Crynodeb

  • Llywodraeth Cymru'n amlinellu sut y byddan nhw'n gwario'r £2.4bn i helpu busnesau

  • 11 person arall wedi marw o Covid-19, a 97 o achosion newydd yng Nghymru

  • Teyrngedau i ddau weithiwr iechyd o ardal Caerdydd sydd wedi marw o'r haint

  • Posibilrwydd o newidiadau i arholiadau ysgol 2021 yn sgil y pandemig

  • Canslo Sioe Awyr Y Rhyl oedd i fod i gael ei chynnal ym mis Awst

  1. 'Lefel uchel o bryder' i ddisgyblion ac athrawonwedi ei gyhoeddi 13:43 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Mae undeb athrawon UCAC yn dweud bod yr ansicrwydd ynghylch beth fydd yn digwydd i arholiadau Blwyddyn 10 a 12 yn achosi "lefel uchel o bryder" i ddisgyblion ac athrawon.

    "Deallwn pa mor anodd yw rhoi atebion clir pan mae’r sefyllfa’n dal i fod mor aneglur," meddai'r undeb.

    "Rydym yn ymwybodol bod Cymwysterau Cymru a CBAC yn edrych ar bosibiliadau fydd yn addasu gofynion y cyrsiau hyn, mewn modd sy’n gydnaws â chynnal y safonau arferol.

    "Y flaenoriaeth fydd sicrhau bod modd cwblhau’r cyrsiau mewn ffordd resymol er gwaetha’r cyfnod estynedig o golli gwersi – a bod penderfyniadau’n cael eu gwneud a’u cyfathrebu cyn gynted â phosib."

  2. De America 'yn ganolbwynt i'r pandemig bellach'wedi ei gyhoeddi 13:27 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    BBC World News

    Mae Sefydliad Iechyd y Byd wedi rhybuddio bod De America bellach wedi dod yn ganolbwynt i'r pandemig coronafeirws, gyda Brasil wedi'i tharo waethaf o bell ffordd.

    Yn ôl swyddogion iechyd y wlad fe allai nifer y rheiny sydd wedi'u heintio fod yn llawer uwch na'r ffigyrau swyddogol oherwydd diffyg profion.

    Mae ymchwil gan Brifysgol Washington wedi awgrymu y gallai nifer y marwolaethau ym Mrasil gynyddu o'r 24,512 presennol i dros 125,000 erbyn mis Awst.

    coronafeirws yn ne AmericaFfynhonnell y llun, AFP/Getty Images
  3. Gwarchod 'cymaint o swyddi â phosib'wedi ei gyhoeddi 13:13 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Yn ôl y gweinidog cyllid, o ran dyfodol yr economi mae'r "dystiolaeth a chyngor gan arbenigwyr yn dweud ein bod yn wynebu amser anodd ofnadwy".

    Wrth gael ei holi ynglŷn â sut fydd Llywodraeth Cymru'n wynebu'r her, dywedodd y bydd "yn ceisio gwarchod gymaint o swyddi ag sy'n bosib, drwy'r cynllun cadw swyddi a hefyd drwy gymorthdaliadau a chynlluniau seibiant treth".

    Fe fydd cabinet Cymru yn trafod y cyfyngiadau presennol yn ddiweddarach, gyda chyhoeddiad ynglŷn â'r camau nesaf yn cael ei wneud ddydd Gwener.

  4. 'Amser economaidd anodd i ddod'wedi ei gyhoeddi 13:03 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Dywedodd Ms Evans ein bod ni'n wynebu "amser anodd iawn" yn economaidd wrth gael ei holi a oedd hi'n cytuno fod Prydain yn wynebu dirwasgiad sylweddol.

    Daw hynny'n dilyn rhybudd gan Ganghellor Llywodraeth y DU, Rishi Sunak y gallai'r economi gael ei niweidio'n barhaol gan y pandemig.

    Dywedodd Ms Evans ei bod yn trafod gyda Llywodraeth y DU a bod "yr adferiad a'r camau nesaf yn rhan o'r trafodaethau hynny".

    Ychwanegodd y byddai'r adferiad hwnnw'n un araf wrth i fusnesau ddechrau codi ar eu traed eto.

  5. Aneglur ynghylch ymlediad Covid-19 yn y gogleddwedi ei gyhoeddi 12:56 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Mae Rebecca Evans wedi cael ei holi pam fod y feirws yn ymledu'n gynt yng ngogledd Cymru ar hyn o bryd, gydag achosion yn cynyddu ar raddfa gynt nag ardaloedd eraill.

    Dywedodd bod Llywodraeth Cymru'n deall "ers dyddiau cynnar y pandemig... bod y feirws yn symud mewn ffyrdd gwahanol".

    Roedd "sawl rheswm rhyng-gysylltiedig" dros pam fod rhai ardaloedd yn gweld clwstwr o achosion, meddai, ond y flaenoriaeth yw sicrhau bod gan y byrddiau iechyd yr adnoddau sydd eu hangen arnyn nhw.

    Ychwanegodd nad oedd y llywodraeth eisiau llacio'r cyfyngiadau ar wahanol adegau mewn gwahanol ardaloedd yng Nghymru, gan y byddai hynny'n arwain at "ddryswch" ynghylch y rheolau.

  6. Galw am gael hawl i fenthyg mwywedi ei gyhoeddi 12:51 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020
    Newydd dorri

    Llywodraeth Cymru

    Mae Ms Evans wedi galw ar Lywodraeth y DU i roi'r hawl i Lywodraeth Cymru fenthyg mwy o arian er mwyn mynd i'r afael â'r argyfwng.

    Dywedodd: "Mae ein capasiti i gael mwy o arian ar gyfer y rheng-flaen wedi ei gyfyngu gan y rheolau cyllid caeth sy'n cael eu gosod gan Lywodraeth y DU."

    Mae angen i Lywodraeth y DU ddileu "terfynau mympwyol ar ein gallu i fenthyca", meddai, ac hefyd "dileu'r terfynau ar yr hyn rydym yn gallu ei wario o'n harian wrth gefn".

    rebecca evans
  7. Cymorth i fusnesau yng Nghymruwedi ei gyhoeddi 12:39 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    O ran yr economi dywedodd y gweinidog fod dros 52,000 o gymorthdaliadau gwerth cyfanswm o £640m wedi ei roi i fusnesau, o ganlyniad i gynllun seibiant treth gafodd ei gyhoeddi ar 19 Mawrth.

    Dywedodd y byddai'r cynllun ar gyfer y cymorthdaliadau o £10,000 a £25,000 yn dod i ben ar 30 Mehefin, gan annog busnesau sydd heb wneud cais eto i wneud hynny drwy eu hawdurdodau lleol.

    Mae cronfa arall gwerth £500m wedi darparu benthyciadau a chymorthdaliadau i fusnesau yma, meddai.

  8. Arian ar gyfer y gwasanaeth iechydwedi ei gyhoeddi 12:37 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Ers mis Mawrth mae rhan sylweddol o'r arian, £750m, wedi ei roi i'r gwasanaeth iechyd a gwasanaethau cyhoeddus.

    Dywedodd y gweinidog cyllid fod hynny yn cynnwys prynu offer PPE, buddsoddi mewn cynlluniau profi ar gyfer y feirws, a recriwtio gweithwyr iechyd.

    "Mae hefyd wedi ariannu cynlluniau i helpu'r rhai sydd mewn mwyaf o angen," meddai, gan ddweud fod yr argyfwng wedi cael effaith mawr ar bobl oedd eisoes yn fregus.

    Dywedodd Ms Evans mai dyma un rheswm pan fod cinio ysgol am ddim wedi ei ymestyn dros gyfnod y gwyliau ysgol.

  9. O ble y daw'r arian ychwanegol?wedi ei gyhoeddi 12:35 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Dywedodd Ms Evans fod yr argyfwng wedi gweld lefelau o fuddsoddiad na chafwyd eu tebyg yn y cyfnod ar ôl yr Ail Ryfel Byd.

    Roedd y newidiadau i'w cynlluniau gwario "yn ddigynsail", meddai.

    Daw'r arian ychwanegol o dair prif ffynhonnell:

    • Arian sy'n dod i Gymru o ganlyniad i wariant ychwanegol gan Lywodraeth y DU yn Lloegr;
    • O gronfa coronafeirws Llywodraeth Cymru, sydd wedi ei greu drwy ailflaenoriaethu gwariant gwahanol feysydd;
    • O'r Undeb Ewropeaidd sydd wedi ei ailgyfeirio o brosiectau eraill.
  10. £2.4bn i helpu ymdopi yn ystod y pandemigwedi ei gyhoeddi 12:33 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Mae'r gweinidog cyllid, Rebecca Evans, yn amlinellu faint o arian ychwanegol mae Llywodraeth Cymru yn ei roi neu fenthyca i fusnesau a chyrff cyhoeddus yn ystod y pandemig presennol.

    Bydd y gyllideb atodol yn cael ei gyhoeddi'n llawn yn y Senedd yn ddiweddarach.

  11. Y gynhadledd ar fin dechrauwedi ei gyhoeddi 12:27 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Llywodraeth Cymru

    Mae cynhadledd i'r wasg Llywodraeth Cymru ar fin dechrau, ble bydd y Gweinidog Cyllid Rebecca Evans yn son rhywfaint am y £2.4bn o gymorth ar gyfer busnesau a sefydliadau i daclo'r pandemig.

    Nid yw’r post yma ar Twitter yn gallu ymddangos yn y porwr. Os gwelwch yn dda defnyddiwch Javascript neu geisio eto ar borwr gwahanol.Gweld y cynnwys gwreiddiol ar Twitter.
    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    I osgoi neges twitter

    Caniatáu cynnwys Twitter?

    Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.

    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    Diwedd neges twitter
  12. Blog Vaughan: 'Mae sawl ffordd i weld Cummings'wedi ei gyhoeddi 12:09 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Vaughan Roderick
    Golygydd Materion Cymreig y BBC

    "O dan reolau arferol gwleidyddiaeth fe fyddai fe wedi hen fynd erbyn hyn," meddai Vaughan Roderick yn ei flog diweddaraf wrth sôn am stori fawr y dyddiau diwethaf.

    "Ond Dominic Cummings yw Jose Mourinho ein gwleidyddiaeth ni ac fel y gwyddom, dyw'r rheolau arferol ddim yn cyfri yn achos yr 'un sbeshal'!"

    Ond beth yw dylanwad ymgynghorydd arbennig Boris Johnson? A sut un oedd y Mr Cummings ifanc, yn ôl dwy oedd yn ei andabod pan yn fachgen bach?

    vaughan roderick
  13. 'Mamau'n gwneud mwy o'r gwaith tŷ yn y cyfnod clo'wedi ei gyhoeddi 11:56 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Mae elusen cydraddoldeb Chwarae Teg wedi dweud bod yr argyfwng coronafeirws "wedi amlygu llawer o'r anghydraddoldebau strwythurol dwfn sy'n bodoli rhwng menywod a dynion".

    Daw hynny yn dilyn ymchwil gan yr Institute for Fiscal Studies (IFS) ac University College London (UCL) yn awgrymu mai merched sy'n gwneud y rhan fwyaf o'r gwaith tŷ a gofal plant yn ystod y cyfnod clo.

    Roedd hynny'n wir ar gyfer cartrefi ble roedd y ddau riant yn parhau i weithio, yn ogystal â sefyllfaoedd ble roedd y fam a'r tad ar furlough neu'n ddi-waith.

    ""Mae'n amlwg, wrth i ni symud tuag at adferiad, bod angen i lywodraethau a busnesau edrych ar sut y gallant gymell cyfrifoldebau gofal a rennir a symud oddi wrth hen ystrydebau ynghylch rolau dynion a menywod o fewn y cartref ac yn y gwaith," meddai Helen Antoniazzi, Cyfarwyddwr Polisi a Chyfathrebu'r elusen.

    mam yn gweithio a gofaluFfynhonnell y llun, Getty Images
    Disgrifiad o’r llun,

    Mae'r ymchwil yn awgrymu bod mamau wedi cael llai o lonydd i wneud eu gwaith tra hefyd yn gofalu am y plant

  14. Carcharu dyn o Wynedd am boeri ar weithiwr bryswedi ei gyhoeddi 11:44 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Heddlu Gogledd Cymru

    Mae dyn o'r Felinheli wedi cael ei garcharu am bedwar mis am ymosod ar weithiwr achosion brys.

    Roedd Karl Wayne Edwards, 50, wedi poeri ar staff tra'i fod yn y ddalfa.

    “Mae hyn yn annerbyniol mewn cyfnod arferol," meddai'r arolygydd Neil Jones.

    "Yn ystod Covid-19 mae’n weithred ffiaidd sy’n peri straen diangen."

    Ychwanegodd: "Gall unrhyw un sy’n cyflawni’r ymosodiadau hyn ddisgwyl y posibilrwydd o gyfnod yn y carchar."

  15. 'Ymosodiadau ar staff ambiwlans' oherwydd masgiauwedi ei gyhoeddi 11:23 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Gwasanaeth Ambiwlans Cymru

    Mae'r Gwasanaeth Ambiwlans yn dweud bod "nifer cynyddol" o achosion ble mae cleifion wedi ymddwyn yn ymosold tuag at staff oherwydd cais i wisgo masg.

    Bellach mae gweithwyr yn gofyn i gleifion wisgo mygydau er mwyn lleihau'r risg o ddal neu basio'r haint ymlaen, yn enwedig os ydyn nhw'n dangos symptomau.

    Ond dywedodd y gwasanaeth bod "nifer cynyddol" yn gwrthwynebu gorfod gwneud hynny, a bod "nifer fechan" o achosion wedi bod o gleifion yn ymosod ar weithwyr.

    Dyma neges gan Claire Roche, Cyfarwyddwr Gweithredol Safonau a Nyrsio Ymddiriedolaeth Ambiwlans Cymru.

    Nid yw’r post yma ar Twitter yn gallu ymddangos yn y porwr. Os gwelwch yn dda defnyddiwch Javascript neu geisio eto ar borwr gwahanol.Gweld y cynnwys gwreiddiol ar Twitter.
    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    I osgoi neges twitter

    Caniatáu cynnwys Twitter?

    Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.

    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    Diwedd neges twitter
  16. Ailagor Parc Ynysangharad ym Mhontypriddwedi ei gyhoeddi 11:10 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Twitter

    Un parc sydd wedi ailagor eto, ond am resymau gwahanol, yw Parc Ynysangharad ym Mhontypridd.

    Mae wedi ailagor i'r cyhoedd am y tro cyntaf ers y llifogydd ym mis Chwefror - ond gyda rhybuddion i bobl gadw at reolau ymbellhau cymdeithasol.

    Mae Rhondda Cynon Taf yn un o'r awdurdodau lleol sydd ddim wedi cau eu parciau, ond wedi cau meysydd chwarae am y tro.

    Nid yw’r post yma ar Twitter yn gallu ymddangos yn y porwr. Os gwelwch yn dda defnyddiwch Javascript neu geisio eto ar borwr gwahanol.Gweld y cynnwys gwreiddiol ar Twitter.
    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    I osgoi neges twitter

    Caniatáu cynnwys Twitter?

    Mae’r erthygl hon yn cynnwys deunydd gan Twitter. Gofynnwn am eich caniatâd cyn llwytho unrhyw beth, gan y gallai Twitter ddefnyddio cwcis neu dechnoleg arall. Mae’n bosib eich bod am ddarllen polisi cwcis Twitter, dolen allanol a pholisi preifatrwydd, dolen allanol cyn derbyn. Er mwyn gweld y cynnwys dewiswch ‘derbyn a pharhau’.

    Nid yw'r BBC yn gyfrifol am gynnwys safleoedd allanol
    Diwedd neges twitter
  17. Galw am ailagor parciau i ymarfer corffwedi ei gyhoeddi 10:56 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    BBC Radio Wales

    Mae elusen iechyd meddwl Hafal wedi galw ar rai o gynghorau Cymru i ailagor eu parciau fel bod pobl yn gallu mynd am dro yno.

    Ar hyn o bryd mae parciau mewn wyth awdurdod lleol wedi'u cau oherwydd pryder am ymlediad yr haint, tra bod eraill wedi cau ardaloedd chwarae.

    Mae'r penderfyniad wedi effeithio ar bobl fel Lucy Williamson, 28, o Sgiwen yng Nghastell Nedd Port Talbot.

    "Ges i anaf gas llynedd a fi'n parhau i adfer yn ara' deg ohono," meddai.

    "Mae cau'r parc yn bendant wedi arafu hynny."

    Y cynghorau eraill sydd wedi cau eu parciau'n gyfan gwbl yw Blaenau Gwent, Sir Gaerfyrddin, Ceredigion, Sir Ddinbych, Sir y Fflint, Ynys Môn, a Bro Morgannwg.

    clo ar giat
  18. 'Llawer o gartrefi gofal yn agos at fynd i'r wal'wedi ei gyhoeddi 10:42 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Mae perchennog cartref gofal yng Nghasnewydd wedi galw am ymchwiliad cyhoeddus i'r modd y mae Llywodraeth Cymru wedi delio gyda'r pandemig coronafeirws.

    Dywedodd Brian Rosenberg, sy'n rhedeg Cartref Preswyl a Nyrsio Tregwilym Lodge yn Nhŷ Du, Casnewydd, eu bod wedi colli 19 o breswylwyr eisoes i Covid-19.

    Ychwanegodd fod y cartref yn colli £15,000 yr wythnos, oherwydd costau staffio a PPE cynyddol.

    "Dwi wedi fy synnu'n llwyr gyda'r ffordd mae'r sefyllfa wedi cael ei gamreoli," meddai.

    "Mae pandemig o'r natur hwn yn anodd iawn i fusnesau ei oroesi. Mae llawer o gartrefi gofal yn agos at fynd i'r wal - mae hynny'n ffaith."

    Brian RosenbergFfynhonnell y llun, Brian Rosenberg
  19. Profi 400 o weithwyr allweddol Gwynedd a Mônwedi ei gyhoeddi 10:27 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

    Mae dros 400 o weithwyr allweddol yng Ngwynedd a Môn bellach yn cael eu profi'n wythnosol am Covid-19 yn dilyn sefydlu canolfan brofi ym Mharc Menai ger Bangor.

    Fe wnaeth Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr weithio gyda chymdeithas dai Adra i droi eu swyddfeydd yn y parc i mewn i safle priodol ar gyfer y profion.

    Dywedodd Teresa Owen, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd Cyhoeddus y bwrdd iechyd, fod y safle sydd dafliad carreg o'r A55 ac Ysbyty Gwynedd yn "ddelfrydol".

    gweithiwr mewn masg a PPEFfynhonnell y llun, Bwrdd Iechyd Betsi Cadwaladr
  20. Llacio'n raddol 'yw'r peth cywir'wedi ei gyhoeddi 10:13 Amser Safonol Greenwich+1 27 Mai 2020

    BBC Radio Wales

    Mae arbenigwr mewn clefydau heintus o Brifysgol Caerdydd wedi dweud bod Llywodraeth Cymru'n iawn i lacio'r cyfyngiadau coronafeirws yn raddol.

    Dywedodd Dr Andrew Freedman wrth BBC Radio Wales Breakfast ei fod yn "bryderus" wrth weld lluniau o draethau Lloegr yn brysur.

    "Mae pryder mawr am ail don o achosion ond allwn ni ddim cadw'r cyfyngiadau am byth, ac allwn ni ddim aros nes cael brechlyn i lacio rhai o'r mesurau," meddai.

    Ychwanegodd y byddai'n cymryd "dwy neu dair wythnos" cyn gallu gweld a fyddai unrhyw lacio ar y mesurau wedi cael effaith negyddol ai peidio.