Ydych chi'n cofio gaeafau oeraf Cymru?

  • Cyhoeddwyd
Cart horses provided better traction than motorised vehicles when snow hit Welshpool in 1940Ffynhonnell y llun, Geoff Charles
Disgrifiad o’r llun,

Ceffylau a chart yn mynd drwy'r eira yn strydoedd Y Trallwng yn 1940

Mae eira wedi achosi trafferthion mewn sawl rhan o Gymru yn ystod y dyddiau diwethaf ond sut mae'r tywydd garw eleni yn cymharu gyda rhai o aeafau'r gorffennol?

Mae rhai yn cofio nôl i aeafau eithriadol oer 1946-47 ac 1962-63. Cafodd eira gyda dyfnder o 165cm ei gofnodi yn ardal Rhuthun ym mis Mawrth 1947 ac yn Nhredegar yn 1963. Mae hon yn dal yn record answyddogol yn y DU ar gyfer yr eira dyfnaf i'w gofnodi mewn ardal boblog.

Ond 48cm yw trwch yr eira mwyaf sy'n cael ei gydnabod gan Y Swyddfa Dywydd (Met Office). Cafodd hwnnw ei gofnodi gan yr orsaf dywydd ger Llyn Fyrnwy ar 21 Chwefror, 1963.

Ond beth mae'r ystadegau'n ddweud? Pryd oedd y gaeafau mwyaf garw?

Ffynhonnell y llun, Geoff Charles
Disgrifiad o’r llun,

Peiriant clirio eira yn cael ei ddefnyddio yn Nant Ffrancon, Ionawr 1959

Yr eira mwyaf

Mae'r ystadegau'r Swyddaf Dywydd am eira ar y llawr (snow-lying dataset) yn dechrau yn 1971 hyd at 2011. Mae'n rhoi syniad o faint o ddyddiau o eira mae Cymru wedi ei gael (sydd yn cael ei ddiffinio fel 50% o'r arwynebedd).

O ddefnyddio y dull yma i fesur, y pum gaeaf gyda'r mwyaf o eira ers 1971 yw:

  • 1978/79: 45 diwrnod

  • 2009/10: 27 diwrnod

  • 1981/82: 27 diwrnod

  • 1984/85: 26 diwrnod

  • 2010/11: 24 diwrnod

  • 1961-1990 ar gyfartaledd = 18 diwrnod

  • 1981-2010 ar gyfartaledd = 12 diwrnod

Mae cofnodion yr orsaf dywydd ger Llyn Fyrnwy yn mynd yn ôl ymhellach ac yn dechrau yn 1946 hyd at 1992.

Y pum gaeaf gyda'r mwyaf o eira yno oedd:

  • 1978/79: 89 diwrnod

  • 1962/63: 78 diwrnod

  • 1946/47: 63 diwrnod

  • 1969/70: 62 diwrnod

  • 1968/69: 56 diwrnod

Ffynhonnell y llun, Geoff Charles
Disgrifiad o’r llun,

Tractor yn clirio eira o'r ffordd yn Llanwddyn yn ystod eira trwm 1947

Y gaeafau oeraf

1963 sydd yn cael ei ystyried yn swyddogol fel y gaeaf oeraf yng Nghymru gan y Swyddfa Dywydd.

Dyma'r gaeafau a'r tymheredd oeraf ledled Cymru (misoedd Rhagfyr, Ionawr, Chwefror).

Sut fydd gaeaf eleni yn cymharu tybed?

Ffynhonnell y llun, Geoff Charles
Disgrifiad o’r llun,

Bwydo'r anifeiliad yn Frongoch ger Y Bala, 1 Chwefror, 1963