'Dim yswiriant' ar gael i fragdy ar ôl difrod llifogydd

Y gwaith o glirio llanastr Storm Dennis ym mis Chwefror eleni

Mae perchennog bragdy a gafodd ei ddifrodi'n ddifrifol gan lifogydd ym mis Chwefror yn dweud nad yw'n gallu cael yswiriant ar gyfer ei fusnes.

Achoswyd difrod gwerth degau o filoedd o bunnau i Fragdy Twt Lol ar Stad Ddiwydiannol Trefforest yn y storm ar 16 Chwefror.

Fe gafodd dros 10,000 o gartrefi a busnesau eraill ar hyd a lled Rhondda Cynon Taf eu taro.

Dywedodd perchennog y bragdy, Phil Thomas, ei fod yn nerfus iawn penwythnos diwethaf pan welodd rybuddion am lifogydd eto.

Trwy lwc, ni chafodd ei uned ddifrod y tro hwn. Ond mae'n poeni y gallai llifogydd daro eto yn y dyfodol.

"Mae wedi bod yn flwyddyn anhygoel," meddai, "fe gawson ni'r llifogydd ym mis Chwefror ac wedyn mis ar ôl hynny daeth Covid."

Phil Thomas gyda chynnyrch bragdy Twt Lol yn Nhrefforest

Mae Phil wedi cysylltu â nifer o gwmnïau yswiriant a broceriaid, ond "'dyn nhw ddim hyd yn oed yn rhoi pris i ni," meddai.

Oherwydd natur y busnes mae ganddo offer trwm yn yr uned a dyw hi ddim yn bosib eu symud ar fyr rybudd.

Petai llifogydd eto mae'n poeni y gallai'r difrod fod yn sylweddol ac, unwaith eto, yn gostus.

Dywed ei fod wedi ystyried symud i leoliad arall ond fe fyddai hynny'n gostus.

Ar hyn o bryd mae'n ystyried cyflwyno mesurau ei hun i atal llifogydd o gwmpas ei uned.

Ond mae'n poeni fod y gost o wneud hynny'n mynd i fod yn ormod iddo fe a busnesau bach eraill.

Dywedodd hefyd bod "dim cefnogaeth i wneud hynny".

Wrth ymateb, dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru fod cyllid wedi'i roi i awdurdodau lleol a pherchnogion busnesau gafodd eu heffeithio gan y llifogydd - gyda 467 o fusnesau yn derbyn grant o hyd at £2,500.

Mater i Lywodraeth San Steffan ydy gwasanaethau ariannol fel yswiriant - ac mae DEFRA wedi ymrwymo i weithio gydag yswirwyr i gadw golwg ar y farchnad.

Fe ddywedodd Aelod o'r Senedd dros Bontypridd, Mick Antoniw ei fod wedi gofyn i Lywodraeth Cymru naill i gefnogi busnesau sydd wedi'u taro gan y llifogydd i symud i leoliad arall neu i ddatblygu cynllun i'w cefnogi.

"Mae nifer o fusnesau ar Stad Ddiwydiannol Trefforest sydd methu â chael yswiriant ar gyfer risg llifogydd, neu yswiriant fforddiadwy," meddai.

"Mae yna beryg y byddan nhw yn bwrw mlaen heb yswiriant ac os yw llifogydd yn eu taro eto, bydd hi ddim yn bosib iddyn nhw ddelio â chost hynny ac fe fyddan nhw'n cau."