Jones a Wood yn galw i aros yn rhan o'r farchnad sengl

  • Cyhoeddwyd
Carwyn Jones and Leanne WoodFfynhonnell y llun, Getty Images

Mae Prif Weinidog Cymru ac arweinydd Plaid Cymru wedi cyhoeddi cynllun Cymru ar Brexit, gan alw am barhau i fod yn rhan o'r farchnad sengl.

Galwodd Carwyn Jones a Leanne Wood am "ddull cytbwys o fynd i'r afael â mudo, drwy gysylltu hawl i fudo â swyddi".

Daw'r cyhoeddiad yn dilyn araith gan y Prif Weinidog Theresa May yr wythnos ddiwethaf pan amlinellodd hi ei 12 egwyddor ar Brexit.

Dywedodd arweinydd y Ceidwadwyr yng Nghymru, Andrew RT Davies bod y neges sy'n dod o Gymru yn un "anhrefnus".

Ychwanegodd arweinydd UKIP yng Nghymru, Neil Hamilton bod y cynllun yn ymdebygu fwy i "faner wen" na phapur gwyn.

Mae'r Papur Gwyn, gafodd ei lansio yn Llundain ddydd Llun, yn galw am:

  • Barhau i gymryd rhan yn y Farchnad Sengl er mwyn cefnogi "ffyniant Cymru ar gyfer y dyfodol";

  • Dull cytbwys o fynd i'r afael â mudo drwy gysylltu hawl i fudo â swyddi, gydag "arferion cyflogaeth da" i amddiffyn gweithwyr o ba bynnag wlad y maen nhw'n dod;

  • I Lywodraeth y DU wireddu eu haddewid na fydd Cymru yn colli ceiniog o gyllid o ganlyniad i Brexit;

  • Perthynas "gyfansoddiadol sylfaenol wahanol" rhwng y llywodraethau datganoledig a Llywodraeth y DU;

  • Cynnal mesurau diogelu a gwerthoedd cymdeithasol ac amgylcheddol yr ydym yn ymfalchïo ynddynt yng Nghymru;

  • Ystyriaeth briodol o drefniadau pontio er mwyn sicrhau nad yw'r DU yn "syrthio dros ymyl y dibyn" o ran ei pherthynas gydag Ewrop.

Mae'r Papur Gwyn yn ganlyniad i gytundeb rhwng Llafur, Plaid Cymru a'r Democratiaid Rhyddfrydol.

Dywedodd Mr Jones bod y papur yn "cydbwyso'r neges a gawsom gan bobl Cymru" am bleidlais Brexit "gyda'r gwirionedd economaidd sy'n gwneud cymryd rhan yn y Farchnad Sengl mor bwysig ar gyfer ffyniant Cymru, ac yn wir y Deyrnas Unedig yn gyfan, yn y dyfodol".

Ychwanegodd Ms Wood bod Plaid Cymru wedi "rhoi blaenoriaeth i economi Cymru".

"Rydyn ni wedi gwneud hyn gan fod dwy ran o dair o'n holl allforion yn mynd i Farchnad Sengl Ewrop," meddai.

'Parchu'r refferendwm'

Yn siarad ar raglen Today ar BBC Radio 4 fore Llun, dywedodd Mr Jones ei bod yn gwneud "dim synnwyr" i osod rhwystrau rhwng Cymru a'i farchnad fwyaf.

Dywedodd ei fod yn anghytuno gyda Ms May, a'i bod yn well ganddo system Norwy, sydd â mynediad llawn i'r farchnad sengl a ffiniau agored i'r rheiny sy'n gweithio.

"Mae hyn yn galluogi i ni barchu'r refferendwm," meddai. "Dydyn ni ddim yma i ail-frwydro hynny.

"Rydyn ni wedi cynnig cynllun synnwyr cyffredin ar fewnfudo, ble dy'n ni'n dweud bod rhyddid i symud i weithio.

"Beth fydden ni ddim yn ei ddweud yw bod rhyddid cyffredinol i symud, heb gyfyngiadau."

Mewn llythyr yn y Sunday Times, dywedodd Mr Jones a Ms Wood nad "rhestr siopa o ofynion" oedd eu cynllun, ond mai'r ffordd orau o ddechrau'r trafodaethau oedd sicrhau'r fargen orau i Gymru.

Dywedodd Eluned Morgan AC, sy'n gyn-Aelod Seneddol Ewropeaidd Llafur, mai mynediad i'r farchnad sengl fyddai prif flaenoriaeth arweinwyr y pleidiau yng Nghymru.

Disgrifiad,

Mae mynediad i'r farchnad sengl yn bwysicach na dim arall i Gymru, medd Eluned Morgan AC

'Baner wen'

Mynnodd Neil Hamilton fodd bynnag nad oedd y Papur Gwyn yn cynnwys "unrhyw gynllun i reoli'n ffiniau" a lleihau mewnfudo.

"Mae e'n fwy o faner wen yn ildio i'r Undeb Ewropeaidd na phapur gwyn, a hynny cyn i drafodaethau hyd yn oed ddechrau," meddai.

"Petai Theresa May yn mynd â'r cynllun yma i Frwsel byddai'r UE yn cael popeth fydden nhw eisiau.

"Byddai'n golygu na fydden ni'n gadael yr Undeb Ewropeaidd o ddifrif."

'Hwyr'

Dywedodd Andrew RT Davies ei fod wedi gobeithio am gytundeb trawsbleidiol ehangach, ond nad oedd wedi cael gwahoddiad gan y Prif Weinidog.

"Mae'r neges sy'n dod o Gymru yn un anhrefnus," meddai, gan ychwanegu bod angen i Ewrop ymateb i fater mewnfudo.

"Pan gafodd y farchnad sengl ei chreu... doedd ymfudiad mawr o gwmpas Ewrop ddim yn ystyriaeth. Mae'n ystyriaeth heddiw."

Wrth siarad gyda BBC Cymru, ychwanegodd bod cynllun Llywodraeth Cymru "ychydig yn hwyr".

Mae Mr Jones wedi amddiffyn y penderfyniad i gyhoeddi eu cynllun wythnos ar ôl i Ms May gyhoeddi un Llywodraeth y DU, gan ddweud bod un Cymru yn fwy manwl a chynhwysfawr.

Ddydd Mawrth, mae disgwyl i'r Goruchaf Lys gyhoeddi eu dyfarniad ar a ddylid cynnal pleidlais yn Nhŷ'r Cyffredin cyn bod modd bwrw 'mlaen â'r broses ffurfiol o adael yr Undeb Ewropeaidd.