Cynghorau: beth fydd y map newydd?

Ddydd Llun fe fydd adroddiad yn cael ei gyhoeddi fydd yn cynnwys argymhellion ynglŷn â chynghorau Cymru.

Mae'n debyg y bydd rhai penodol yn cael eu cynnig.

Nid oes manylion ar gael eto am faint o gynghorau y mae Comisiwn Williams yn eu hargymell na chwaith beth fydd eu ffiniau a'u henwau.

Ond mae'r BBC wedi derbyn gwybodaeth ynglŷn â rhai canllawiau fydd yn rhaid eu dilyn yn ystod y broses.

Mae'r rhain yn cynnwys:

• Ni ddylid creu cynghorau newydd o'r dechrau - yn hytrach dylid uno rhai sydd eisoes yn bodoli;

• Dylid anelu at uno cynghorau lle mae'r un byrddau iechyd a lluoedd heddlu ar hyn o bryd;

• Ni fydd yn bosib uno cyngor sy'n derbyn arian cymorth gan Ewrop gydag un sydd ddim;

• Dylid parchu ffiniau ieithyddol - hynny yw ni ddylid uno cynghorau lle mae'r Gymraeg yn gryf gyda rhai lle mae'r Saesneg yn gryf.

Gyda'r wybodaeth hon, pensil, papur a choffi, mae Vaughan Roderick wedi bod yn ceisio dyfalu pa gynghorau fydd yn gorfod uno.

Yn y fideo uchod mae'n rhannu ei sylwadau gyda Rhodri Llywelyn.

Cafodd y sgwrs hon ei darlledu ar Newyddion Naw.