Crynodeb

  1. Gwylio a gwrando ar yr Eisteddfodwedi ei gyhoeddi 15:07 GMT+1 4 Awst

    Mae criw cyflwyno BBC Radio Cymru yn amlwg wrth eu bodd yn Wrecsam. Cliciwch ar y linc ar frig y dudalen i wrando'n fyw.

    Gallwch hefyd hawlio Sedd yn y Pafiliwn ar wasanaeth S4C Clic, dolen allanol a gwylio'r holl gystadlu o'r Pafiliwn yn ddi-dor.

    Cyflwynwyr BBC Radio Cymru
  2. Y to iau yn mwynhau'r arlwywedi ei gyhoeddi 14:57 GMT+1 4 Awst

    Gwil, martha a twm

    Mae Gwil, Martha a Twm yn ymlacio ar ôl bore prysur yn y parc.

    Bydd Martha yn cystadlu gyda chriw Glanaethwy ddiwedd yr wythnos.

    Torf yn gwylio criw cyw
    Disgrifiad o’r llun,

    Torf yn gwylio criw Cyw

    Mae criw Cyw yn brysur bob dydd yr wythnos hon ac mae Anlaw ac Osian, 3, wrth eu bodd!

    Er i Osian deimlo 'chydig yn swil o flaen y camera, nid dyma'r tro cyntaf iddo weld criw Cyw yn perfformio.

    anlaw ac osian
    Disgrifiad o’r llun,

    Anlaw ac Osian yn gwylio Cyw ar y Maes

  3. Criw y Garreg Las yn dysguwedi ei gyhoeddi 14:45 GMT+1 4 Awst

    Geraint a Mair Volk a'r Parchedig Siân Elin
    Disgrifiad o’r llun,

    Mae Geraint a Mair Volk a'r Parchedig Siân Elin wrthi'n brysur yn y Brif Fynedfa ar stondin Eisteddfod y Garreg Las

    Mae Geraint a Mair Volk a'r Parchedig Siân Elin wrthi'n brysur yn y Brif Fynedfa ar stondin Eisteddfod y Garreg Las yn tynnu sylw at leoliad yr Eisteddfod yn Llantwd, Sir Benfro yn 2026.

    Beth yw argraffiadau Geraint Volk o Eisteddfod Wrecsam?

    "Hyd yn hyn mae'n arbennig. Mae'r Maes ei hunan wedi ei osod yn gyfleus iawn.

    "Mae trefniadau hwylus i bobl anabl a'r maes carafanau yn wych mewn tafliad carreg.

    "Mae wedi ei gynllunio yn ofalus iawn a gobeithio y gallwn ni ddysgu gwersi am sut i ymdrin ac ymdopi pan ddaw'r Eisteddfod aton ni."

    Ar y stondin mae cyfle i ennill car er mwyn codi arian at Eisteddfod y Garreg Las flwyddyn nesaf.

  4. 'Gwneud y Gymraeg yn cŵl'wedi ei gyhoeddi 14:39 GMT+1 4 Awst

    Mae prosiect newydd wedi ei lansio ar Faes yr Eisteddfod ddydd Llun gyda'r nod o "wneud y Gymraeg yn cŵl".

    Fe wnaeth Neil Thomas lansio prosiect 'Cardiau Cosmos' sef cyfuniad o ap digidol a nwyddau gyda'r gobaith o wneud y Gymraeg yn fwy “hygyrch, cŵl ac atyniadol i blant ledled Cymru."

    "'Da ni eisiau creu rhywbeth sy’n cŵl i’r Gymraeg, rhywbeth y gellir ei ddefnyddio ar yr iard yn lle cardiau FIFA neu Pokemons," meddai Neil Thomas.

    Mae’r prosiect hefyd wedi elwa ar bartneriaeth â chwmni cyhoeddi Cymraeg ‘Atebol’, sy’n cynnig mynediad at dros 3,000 o lyfrau.

    "Mae’r plant yn defnyddio’u ffonau beth bynnag – 'da ni’n defnyddio hynny fel ffordd i roi llyfrau yn eu dwylo nhw, ble bynnag maen nhw," meddai Neil.

    "Mae hyn yn gallu atgyfnerthu’r diwydiant cyhoeddi yng Nghymru a chreu mynediad i’r Gymraeg mewn ffyrdd hollol newydd."

    Neil Thomas
  5. Yr Almaenwr sy'n ymweld â'r Eisteddfodwedi ei gyhoeddi 14:28 GMT+1 4 Awst

    Mae Hendrik Robisch, o Essien, Yr Almaen yn ei bedwaredd Steddfod ar ol mynd i'w un cyntaf bedair blynedd yn ol yn Nhregaron.

    "'Wnes i ddysgu Cymraeg gan fod gen i ddiddordeb mewn dysgu ieithoedd.

    "Dwi'n hoffi comedi Cymraeg a diwylliant Cymraeg."

    Hendrik Robisch,
    Disgrifiad o’r llun,

    Mae Hendrik Robisch o'r Almaen wedi dysgu Cymraeg

  6. Sut mae'r tywydd erbyn hyn ar y Maes?wedi ei gyhoeddi 14:18 GMT+1 4 Awst

    Wedi bore digon gwlyb a gwyntog, sut mae'r tywydd yn edrych ar gyfer gweddill y dydd?

    Cyflwynydd tywydd S4C, Tanwen Cray, sydd â'r rhagolygon i ni.

  7. Eisiau cymorth ar y maes?wedi ei gyhoeddi 14:10

    Hwb Gwybodaeth

    "Dewch i'r Eisteddfod, mi yda ni yma i'ch helpu," meddai Mari o'r Hwb Gwybodaeth ger y brif fynedfa.

    Gall Mari eich helpu gydag amserlenni bysiau, darganfod gwahanol ardaloedd o'r Maes a llu o bethau eraill, gan gynnwys gwerthu crysau-t arbennig Eisteddfod Wrecsam.

  8. Ymarfer ar gyfer y ddawns flodau?wedi ei gyhoeddi 14:01 GMT+1 4 Awst

    Elsa ai nain

    50 mlynedd yn ôl roedd Elin Evans o Fontnewydd, yn rhan o’r ddawns flodau – yn Eisteddfod Bro Dwyfor 1975.

    Mae hi yma eleni gyda’i wyres tair oed Elsa – sydd yn ei Eisteddfod gyntaf ac eisiau gwneud gymnasteg ar y Maen Llog.

    Dywedodd Elin: “Ro’n i tua wyth oed yn 1975 ac yn y Ddawns Flodau a Mam oedd Mam y Fro.

    "Roedd Cerrig yr Orsedd yn rhai go iawn adeg hynny.

    “Dwi’n cofio roeddan ni’n gwisgo ffrogia gwyrdd a cape bach coch – a dwi’n cofio cael gafael ar y Corn Hirglas, ac roedd o’n drwm,” meddai.

    Mabli ai mam

    Mae hefyd yn Steddfod cyntaf i Mabli, sy’n chwe mis oed, ac yn dod o Gaerdydd, sydd yma gyda’i mam Flora.

  9. Lluniau: Y Standwedi ei gyhoeddi 13:54 GMT+1 4 Awst

    Ac wrth i ni sôn am Glwb Pêl-droed Wrecsam...

    Roedd degau o bobl ifanc yr ardal yn perfformio yn sioe Y Stand ar Faes yr Eisteddfod neithiwr.

    Dyma ambell lun o'r perfformiad.

    cast y standFfynhonnell y llun, Eisteddfod Genedlaethol Cymru
    castFfynhonnell y llun, Eisteddfod Genedlaethol Cymru
    castFfynhonnell y llun, Eisteddfod Genedlaethol Cymru
    Y StandFfynhonnell y llun, Eisteddfod Genedlaethol Cymru
  10. Canu clodydd Ryan a Robwedi ei gyhoeddi 13:50 GMT+1 4 Awst

    Ar raglen Dros Ginio, mae unigolion sy'n agos at Glwb Pêl-Droed Wrecsam wedi bod yn canu clodydd y perchnogion Ryan Reynolds a Rob McElhenney.

    Mae Cledwyn Ashford wedi gweithio fel sgowt i'r clwb a meddai: "A bod yn onest pan glywais am y ddau berchennog newydd, roeddwn yn amheus a fyddai'r cysylltiad gyda'r gymuned yn parhau.

    "Ond maen nhw wedi adlewyrchu at y teimlad o fewn y dref - y ffordd maen nhw wedi ymateb nid jesd i'r clwb pêl-droed, ond i bobl sy'n gysylltiedig a ddim yn gysylltiedig â'r clwb yn y dref. Maen nhw wedi dangos eu safon."

    "Maen nhw wastad yn delio efo pobl mewn ffordd gwrtais, dim ots pwy ydych chi fe wnawn nhw ysgwyd eich llaw. Maen nhw wedi dod â chynhesrwydd yn ôl i'r clwb a dwi'n meddwl bod hynny'n angenrheidiol."

    Lili Mai Jones
    Disgrifiad o’r llun,

    Lili Mai Jones o Glwb Pêl-droed Wrecsam a gafodd ei hurddo gan Orsedd Cymru fore Llun

    Mae Lili Mai Jones yn chwarae i Wrecsam a'n adnabod y perchenogion. Meddai: "Maen nhw'n union fel maen nhw'n dod drosodd ar y camera. Does dim byd ffug amdanyn nhw. Maen nhw'n caru'r clwb cymaint â ni a wedi dweud o'r cychwyn ei bod yn bwysig cadw ysbryd Wrecsam fel y prif beth.

    "Mae'r llwyddiant yn dod efo hynny, ond mae'r bobl a'r ffans yr un mor bwysig iddyn nhw.

    "Maen nhw wedi gwneud lot i bêl-droed merched yn Wrecsam ac yng Nghymru - ryda ni'n ddiolchgar iawn iddyn nhw".

  11. Llongyfarchiadau Edryd!wedi ei gyhoeddi 13:37 GMT+1 4 Awst

    Edryd Ifan Collins, enillydd Rhuban Glas offerynnol o dan 16 oed!
    Disgrifiad o’r llun,

    Edryd Ifan Collins

    Mae canlyniadau cyntaf y dydd wedi eu cyhoeddi yn y Pafiliwn.

    Llongyfarchiadau i Edryd Ifan Collins, enillydd Rhuban Glas offerynnol o dan 16 oed!

    Gallwch wylio clipiau o'r perfformiadau a gweld y canlyniadau diweddaraf ar tudalen ganlyniadau.

  12. Noson i gofio am Geraint Jarmanwedi ei gyhoeddi 13:29 GMT+1 4 Awst

    Nos Fercher yn y Babell Lên, bydd noson o gerddoriaeth a barddoniaeth i ddathlu bywyd a gyrfa Geraint Jarman.

    Bydd perfformiadau a darlleniadau gan Aleighcia Scott, Mared Williams, Bethan Mai, Rhys Ifans, Huw Stephens – a llawer mwy.

    Dywedodd Marged Tudur, un o drefnwyr y noson: "Bydd hi'n noson emosiynol, dim ond yn ôl ar yr ail o Fawrth 'naethon ni golli Geraint.

    "Mewn rhywle fel yr Eisteddfod mae o'n bwysig ac yn anorfod mewn ffordd ein bod yn talu teyrnged i Geraint.

    "Dwi'n edrych ymlaen i bobl gael clywed rhai o'r cerddi yn cael eu darllen oherwydd dwi'n teimlo tydi ei farddoniaeth heb gael yr un sylw amlwg a'i gerddoriaeth o.

    "Bydd hi'n braf rhoi'r cerddi a'r caneuon ochr yn ochr."

    Bydd y noson yn cychwyn am 21:00.

    Disgrifiad,

    Noson i gofio Geraint Jarman

  13. Anrhydedd gan yr Orsedd yn 'meddwl y byd' i Maxine Hugheswedi ei gyhoeddi 13:16 GMT+1 4 Awst

    BBC Radio Cymru

    Mae'r newyddiadurwr Maxine Hughes yn mwynhau ei chyfrifoldeb fel Llywydd Cymru a Byd yr Eisteddfod, a'n edrych ymlaen at gael ei hurddo wythnos yma.

    Tra'n siarad gyda Aled Hughes ar Radio Cymru heddiw, fe ddywedodd: "Dwi dal yn cael goosepimples yn meddwl am yr eiliad wnes i agor yr e-bost 'na.

    "Mae o'n meddwl y byd i fi fel rhywun o Gymru, fel rhywun sydd yn caru'r iaith Gymraeg a sy'n gwneud ymdrech i siarad Cymraeg gyda' mhlant a chadw cysylltiad gyda Chymru.

    "Mae'n teimlo fel bod popeth wedi bod gwerth 'neud rŵan"

    Maxine Hughes

    Mae gan Maxine gysylltiad agos â Wrecsam gan ei bod yn gyfieithydd i berchnogion clwb pêl-droed y ddinas, Ryan Reynolds a Rob McElhenny ar raglen Welcome to Wrexham.

    "Mae gan Rob a Ryan rhywbeth pwysig iawn yn dod i fyny sef y tymor newydd, y gêm gyntaf ac wedyn wrth gwrs y tymor sy'n dod ar ôl hynna.

    "Maen nhw'n edrych ymlaen at dymor llwyddiannus iawn"

    Dyma'r tro cyntaf i Maxine ddychwelyd i Gymru ers derbyn diagnosis am ganser y fron ym mis Ionawr.

    Mae Aled Hughes yn un o gyflwynwyr BBC Radio Cymru o'r Eisteddfo
    Disgrifiad o’r llun,

    Aled Hughes, un o gyflwynwyr BBC Radio Cymru yn yr Eisteddfod

    Disgrifiad,

    Dros Ginio yn sgwrsio â Maxine Hughes yn ystod Eisteddfod Wrecsam

  14. Dawnswyr Talogwedi ei gyhoeddi 12:57 GMT+1 4 Awst

    Roedd y Tŷ Gwerin yn llawn yn ystod amser cinio wrth i Ddawnswyr Talog ddiddanu'r dorf.

    Dawnswyr Talog

    Ac mae'r haul wedi ymddangos mewn pryd i ymwelwyr fwynhau cinio.

    Mwynhau cinio ar y Maes
  15. Llongyfarchiadau Dros yr Aber!wedi ei gyhoeddi 12:49 GMT+1 4 Awst

    Tîm Dros yr Aber oedd enillwyr cyfres Y Talwrn eleni, wedi gornest yn y Babell Lên ddydd Sadwrn.

    Dyma'r pumed tro i'r tîm gyrraedd y brig, llongyfarchiadau mawr!

    Fe gafodd y rownd derfynol ei darlledu ar Radio Cymru ddoe, gwrandewch ar BBC Sounds.

    Dros yr Aber
  16. Floris y gwynt ac Ifan y glaw...wedi ei gyhoeddi 12:38 GMT+1 4 Awst

    Mae'n debyg fod pabell Maes D wedi cau am y tro oherwydd y tywydd garw ar y Maes.

    Mae mwy o wybodaeth am storm Floris yma.

    Maes D

    Mae'n amser cinio ar y Maes ac mae nifer yn cysgodi rhag y gwynt a'r glaw.

    Pobl yn bwyta bwyd
  17. Meilyr yn swyno'r Maeswedi ei gyhoeddi 12:25 GMT+1 4 Awst

    Dyma Meilyr Tomos o Abergwaun yn chwarae'r piano ar stondin Cytûn.

    Meilyr yn perfformio ar y Maes

    Yn ddiweddar mae'r cerddor 36 oed wedi sôn am yr "anrhydedd" o gael cydnabyddiaeth genedlaethol am ei waith yn codi arian i elusen.

    Mae Meilyr newydd gael ei enwebu ar gyfer gwobr 'Power of Hope' Cymorth Cristnogol ar draws Prydain.

    Ers yn wyth oed mae Meilyr wedi bod yn defnyddio ei ddawn gerddorol i godi arian - gan berfformio mewn capeli, cartrefi henoed ac ar stondin Cytûn: Eglwysi Ynghyd yng Nghymru yn y Sioe Amaethyddol a'r Eisteddfod Genedlaethol.

    Darllenwch fwy am hanes Meilyr yma.

  18. Colled Annette Bryn Parry 'dal yn amrwd i'r genedl gyfan'wedi ei gyhoeddi 12:15 GMT+1 4 Awst

    BBC Radio Cymru

    Steffan Rhys Hughes yn cyfarfod aelodau o Gôr Heddlu Gogledd Cymru
    Disgrifiad o’r llun,

    Steffan Rhys Hughes yn cyfarfod aelodau o Gôr Heddlu Gogledd Cymru

    Fe wnaeth Heddlu Gogledd Cymru greu hanes dydd Sul wrth fod y côr gwasanaeth brys gyntaf i gystadlu yn yr Eisteddfod Genedlaethol.

    Yn siarad ar Radio Cymru, fe ddywedodd aelod o'r côr Alwyn: "Mi gafodd y côr ei ddechrau i hybu'r iaith Gymraeg yn y gweithle ac adref, a hefyd er mwyn iechyd meddwl, oherwydd y swydd 'da ni neud o ddydd i ddydd."

    Wedi ei sefydlu blwyddyn yn ôl, mae Alwyn yn dweud bod y ddiweddar Annette Bryn Parry wedi bod yn allweddol i lwyddiant y côr.

    "Mi ofynnon ni i Annette Bryn Parry i ddod atom ni i roi fwy o gymorth i ni ac er mwyn datblygu ni fel unigolion lleisiol.

    "Heb law ei bod hi wedi bod yn hyfforddi, mae hi hefyd wedi bod yn ffrind. Roedd ganddi galon mor fawr ac mae ei cholled hi dal yn amrwd i'r côr a'r genedl gyfan."

    Cor Heddlu Gogledd Cymru
    Disgrifiad o’r llun,

    Mae tua 60 o weithwyr Heddlu Gogledd Cymru yn rhan o'r côr a chystadlodd yn yr Eisteddfod dydd Sul

  19. Y Prif Weinidog ar y Maeswedi ei gyhoeddi 12:07 GMT+1 4 Awst

    Mae Prif Weinidog Cymru, Eluned Morgan, o'r farn ei bod hi'n bwysig gweld yr Eisteddfod yn mynd o ardal i ardal yn flynyddol er mwyn hybu'r Gymraeg.

    A hithau ar y Maes ddydd Llun, wrth siarad ar Dros Frecwast fe soniodd am bwysigrwydd yr Eisteddfod iddi hi.

    "Dwi’n meddwl bod e’n bwysig i fi’n bersonol – yn sicr pan o’n i’n ifanc ges i ‘magu yng Nghaerdydd. Doedd dim lot o Gymraeg yng Nghaerdydd adeg yna.

    "Os o'ch chi isie clywed Cymraeg mewn cwmwl gwbl Gymreig roedd rhaid ichi fynd i’r Steddfod – dyna lle'r oedd hi ddim yn artiffisial.

    "Roedd hi’n teimlo’n artiffisial yng Nghaerdydd. Felly roedd hwnna’n bwysig i rywun oedd wedi cael ei magu mewn rhywle cwbl ddi-Gymraeg.

    Eluned Morgan
    Disgrifiad o’r llun,

    Eluned Morgan ar y Maes fore Llun

    "Dwi’n meddwl bod e’n bwysig bod hi’n symud achos mae’n gadel y gwaddol yna o Gymreictod ac mae’n dod â’r gymuned ynghyd, pobl sydd ddim yn siarad Cymraeg maen nhw’n dechrau jest tapio i mewn iddo fe.

    "Chi’n gweld hwnna o ran be sy’ ‘di digwydd ym Mhontypridd y llynedd – mae’n digwydd bob blwyddyn.

    "Chi’n gweld cynnydd yn y nifer y bobl sydd isie dysgu Cymraeg. Ma’ hwnna’n bwysig."

  20. 'Plant sy'n siapio defnydd y Gymraeg'wedi ei gyhoeddi 11:51 GMT+1 4 Awst

    Mewn sgwrs am gynllun strategol y Gymraeg dywedodd y Comisiynydd Efa Gruffydd Jones mai “plant a phobl ifanc sy’n siapio defnydd y Gymraeg” yn y dyfodol.

    Esboniodd bod angen sicrhau bod yr iaith yn cael ei defnyddio “wrth symud ymlaen i addysg bellach a’r byd gwaith.

    “Mae angen i ni greu amodau lle gall bobl ddefnyddio’r Gymraeg yn hyderus.

    “Rhaid i blant a phobl ifanc gael cyfle i ddefnyddio’r Gymraeg tu hwnt i’r ‘stafell ddosbarth - mewn chwaraeon, diwylliant a bywyd cymunedol.”

    Y panel yn y sgwrs am gynllun strategol y Gymraeg
    Disgrifiad o’r llun,

    Y panel yn y sgwrs am gynllun strategol y Gymraeg