Achos BSE mewn buwch farw yng Nghymru

Mae Llywodraeth Cymru a'r Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion (APHA) wedi cadarnhau bod achos o enseffalopathi sbyngffurf buchol clasurol (BSE) - neu glefyd y gwartheg gwallgof - wedi cael ei ddarganfod ar fferm yng Nghymru mewn buwch oedd wedi marw.

Daethpwyd o hyd i'r achos o ganlyniad i fesurau rheoli caeth sydd ar waith, yn ôl y llywodraeth. Nid yw wedi effeithio ar y gadwyn fwyd ddynol ac mae'r Asiantaeth Safonau Bwyd a Iechyd y Cyhoedd Cymru wedi cadarnhau nad yw'r achos hwn yn beryglus i iechyd pobl.

Yn y blynyddoedd diwethaf, mae nifer o achosion achlysurol o BSE wedi eu darganfod ar draws y Deyrnas Unedig. Nôl yn 2013 oedd y tro diwethaf i achos o'r math hwn gael ei gofnodi yng Nghymru.

Prawf

Fel rhan o system wyliadwriaeth drwy Gymru, cynhelir prawf BSE ar bob anifail dros bedair oed sy'n marw ar y fferm. Er nad yw'r clefyd BSE yn gallu cael ei drosglwyddo o un anifail i'r llall, mae gwartheg eraill, gan gynnwys epil, yn gorfod cael eu holrhain a'u hynysu a byddan nhw'n cael eu difa yn unol â gofynion yr Undeb Ewropeaidd.

Yn ogystal â'r mesurau ar gyfer stoc trig a bwydydd anifeiliaid, mae yna drefn reoli llym i ddiogelu defnyddwyr. Mae hyn yn cynnwys cael gwared ar 'ddeunydd risg penodedig' fel y golofn gefn, yr ymennydd a'r penglog o'r carcas.

Dywedodd Rebecca Evans AC, y Dirprwy Weinidog Ffermio a Bwyd, fod y ffaith bod yr achos hwn wedi cael ei ddarganfod yn profi bod y rheolau ar waith yn gweithio'n dda., ac mae cig eidion ar draws y DU yn parhau i gael ei gynhyrchu'n unol â rheolau Sefydliad Iechyd Anifeiliaid y Byd.

Undeb

Dywedodd llefarydd ar ran Undeb Amaethwyr Cymru: "Ers i achosion o BSE fod ar eu huchaf gyda thua 37,000 achos yn 1992, mae cynllun monitro a difa dwys wedi cael gwared ar yr afiechyd bron a bod.

"Mae achosion blynyddol wedi disgyn i un neu ddau y flwyddyn sydd yn naturiol yn ystod cyfnod diweddarach cynllun difa'r afiechyd.

"Mae'r rheolau caeth sydd mewn lle yn golygu bod achosion unigol fel hyn yn cynnig dim risg o gwbl."