Neb yn deilwng o Wobr Goffa Daniel Owen - prif ddefod llwyfan y Pafiliwn
Dau o sylfaenwyr Cwmni Theatr Maldwyn - Penri Roberts a Linda Gittins - wedi derbyn Medal Goffa Syr TH Parry-Williams mewn seremoni yn y Pafiliwn
Cofiadur yr Orsedd yn dweud fod y "broses wedi cychwyn" ar derfynu aelodaeth Huw Edwards, ond na fydd "sylw pellach tan i’r broses ddod i derfyn"
Peiriannydd o Fôn, Dyfrig Roberts wedi'i gyflwyno fel cymrawd anrhydeddus - anrhydedd mwyaf yr Eisteddfod
Pobl ifanc wedi dechrau cyrraedd Maes B, gyda'r Eisteddfod yn dweud bod mwy o staff yno eleni er mwyn sicrhau diogelwch
Leusa Francis o Gaernarfon ydi enillydd yr Unawd allan o Sioe Gerdd o dan 19 oed.
Bydd Leusa yn derbyn Tlws Derec Williams, Cwmni Theatr Maldwyn, £1,000 rhoddedig gan Ymddiriedolaeth Elusennol Simon Gibson, £75 er cof am Norman Harris, arweinydd Cwmni Theatr Spotlight y Rhondda, Côr Meibion Cwmbach, Côr Cymysg Treorci a Chôr Plant.
Fe fyddwn yn diweddaru ein tudalen ganlyniadau yn ystod y prynhawn.
Er mai ym Mharc Ynysangarad mae'r Maes, dros y bont mae canol tref Pontypridd, ac mae pobl wedi cael eu hannog i fynd yno i roi hwb i fusnesau'r dref yn ogystal â busnesau'r Eisteddfod.
A hithau'n ddiwrnod braf, mae bwytai a’r farchnad leol i weld yn brysur iawn heddiw!
Mae adroddiad "arloesol, cyntaf o’i fath" wedi cael ei gyhoeddi y bore 'ma sy'n edrych ar y diwydiant cerddoriaeth Cymraeg trwy eiriau a barn pobl ifanc.
Mae'r ymchwil - gan gyrff Amlen a Beacons Cymru - yn awgrym o farn pobl ifanc ynghylch diwydiant cerddoriaeth Cymraeg ei iaith, a beth maen nhw’n dymuno ei weld ar gyfer ei ddyfodol.
Casglwyd nifer o ystadegau gan gynnwys agwedd pobl tuag at gerddoriaeth Gymraeg, darpariaeth ddaearyddol, hygyrchedd trwy drafnidiaeth i ddigwyddiadau a mwy o amrywiaeth yn ein gwyliau.
Pan ofynnwyd y cwestiwn “Beth hoffet ti weld yn nyfodol y diwydiant cerddoriaeth iaith Gymraeg?” ateb 82% oedd “mwy" - mwy o amrywiaeth, gigs, caneuon a lein-yps dwyieithog, cyfleoedd gyrfaoedd, a gwell ymwybyddiaeth am y cyfleoedd yna.
Mae'r data yn awgrymu nad oes digon yn cael ei ddarparu ar gyfer y gogledd a’r canolbarth, ac mae dymuniad i weld mwy o drafnidiaeth, cyllid a gigs i bobl ifanc o gymunedau gwledig.
Mae'r adroddiad ar gael i'w ddarllen yn llawn yma., dolen allanol
Ffynhonnell y llun, Eisteddfod GenedlaetholYws Gwynedd ar Lwyfan y Maes nos Sul
Mae cyfarwyddwr Mentrau Iaith Cymru, Myfanwy Jones wedi bod yn siarad mewn sesiwn ar ddyblu defnydd o’r iaith.
Fe wnaeth hi gydnabod bod “diffyg awydd, diffyg hyder, diogi, a rhesymau seicolegol cymhleth eraill pam bod pobl ddim yn defnyddio’r Gymraeg sydd ganddyn nhw”.
Mae’n rhaid i weithgareddau’r mentrau, felly, fod yn ddefnyddiol, safonol, apelgar a hwyl.
Mae’n bwysig hefyd, meddai, eu bod nhw’n tynnu sylw at yr holl weithgareddau maen nhw’n eu rhedeg - er enghraifft gwyliau fel Tafwyl, lle nad yw pobl wastad yn ymwybodol mai’r fenter iaith leol sy’n ei threfnu.
Bu Myfanwy Jones yn sgwrsio gyda Jennifer Jones ar Dros Ginio hefyd
Cofio un o feibion Aberdâr - Brynley Roberts - oedd sesiwn amser cinio yn y Babell Lên.
Yn fab argraffydd yn Aberdâr roedd yn un o ysgolheigion pennaf Cymru, gan arbenigo ar lenyddiaeth yr Oesoedd Canol ac Edward Llwyd, a rhwng 1985 a 1994 ef oedd y Llyfrgellydd Cenedlaethol.
Rhoddwyd teyrngedau cynnes iddo gan Gwerfyl Pierce Jones, Rhidian Griffiths a Robert Rhys.
Dyma Eisteddfod gyntaf Efa, sy'n chwe mis oed!
Mae ei rhieni Dafydd a Sioned o Gaerdydd wedi teithio i'r Maes ar y trên, ac yn edrych ymlaen at grwydro’r holl stondinau.
Wrth ymddangos ar raglen Dros Ginio ddoe ar faes yr Eisteddfod, gofynnodd y cyflwynydd, Rhodri Llywelyn wrth Lywydd y Llys a Chadeirydd Bwrdd Rheoli'r Eisteddfod, Ashok Ahir os oes "well ganddo Eisteddfod drefol?"
Ymateb Mr Ahir oedd: “Yn bersonol, yn bendant. Fel cadeirydd dwi wastad wedi pwsho y penderfyniadau hynny.
"Ni’n gweithio’n agos iawn gyda’r Gymdeithas Llywodraeth leol a siapio ble fydd y Steddfod yn mynd yn y pump i 10 mlynedd nesaf.
“Mae’n bwysig ein bod yn mynd i ardaloedd cefn gwlad ac ardaloedd ar yr arfordir, ond hefyd ry’n ni angen mynd mor aml â phosib i ble mae poblogaeth Cymru."
Ffynhonnell y llun, Eisteddfod GenedlaetholLlongyfarchiadau mawr i Ysgol Gymraeg Bro Morgannwg, sydd wedi ennill yr Ensemble lleisiol rhwng 3 a 6 mewn nifer.
Fe fyddwn yn diweddaru ein tudalen ganlyniadau yn ystod y prynhawn.
Gallwch weld mwy o uchafbwyntiau'r Pafiliwn yma.
Ensemble lleisiol rhwng 3 a 6 mewn nifer
Yna bydd prif ddefod llwyfan y Pafiliwn - Seremoni Gwobr Goffa Daniel Owen - am 16:00.
Fe allwch chi wylio'r cystadlu'n fyw ar wefan S4C Clic, dolen allanol.
Ffynhonnell y llun, Eisteddfod Genedlaethol
Mewn seremoni ar lwyfan y Pafiliwn mae Medal Goffa Syr TH Parry-Williams wedi cael ei chyflwyno i Penri Roberts a Linda Gittins.
Fe wnaeth Mr Roberts a Ms Gittins, ynghyd â'r diweddar Derec Williams, sefydlu Cwmni Theatr Maldwyn ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Maldwyn ym Machynlleth ym 1981.
Plant Derec Williams, Branwen ac Osian, fu'n cyflwyno'r medalau i Mr Roberts a Ms Gittins, a bu côr o aelodau Cwmni Theatr Maldwyn yn canu rhai o'r hen ffefrynnau o'u sioeau dros y blynyddoedd.
Mae mwy o wybodaeth am y wobr, a Mr Roberts a Ms Gittins, yn yr erthygl yma.
Mae hi'n amser cinio, ac i eisteddfodwyr mae dau opsiwn felly.
Bwyta yn yr haul...
Neu yn y cysgod!
Mae pobl ifanc wedi bod yn dechrau cyrraedd safle gwersylla Maes B y bore 'ma.
Bydd y gigs yn dechrau yno nos fory, pan fydd Yws Gwynedd yn cloi'r noson yn dilyn perfformiadau gan Sywel Nyw, Kim Hon, HMS Morris, Y Dail a Dadleoli.
Roedd yr ardal ieuenctid, a’r gigiau oedd yno, yn boblogaidd tu hwnt ym Moduan y llynedd.
Ond fe wnaeth hynny arwain at rai trafferthion, gyda phobl yn gorfod ciwio am oriau yn y gwres i gael mynediad - a’r Eisteddfod wedyn yn cadarnhau bod person wedi’i arestio, a bod cyffuriau a chyllell wedi’u canfod wrth archwilio’r rheiny oedd yn dod i mewn.
Dywedodd pennaeth cyfathrebu’r Eisteddfod, Gwenllian Carr bod ganddyn nhw fwy o staff ym Maes B eleni er mwyn sicrhau diogelwch.
Mae'r Eisteddfod wedi rhyddhau datganiad i'r wasg gan Gofiadur yr Orsedd, Christine James, dan y teitl "Terfynu aelodaeth o'r Orsedd".
Un llinell sydd i'r datganiad, ac mae'n darllen: "Mae proses wedi cychwyn ac nid yw’r briodol i Orsedd Cymru wneud unrhyw sylw pellach tan i’r broses ddod i derfyn."
Rydyn ni'n gwybod fod bwrdd yr Orsedd wedi bod yn cyfarfod heddiw i drafod dyfodol y cyn-ddarlledwr Huw Edwards wedi iddo bledio yn euog i dri chyhuddiad o greu lluniau anweddus o blant.
Ond roedden ni'n deall na fydd cyhoeddiad na datganiad ar y mater gan fwrdd yr Orsedd heddiw.
Bydd unrhyw benderfyniad yn gorfod cael ei gytuno arno yng nghyfarfod cyffredinol bwrdd yr Orsedd, fydd yn digwydd ddydd Iau.
Cafodd Edwards ei dderbyn i’r Orsedd yn Eisteddfod Genedlaethol Ceredigion yn Nhregaron yn 2022
Mewn seremoni ar lwyfan y Pafiliwn am 12:30 bydd Medal Goffa Syr TH Parry-Williams yn cael ei chyflwyno i Penri Roberts a Linda Gittins.
Fe wnaeth Mr Roberts a Ms Gittins, ynghyd â'r diweddar Derec Williams, sefydlu Cwmni Theatr Maldwyn ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Maldwyn ym Machynlleth ym 1981.
Maen nhw'n derbyn y wobr am "gynnig profiadau amhrisiadwy i bobl ifanc cefn gwlad canolbarth Cymru".
Dyma'r tro cyntaf i fwy nag un person dderbyn y fedal, sy'n cydnabod cyfraniad gwirioneddol yr enillydd i'w ardal leol – yn enwedig wrth weithio gyda phobl ifanc.
Bydd modd dilyn y seremoni'n fyw ar S4C Clic, dolen allanol.
Ffynhonnell y llun, Eisteddfod GenedlaetholMae criw BBC Radio Cymru yn ôl gyda chi o'r Maes heddiw.
Bydd Shân Cothi a Steffan Rhys Hughes yn darlledu rhwng 11:00 a 13:00, ac yna o 14:00 tan 17:00, gyda Ffion Emyr yn gwmni yn crwydro'r maes.
Cliciwch yma i wrando'n fyw, neu mae modd gwrando o fewn y llif byw trwy glicio ar y botwm "gwrando'n fyw" ar dop y dudalen.
Mae beirniaid yr unawd sioe gerdd - Samuel Wyn Morris a Sophie Evans wedi cymryd eu lle wrth y bwrdd yn barod am y gystadleuaeth.
Mae Samuel Wyn Morris yn enwog am chwarae rhan Enjolras yn sioe gerdd Les Miserables yn y West End a Sophie Evans am chwarae rhan Glinda yn sioe gerdd Wicked.
Mae'r Pafiliwn wedi dechrau llenwi ar gyfer dechrau'r gystadleuaeth unawd allan o Sioe Gerdd o dan 19 oed.
Mae'n gystadleuaeth boblogaidd iawn, gyda 45 o gystadleuwyr yn y rhagbrawf ddoe.
Bydd yr enillydd yn derbyn Tlws Derec Williams, Cwmni Theatr Maldwyn, a gwobr ariannol o £1,000.
Gallwch wylio'r cystadlu'n fyw ar wefan S4C Clic, dolen allanol.
Ffynhonnell y llun, Eisteddfod GenedlaetholMae maes parcio'r Emporiwm yn y Pentre Plant yn llawn. All ond olygu un peth...
Mae Sioe Cyw ymlaen!
Yn siarad ar Dros Frecwast y bore 'ma o faes yr Eisteddfod, dywedodd Dona Lewis, prif weithredwr y Ganolfan Dysgu Cymraeg Cenedlaethol eu bod yn cyhoeddi eu cynllun strategol ar gyfer y ddwy flynedd nesaf heddiw er mwyn “gosod uchelgais" y sector am y dyfodol.
“Mae 'na fwrlwm ym Maes D… mae 'na ymholiadau di-ri yn dod," meddai.
"'Da ni wrthi’n recriwtio ar gyfer ein cyrsiau mis Medi ar hyn o bryd, a'r niferoedd yn uchel tu hwnt, a dyna 'da ni’n gweld o fewn y sector dysgu Cymraeg ydy twf a chynnydd - y galw aruthrol.
"Ein huchelgais ni ydy parhau i gyrraedd cymaint o bobl ag sy'n bosib."
