Cynllun £10m i adfer hen gastell
- Cyhoeddwyd
Cafodd Castell Aberteifi ei godi yn y 1100au cynnar
Cyhoeddodd y Gweinidog Tai, Adfywio a Threftadaeth, Huw Lewis, y bydd cynllun gwerth £10m i adfer Castell Aberteifi yn mynd rhagddo, gan greu 19 o swyddi.
Bydd £4.3m gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop, a thros £460,000 gan Lywodraeth Cymru trwy Cadw, ar gyfer cynlluniau Ymddiriedolaeth Cadwgan ar gyfer adfer yr heneb hanesyddol hon.
Bydd y buddsoddiad yn talu am wneud gwaith cadwraeth ar waliau'r Castell ac adfer yr adeiladau a gerddi ar y safle a oedd unwaith yn gadarnle i'r Arglwydd Rhys a Thywysogion y Deheubarth.
Dyma hefyd lle cynhaliwyd yr Eisteddfod gyntaf.
Fel rhan o'r prosiect, bydd y safle'n cael ei ddatblygu ar gyfer cynnal gwahanol weithgareddau cymunedol a hamdden.
Hefyd cynhelir gwersi Cymraeg a chyrsiau mewn diwylliant, crefftau, yr amgylchedd a garddwriaeth.
Bydd y prosiect yn creu 19 o swyddi i gynnal y gwasanaethau ychwanegol.
Wrth ymweld â'r castell, dywedodd Huw Lewis: "Mae ein treftadaeth a'n diwylliant yn unigryw.
"Trwy warchod yr amgylchedd cyfoethog a hanesyddol hwn, byddwn yn creu atyniad a fydd yn denu mwy o ymwelwyr, yn rhoi hwb i dwristiaeth ac yn creu cyfleoedd i'r gymuned leol.
"Bydd hyn i gyd yn dod â manteision economaidd ehangach i Aberteifi ac ardal De Ceredigion."
'Cyfleoedd'
Dywedodd y Gweinidog Rhaglenni Ewropeaidd, Alun Davies:
"Dw i'n falch ein bod yn gallu manteisio ar ein hadnoddau Ewropeaidd i greu safle a fydd yn denu ymwelwyr i weithgareddau diwylliannol a chyrsiau.
"Bydd hefyd yn helpu i wella sgiliau ac i greu swyddi, gan ddod â rhagor o gyfleoedd economaidd a chymdeithasol i'r ardal."
Fel rhan o'r prosiect, bydd hyfforddiant mewn sgiliau treftadaeth a gwarchod yn cael eu cynnig ar y cyd â Choleg Ceredigion, Hyfforddiant Ceredigion, Canolfan Tywi a darparwyr hyfforddiant eraill.
Bydd yr adeiladau ar gael i'w defnyddio gan y gymuned leol a bydd pobl leol hefyd yn gallu gwirfoddoli i gymryd rhan yn y gwaith o redeg y safle.
Gwireddu gobeithion
Dywedodd Cadeirydd Ymddiriedolaeth Cadwraeth Adeiladau Cadwgan, Jann Tucker: "Ar ôl i ni gael y grant gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri, mae'r cyhoeddiad heddiw gan Huw Lewis yn golygu ein bod bellach mewn sefyllfa i weld ein gobeithion a'n gweledigaeth i adfer Castell Aberteifi yn cael eu gwireddu.
"Dyma brosiect y bu cymaint o bobl yn gweithio'n galed arno ers blynyddoedd lawer.
"Bydd y prosiect hwn yn gweddnewid un o'n henebion diwylliannol mwyaf eiconig a hefyd ragolygon economaidd cymuned gyfan a'r ardal o'i hamgylch.
"Rydyn ni wrth ein boddau o fod wedi cael y fath gyfle."