Dathlu pen blwydd cylchgrawn Golwg yn 25

Rhai o gloriau cofiadwy'r cylchgrawn dros y blynyddoedd

Mae pen blwydd cylchgrawn Golwg yn 25 yn cael ei ddathlu mewn gŵyl arbennig yn Llanbedr Pont Steffan rhwng y 5ed a'r 7fed o Fedi.

Mae darlithoedd, cyngherddau, arddangosfa gelf a gweithgareddau i blant ar gampws Prifysgol y Drindod Dewi Sant er mwyn cofnodi'r chwarter canrif ers i gyfrol gyntaf y cylchgrawn ymddangos.

Lansiwyd y cylchgrawn yn Eisteddfod Genedlaethol 1988, gyda'r copïau cyntaf ar werth ar Fedi'r 8fed o'r un flwyddyn.

Erbyn hyn mae 1,250 rhifyn o Golwg wedi'u cyhoeddi, gyda'r golygydd Dylan Iorwerth wrth y llyw ers y cychwyn.

Cylchgrawn newydd

Mae Mr Iorwerth yn cofio'r her o gyhoeddi'r cylchgrawn: "Y bwriad oedd cael math newydd o gylchgrawn yn Gymraeg - un oedd yn newyddiadurol, gyda phwyslais ar luniau da, straeon da.

"Ac yna'r gwaith ofnadwy o galed o gael y rhifyn cyntaf allan, ac wedyn o wythnos i wythnos. Pan rydych chi'n gwneud rhywbeth am y tro cyntaf, wrth gwrs, mae'r gwaith cymaint â hynny yn fwy anodd, ac roedd yr oriau yn o hir."

Yn Aberystwyth mae cylchgronau Golwg wedi'u hargraffu ers 1988, gyda'r tîm golygyddol wedi'u lleoli mewn swyddfeydd ar gyrion Llambed.

Mae Dylan Iorwerth bellach yn olygydd gyfarwyddwr y cwmni, gyda chylchgronau "Wcw" i blant a "Lingo Newydd" i ddysgwyr hefyd yn cael eu cyhoeddi gan gwmni Golwg.

Yn y blynyddoedd diwethaf mae'r cwmni hefyd wedi creu "ap Golwg" er mwyn darllen y cylchgrawn ar ffonau symudol a chyfrifiaduron tabled, tra bod tîm o newyddiadurwyr hefyd yn cynnal gwasanaeth newyddion ar-lein, Golwg360.com.

Er i'r cwmni ehangu dros 25 mlynedd, mae Dylan Iorwerth yn dweud bod egwyddorion Golwg yr un mor gadarn ag yr oedden nhw ym 1988.

"Mae rysáit Golwg yn rhywbeth tebyg o ran egwyddor i be oedd o reit ar y dechrau, sef trio cael y straeon da, cael cylchgrawn oedd yn edrych yn dda, lot o fywiogrwydd, a thrin popeth fel newyddion a materion cyfoes."

'Dal ei dir'

Mae gwerthiant y cylchgrawn hefyd wedi "dal ei dir", yn ôl y golygydd.

Mae Dylan Iorwerth yn dweud bod gwerthiant Golwg wedi aros yn 'rhyfeddol o gyson' ers y dechrau

"Un peth sy'n rhyfeddol ydi bod Golwg wedi dal ei dir o ran gwerthiant reit ers y dechrau - mae wedi aros yn rhyfeddol o gyson. Ac wrth gwrs mae 'na genhedlaeth o bobl wedi mynd, felly yn amlwg rydyn ni wedi denu cenhedlaeth newydd hefyd i ddarllen," meddai Mr Iorwerth.

Mae Golwg yn gwerthu tua 3,000 o gopïau o'r cylchgrawn bob wythnos, gyda'r uchafswm weithiau yn mynd dros 4,000 i ambell i gyfrol boblogaidd. Mae'r cwmni yn amcangyfrif bod 3 neu 4 o bobl yn darllen pob rhifyn, ac felly yn hawlio 12,000 o ddarllenwyr.

Er i'r dechnoleg newydd ysgogi'r cwmni i ddatblygu deunydd i declynnau digidol, mae un arbenigwr ar gylchgronau yn dweud bod Golwg wedi llwyddo mewn maes cystadleuol iawn.

'Cystadleuol'

Dywedodd Iestyn George, darlithydd mewn newyddiaduraeth ym Mhrifysgol Solent yn Southampton: "Mae'n rhaid dweud bod 'na lot o gystadleuaeth, yn debyg iawn (i gymharu'r) Uwch Gynghrair a Chynghrair Cymru, ble mae cynhyrchwyr cylchgronau yng Nghymru yn gorfod cystadlu yn erbyn rhai o'r cwmnïau mwyaf blaenllaw yn y byd.

"Mae hwnna'n rhywbeth anodd iawn."

Clawr cyntaf cylchgrawn Golwg yn 1988

Mae'r Cyngor Llyfrau Cymru yn cefnogi Golwg gyda grant flynyddol o £73,000. Mae Mr George yn awgrymu bod modd i Golwg dderbyn llai o arian cyhoeddus trwy godi pris y cylchgrawn yn uwch na'r £1.50 bresennol.

"Os edrychwch chi ar y sîn rhyngwladol fel petai, mae cylchgronnau 'niche' yn gwerthu'n arbennig o dda y dyddiau yma.

"Mae llawer ohonyn nhw yn ymwneud â dylunio, a llawer o gylchgronau ffotograffiaeth neu gylchgronau ffasiwn yn arbennig.

"Maen nhw'n llwyddiannus iawn er eu bod nhw ddim yn gwerthu lot o gopïau, ond maen nhw'n codi pris eithaf uchel.

"Ac i fod yn berffaith onest, does 'na ddim rheswm pam na ddylai hwn ddigwydd yng Nghymru."

Mae gwefan Golwg360.com wedi bodoli ers 2009, ac yn cynnig straeon Cymreig, Prydeinig a rhyngwladol trwy gydol yr wythnos.

Dywedodd Owain Schiavone, y prif weithredwr, bod 7,000 o ymweliadau i'r wefan bob dydd, "ac mae hwnnw'n ffigwr dda iawn 'da ni'n teimlo, 'da ni'n hapus hefo hwnnw.

"Mae o'n uwch na'r hyn oeddem ni'n targedu pryd gaeth y cynllun ei lansio, ac mae o dal i gynyddu, felly mae hwnna yn rhywbeth pwysig i ni."