Cymru, Armenia a Eurovision

Er nad yw Cymru'n cystadlu yn yr Eurovision, mi fydd 'na 'chydig o ddylanwad Cymreig ar y cystadlu yn Vienna!

Mae Mary-Jean O'Doherty yn Awstraliad ac yn cynrychioli Armenia yn y gystadleuaeth gerddorol. Ond mae hi'n byw yng Nghaerdydd ac yn siarad Cymraeg. Mae hi'n dweud ei hanes wrth Cymru Fyw:

Opera

Cantores opera ydw i, a des i i Gymru yn 2008 i astudio gyda Dennis O'Neill yn Academi Llais Rhynwladol Caerdydd. Dwi'n briod â'r pianydd Caradog Williams.

Gan fy mod yn Armeniad ar ochr fy mam, fe'm gwahoddwyd i fod yn rhan o dîm Armenia yng nghystadleuaeth Eurovision eleni, ac ar ôl treulio mis yn y wlad honno yn paratoi, dwi bellach yn Vienna, ar fin cwblhau profiad hollol unigryw a bythgofiadwy.

Roedd dod i Armenia fel dod adre. Mae hiraeth am y famwlad yn deimlad cyfarwydd i Armeniaid, ac fel yn y Gymraeg mae ganddynt air arbennig amdano, sef garrod.

Mary-Jean (ail o'r chwith) gyda chyd-aelodau'r grŵp, Genealogy

Roedd ein taith cyntaf i Armenia am bythefnos ym mis Chwefror. Llefydd sanctaidd oedd y llefydd cyntaf i ni ymweld â nhw yn y brifddinas Yerevan - Etchmiadzin, canolbwynt ysbrydol yr Eglwys Apostolaidd Armenaidd, ac eglwysi hynafol a phrydferth St. Gayane a St. Hripsime.

Buom ni'n ymweld ag amgueddfa Gomitas hefyd, a oedd yn bwysig iawn i mi. Gwelir Gomitas, a oedd yn gyfansoddwr a chasglwr alawon gwerin, fel prif ffigwr traddodiad cerddorol Armenia yn yr oes fodern.

Brwdfrydedd yn ysbrydoliaeth

Mae wedi bod yn wefr ac yn fraint enfawr i gyd-weithio ag aelodau eraill Genealogy - chwech o gantorion yn cynrychioli'r pum cyfandir yn ogystal ag Armenia ei hun. Cyfansoddodd Armen Martirosyan gân sydd yn rhoi cyfle i bob elfen cerddorol o fewn y grŵp ddisgleirio - pop, roc, soul, gwerin Armenaidd a chanu clasurol.

Cawsom amser gwych yn Yerevan yn ymarfer ac yn ymweld â'r prif atyniadau, a buom i sawl sefydliad academaidd yn cwrdd ag Armeniaid ifanc, lle bu eu hegni a'u brwdfrydedd yn ysbrydoliaeth mawr i ni.

Mae aelodau'r band yn dod o bum cyfandir gwahanol, a mae geiriau'r gân 'Face the Shadow' yn dathlu themâu oesol heddwch, cariad a chymod.

'Breuddwyd'

Profiad arbennig arall oedd ail-gwrdd â'm hathrawes canu o Sydney, sef soprano operatig Armenaidd enwog o'r enw Arax Mansourian, a'i chlywed yn rhoi datganiad.

Roedd yn freuddwyd iddi hithau hefyd y byddwn un dydd yn dod i Armenia i ddysgu am fy nhreftadaeth.

Mae pobl Armenia wedi bod yn tu hwnt o groesawgar o'r diwrnod cyntaf.

Dwi'n teimlo'n falch ofnadwy o gael cynrychioli gwlad fy nghyndeidiau, yn enwedig eleni gan fod 2015 yn Flwyddyn y Diaspora sef y gwasgariad byd-eang o Armeniaid - mae cynrychioli'r wlad yng nghystadleuaeth Eurovision yn gwireddu breuddwyd i mi.

Mae geiriau Inna Mkritchyan i'r gân 'Face the Shadow' yn dathlu themâu oesol heddwch, cariad a chymod.

Dwi'n credu'n gryf yn neges y gân ac yn mawr obeithio wnaethoch chi wylio Armenia yn y rownd gynderfynol ar nos Fawrth 19 Mai (ar BBC Three), ac y byddwch yn pleidleisio drosom yn y rownd derfynol ar 23 Mai!