd Tlws y Cerddor ei atal y llynedd yn Ynys Môn ond yr arweinydd corau Eilir Owen Griffiths enillodd y wobr y tro diwethaf i'r Eisteddfod ymweld â'r brifddinas yn 2008.

BBC Cymru Fyw

Sesiwn Caerdydd yn cael ymarfer sydyn ym mar Syched cyn cystadlu yn y Tŷ Gwerin.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Tlws y Cerddor yw’r gyntaf o’r prif seremonïau ar lwyfan yr Eisteddfod heddiw - dylai’r ddefod gychwyn am 14:15.

Wedi hynny bydd cystadleuaeth y Côr Ieuenctid cyn i’r llwyfan cael ei baratoi ar gyfer seremoni’r Fedal Ryddiaith sydd i gychwyn am 16:30.

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Twitter

Post Prynhawn
BBC Radio Cymru

Ar raglen y Post Prynhawn ddoe, cafwyd ymateb Prif Weithredwr yr Eisteddfod a Chofiadur Gorsedd y Beirdd i’r sylwadau a wnaed gan yr Archdderwydd yn ystod seremoni’r Coroni ddydd Llun.

Wrth i Dewi Llwyd holi Elfed Roberts, dywedodd Mr Roberts fod sylwadau Geraint Llifon yn rhai “anffodus” ond fod angen i bawb “symud ‘mlaen” o’r digwyddiad.

BBC Cymru Fyw

Caffi Maes B cyn i'r perfformio gychwyn

Eisteddfod Genedlaethol Cymru

Mae criw Mas ar y Maes wedi bod yn cynnal digwyddiadau gyda'r bwriad o wneud y gymuned LHDT yn fwy gweledol yn y Brifwyl.

Wrth siarad mewn cynhadledd i'r wasg ddydd Mercher dywedodd Adam Price AC, cadeirydd y grŵp, ei fod yn "gyfle i ddathlu holl amrywiaeth y diwylliant Cymraeg".

Ychwanegodd cyfarwyddwr Stonewall Cymru, Andrew White fod "pobl yn dweud eu bod nhw wedi dod i'r Steddfod am y tro cyntaf o achos Mas ar y Maes".

"Mae'n profi bod mwy nag un ffordd o fod yn Gymry Cymraeg," meddai.

Dywedodd Mr Price eu bod eisoes wedi meddwl am syniad ar gyfer enw i'w gweithgareddau yn Eisteddfod y flwyddyn nesaf - 'AllanRwst'!

Golwg 360

Mewn cyfweliad gyda Golwg360, dolen allanol mae enillydd Gwobr Daniel Owen y nofelydd Mari Williams wedi bod yn son am adfywiad o Gymreictod yn y brifddians.

“Mae twf yn yr ysgolion Cymraeg wedi rhoi hwb i bobol yma," meddai.

Twitter

Mae hi wedi dod yn dipyn o anthem ar Radio Cymru ers i Geraint Thomas ennill y Tour de France - a fory bydd Band Pres Llareggub a Siddi'n perfformio Titw Tomos Las wrth i'r dyn eu hun ddod i'r Senedd i ddathlu'r fuddugoliaeth.

Fe ddyle fod yn dipyn o berfformiad!