Post Cyntaf
BBC Radio Cymru

Mae 'na apêl am wirfoddolwyr i gymryd rhan mewn treialon i geisio dod o hyd i frechlyn i Covid 19. Mae gwyddonwyr ym mhrifysgol Rhydychen a Choleg Imperial yn Llundain wedi cael ugain miliwn o bunnau o arian cyhoeddus ar ôl gwneud cynnydd mawr yn y gwaith. Ma nhw yn awgrymu y gallan nhw fod wedi cynhyrchu'r brechlyn erbyn mis Medi.

Ar y Post Cyntaf dywedodd yr Athro Arwyn Thomas Jones o Ysgol Fferylliaeth Prifysgol Caerdydd:

"Mae'n arwyddocaol iawn, ond yn bwysig pwysleisio mai gwirfoddolwyr iach ydy'r bobl fydd yn dechrau derbyn y brechlyn heddiw nid y rhai sydd â Covid 19.

"Yn aml brechlyn ydy firws sydd wedi ei 'neud yn ddiniwed, mae hwnnw wedyn mewn rhyw ffordd neu'i gilydd yn cael ei roi mewn i'r corff, ar ôl iddo sefyll profion cyn-glinigol mewn labordy.

"Y prawf cyntaf clinigol ydy'r un yr ydyn ni yn sôn amdano heddiw. Bydd y brechlyn yn cael ei roi mewn i nifer fechan o unigolion iach. Y rheswm am hyn yn syml iawn yw gwneud yn siŵr bod y brechlyn yn ddiogel rhag ofn y bydd yna ryw sgil effaith all ddigwydd yn sydyn iawn.

"Efo'r brechlyn sy'n cael ei brofi heddiw fe fyddan nhw yn medru gweld a ydy'r system imiwnedd yn cael ei hysgogi yn y ffordd gywir.

"Felly mae yna ddau reswm am wneud y treial yma.

"Mewn rhai wythnosau fe fydd yn cael ei brofi ar gleifion Covid 19."

Ond am yr honiad y bydd yn barod erbyn Medi, efallai y bydd e'n barod, ond nid ar y raddfa sydd ei angen. Mae angen ei gynhyrchu ar raddfa enfawr sy'n golygu y bydd yn rhaid cyfuno cwmnïau fferyllol mwya’r byd i gynhyrchu hwn. Maen broses hir iawn ac felly rydw i yn fwy ffyddiog y bydd yna frechlyn mewn 12 mis.

Ffynhonnell y llun, bbc

Bydd nyrsys dan hyfforddiant yn gorfod dewis rhwng gweithio ar reng flaen y frwydr yn erbyn coronafeirws, neu wynebu saib yn eu hyfforddiant.

Mae'r BBC wedi gweld adroddiad sydd hefyd yn awgrymu y bydd myfyrwyr ail flwyddyn sydd ddim eisiau trin cleifion mewn ysbytai yn gorfod gohirio eu hastudiaethau neu newid cwrs.

Os ydyn nhw'n penderfynu peidio arwyddo cytundebau newydd, mae disgwyl y bydd eu bwrsariaethau'n cael ei dynnu'n ôl.

Mae disgwyl y bydd hyd at 2,000 o nyrsys a bydwragedd dan hyfforddiant yn dechrau ddydd Llun.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Rydym yn deall bod gan fyfyrwyr bryderon yn y cyfnod ansicr yma ac rydym yn gweithio'n agos gyda'n partneriaid i sicrhau bod modd archwilio pob opsiwn i gefnogi myfyrwyr fel nad ydyn nhw dan unrhyw anfantais o'r sefyllfa bresennol.

"Rydyn ni'n glir iawn y bydd y rheiny sy'n dewis gweithio yn cael cefnogaeth a goruchwyliaeth lawn, ac yn parhau i gael yr amser dysgu penodedig."

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Post Cyntaf
BBC Radio Cymru

Croeso i chi ffonio'r Post Cynta os am gyngor meddygol neu arddio.

Mae Dr Tomos Watkin a Carol Williams ar gael i ateb eich cwestiynau.

A'r rhif ffôn 03703 500500.

Ein prif stori ni'r bore 'ma, meddygon yn rhybuddio rhieni i beidio â gohirio gofyn am gymorth meddygol i'w plant.

Ers i'r pandemig coronafeirws ddechrau, mae cwymp mawr wedi bod yn nifer y plant sy'n cael eu hanfon i'r ysbyty am gyflyrau eraill.

Mae'r corff sy'n cynrychioli paediatregwyr yn poeni y gallai plant fod yn mynd yn fwy sâl gartref wrth i rieni geisio osgoi defnyddio'r gwasanaeth iechyd.

Ac mae Comisiynydd Plant Cymru wedi galw ar gymunedau i wylio am blant bregus yn ein cymunedau.

Mae derbyniadau i Ysbyty Plant Cymru yng Nghaerdydd wedi gostwng tua 75% o gymharu â llynedd, yn ôl un meddyg sy'n gweithio yno.

Ffynhonnell y llun, Getty Images

Croeso i'n llif byw ar fore Iau, 23 Ebrill.

Fe gewch chi bopeth sydd angen ei wybod am coronafeirws yng Nghymru a thu hwnt ar y llif rhwng nawr a diwedd y prynhawn... arhoswch gyda ni.

Bore da iawn i chi gyd.