Gwrthod cais i godi tai oherwydd effaith y datblygiad ar y Gymraeg
- Cyhoeddwyd
Mae cynlluniau i godi 336 o dai ar dir ger Rhydaman wedi cael eu gwrthod gan gynghorwyr Sir Gaerfyrddin.
Cafodd y cais ym Mhenybanc ei wrthod yn rhannol oherwydd yr effaith fyddai'r datblygiad yn ei chael ar yr iaith Gymraeg.
Roedd swyddogion Cyngor Sir Gaerfyrddin wedi argymell bod y cais yn cael ei dderbyn.
Ond roedd aelodau o bwyllgor cynllunio'r sir yn poeni am effaith niweidiol ar y Gymraeg.
Roedd canlyniadau Cyfrifiad 2011, a gyhoeddwyd yr wythnos diwethaf yn nodi gostyngiad sylweddol yn nifer y bobl yn sir sy'n medru'r Gymraeg.
Roedd 'na ostyngiad o 6% yn nifer y siaradwyr Cymraeg yn y sir.
Dau asesiad
Mae cais cynllunio eisoes wedi ei roi ar gyfer 140 o dai ar y safle.
"Roedd hi'n anorfod bod cysgod y Cyfrifiad yn drwm dros y cyfarfod," meddai'r Cynghorydd Alun Lenny, un o aelodau'r pwyllgor.
"Mae 'na ddau asesiad wedi ei wneud ar effaith y cynllun ar yr iaith.
"Mae un gan y cyngor cymuned sy'n nodi y byddai effaith niweidiol a'r hall gan y datblygwr yn dweud na fyddai."
Eglurodd Mr Lenny bod Bwrdd yr Iaith Gymraeg, cyn cael ei ddiddymu fis Mawrth, wedi edrych ar y ddau asesiad ac wedi dod i'r casgliad y byddai'r cynllun yn niweidiol.
"Fe wnaeth mwyafrif y cynghorwyr wrthod y cais ar sail pryderon am yr iaith a gwrthwynebiadau eraill," ychwanegodd Mr Lenny.
"Mae niwed posib i'r iaith yn ystyriaeth cynllunio dilys bellach.
"Ac roedd hyn yn flaengar yn ein meddwl."