Dyna ni o'r maes ar lif byw Cymru Fyw am heddiw.

Cofiwch ddod 'nôl yfory wrth i ni ddilyn holl ddigwyddiadau dydd Mawrth ym Moduan - gan obeithio am ddiwrnod braf arall 😎👋

Roedd hi'n ddiwrnod a hanner i deulu Rhys Iorwerth, medd ei wraig Siwan.

Bore 'ma cafodd ei rieni-yng-nghyfaith eu hurddo, sef Marian a Hywel Edwards.

Roedd y ddau ar y llwyfan pan gafodd Rhys ei goroni a'r teulu'n falch iawn.

Mae adroddiadau o bobl yn wynebu oedi wrth geisio gadael y maes parcio ym Moduan.

Un sydd wedi rhannu neges ar y cyfryngau cymdeithasol yw Cynghorydd Plaid Cymru yng Nglantwymyn, Elwyn Vaughan.

Dywedodd ei fod wedi bod yn aros am awr "heb symud dim".

Dyma’r tro cyntaf i’r Eisteddfod gael Pafiliwn Mawr a Phafiliwn Bach – yn y Pafiliwn Mawr heno y cystadlaethau dawnsio fydd yn hawlio’r sylw.

Ar ddiwedd y noson fe fydd Twmpath yn y pafiliwn – mae’r twmpath yn rhan o ddathliadau prosiect Twmpdaith sy’n bartneriaeth rhwng Menter iaith Maldwyn, Eisteddfod Genedlaethol Cymru, Cwlwm Celtaidd a gweithwyr llawrydd o’r byd dawns.

Daeth y bardd o Gaernarfon i’r brig mewn cystadleuaeth a ddenodd 42 o geisiadau.

Ar ôl byw a gweithio yng Nghaerdydd, erbyn hyn, mae Rhys yn gyfieithydd ac yn awdur llawrydd yn ôl yn nhref ei fagwraeth yng Nghaernarfon.

Dan y ffugenw Gregor, fe ddywedodd y beirniaid Jason Walford Davies, Elinor Wyn Reynolds a Marged Haycock, mai ef oedd "crefftwr gorau’r gystadleuaeth".

Dyma enillydd Y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd

Jason Walford Davies sydd yn traddodi'r feirniadaeth, ar ran ei gyd-feirniaid, Elinor Wyn Reynolds a Marged Haycock.

I'ch atgoffa, y gofyn i ymgeiswyr eleni oedd cyflwyno pryddest neu gasgliad o gerddi heb fod mewn cynghanedd.

Mae'r cyrn gwlad wedi eu canu.

Mae Seremoni'r Coroni bellach wedi dechrau.

Ffynhonnell y llun, Ffotonant

Roedd y Lôn Goed - y llwybr hanesyddol pwysig ger Chwilog sy'n ffinio Llŷn ac Eifionydd, ac a gafodd ei hanfarwoli yn y gerdd Eifionydd gan R. Williams Parry - yn ysbrydoliaeth i Elin Mair Roberts.

Fe ddefnyddiodd Elin ffiniau'r Lôn Goed fel sail i'r goron o arian.

Mae penwisg y goron o ddeunydd gwyrdd yn adlewyrchu "cyfoeth tir yr ardal" ac yn rhan ohoni hefyd mae cennin pedr o aur melyn 18ct.

Mae'r dyluniad hefyd yn adlewyrchu'r "ffiniau rhwng ffermydd a thiroedd, yn ogystal â'r gwrychoedd a'r waliau cerrig a welir yn draddodiadol yn ardaloedd yr Eisteddfod", medd Ms Roberts.

Mae'r Goron yn cael ei noddi gan Gangen Sir Gaernarfon Undeb Amaethwyr Cymru, a theulu Bryn Bodfel, Rhydyclafdy sy'n rhoi'r wobr ariannol o £750, er cof am Griffith Wynne.

Llwyddo o drwch blewyn i ddod o hyd i sedd i bawb sydd yn ceisio mynd i mewn ar gyfer seremoni’r Coroni y mae'r swyddogion.

Mae’r pafiliwn yn hollol llawn.

Ffynhonnell y llun, Ffotonant

Prif Seremoni ddydd Llun yw’r Coroni ac mae ar fin dechrau.

Roedd gofyn i ymgeiswyr gyflwyno pryddest neu gasgliad o gerddi heb fod mewn cynghanedd.

'Rhyddid' oedd y testun gosod a'r beirniaid eleni yw Jason Walford Davies, Marged Haycock ac Elinor Wyn Reynolds.

Y cynhyrchydd gemwaith Elin Mair Roberts o'r Ffôr, ger Pwllheli, sydd wedi creu'r goron eleni.

Gwerfyl a Dwynwen o Ddolgellau wedi dod yma ar y tren ac Alun o Landaf yn aros mewn carafan yn Chwilog. Y ddwy wedi cyfarfod Alun drwy rannu bwrdd ar y maes!

Mae'r artist Mared Williams yn sgwrsio a pherfformio ar y maes prynhawn 'ma.

Mae seren Branwen:Dadeni yn perfformio ym mhabell Encore am 17:00.

Mae 'na ardal i blant yn unig ar y maes eleni: Treantur.

Mae hi'n brysur iawn - er nad oes neb heblaw y plant yn gwybod pa ddrygioni sy’n mynd ymlaen tu draw i’r ffens...

Deirgwaith y dydd, mae ‘na berfformiad o ddrama fer ‘Yr Hogyn Pren’ gan Theatr Genedlaethol Cymru’n cael ei chynnal ar y maes.

Mae’r sioe byped wedi ei selio ar y gerdd gan I.D. Hooson, ac yn digwydd mewn sawl lleoliad yn ystod yr wythnos.

Roedd ‘na ddigon yn gwylio yn y Pentref Plant y prynhawn yma.

Ym mhabell Cymdeithas yr Iaith heddiw, fe wnaeth rhai ymgyrchwyr drafod eu profiadau fel merched o fewn y Gymdeithas.

Yn eu plith oedd Angharad Tomos ac Enfys Llwyd, sydd wedi treulio amser yn y carchar dros yr iaith.

Ffynhonnell y llun, CYMDEITHAS YR IAITH

Fe ddywedodd un o'r panelwyr ei bod hi'n "anodd y dyddiau hyn i aelodau'r Gymdeithas ddychmygu bod amser pan nad oedd cydraddoldeb rhwng merched a dynion wrth ymgyrchu, a bod merched yn tueddu i ddiflannu unwaith roedden nhw wedi cael plant".

"Dyw lleisiau merched ddim wastad wedi eu clywed tu fewn na tu fas i'r mudiad," ychwanegodd Siân Howys.

"Mae cyfoeth profiadau merched ym mrwydr yr iaith yn eang ac yn llawn angerdd."

Mae prif weithredwr Menter Iaith Rhondda Cynon Taf yn gobeithio i ddyfodiad y Brifwyl i'r sir achosi i bobl leol "gwympo'n ôl mewn cariad gyda'r iaith".

Fe ddywedodd Osian Rowlands wrth raglen Post Prynhawn ei fod yn gobeithio i bobl leol ddefnyddio'r Gymraeg sydd ganddyn nhw a bod yn falch ohoni:

"Bo' ni ddim yn clywed y frawddeg, 'my Welsh isn't good enough'".

"Gobeithio y bydd y Gymraeg yn fwy gweladwy nid yn unig ym Mhontypridd, ond hefyd mewn trefi fel Tonypandy, lan yn Nhreorci, yn Aberpennar, yn Aberdar.

"Dw i'n gobeithio'n fawr bydd pobl pob ardal o'r sir yn teimlo perchnogaeth a bod yr Eisteddfod wedi cael effaith bositif arnyn nhw."

Fe gyhoeddwyd y bore 'ma mai Pontypridd fydd cartref Eisteddfod Genedlaethol 2024.

Gyda 40 munud i fynd nes seremoni’r Coroni mae ‘na giw eiddgar o bobl yn aros i fynd i mewn i’r Pafiliwn Mawr. A fydd lle iddyn nhw i gyd?