P’un ai myfi neu arall, Leanne

Efallai ei bod yn arwydd o ddiogi meddyliol ar fy rhan i ond ers meitin rwyf wedi teimlo mai llywodraeth 'Cymru'n Ddwy' sef ail glymblaid rhwng Llafur a Phlaid Cymru fyddai canlyniad mwyaf tebygol etholiad 2016.

Wedi'r cyfan mae'r arolygon yn gyson awgrymu na fydd Llafur yn ennill mwyafrif ym mis Mai a chyda artaith Alun Michael o hyd yn fyw yng nghof llwythol y blaid mae'n annhebyg y byddai'n llywodraethu fel lleiafrif o ddewis.

Gyda Phlaid Cymru'n gwrthod y syniad o glymbleidio â'r Ceidwadwyr a'r Democratiaid Rhyddfrydol yn cwffio i gadw eu lle ar Gyngor Cwmsgwt roedd 'Cymru'n Ddwy' bron yn anorfod.

Yr hyn nad oeddwn wedi ystyried yw pa mor gryf yw'r teimladau yn erbyn y syniad yn rhengoedd Plaid Cymru. Fe ddaeth maint y gwrthwynebiad yn eglur yng nghynhadledd y blaid dros y Sul gyda mawrion y blaid a'r trŵps fel ei gilydd yn mynegi eu hanfodlonrwydd.

Dyw e ddim yn anodd deall beth sydd wrth wraidd y gwrthwynebiad. Mae Plaid Cymru wedi dysgu gwers chwerw iawn ynghylch effaith bod mewn clymblaid ar boblogrwydd y partner llai. Fe ddysgodd Y Democratiaid Rhyddfrydol yr un wers yn gynharach eleni.

Dyw hynny ddim yn golygu bod y blaid yn gresynu ynghylch ei phenderfyniad i ffurfio Cymru'n Un yn ôl yn 2007. Roedd refferendwm 2011 a'r cynnydd ym mhwerau Cynulliad a ddaeth yn ei sgil yn ddigon o wobr i gyfiawnhau'r aberth.

Does dim gwobr gyffelyb gan Lafur i gynnig yn 2016. Gyda'r Ceidwadwyr yn teyrnasu yn San Steffan mater iddyn nhw yw unrhyw gynnydd ym mhwerau'r Cynulliad. Yn y fath amgylchiadau pam ddylai Plaid Cymru gynnal plaid a phrif weinidog sy'n ddigon isel eu parch ganddynt? Dyna yw'r ddadl o leiaf.

Ble mae hynny'n ein gadael ni, felly? Mewn tipyn o bicl yw'r ateb.

Os nad ydy Llafur yn ennill mwyafrif yn 2016 gallwn ddisgwyl yr un fath wyddbwyll wleidyddol ac yn 2007 ond heb unrhyw sicrwydd na fyddai yna fethmat ar ddiwedd y gêm.

Mae etholiad 2016 eisoes yn argoeli'n ddiddorol ond gallasai'r cyfnod sy'n ei ddilyn fod hyd yn oed yn fwy difyr. A fyddai 'na fodd i Carwyn swyno Leanne? Does ond angen gofyn y cwestiwn er mwyn synhwyro'r ateb.