Môn Mam cogyddion Cymru?

Mae bwyd Tomos Parry wedi ennill edmygedd selebs fel Brad Pitt

Wedi gwneud enw i'w hun ym mwyty Kitty Fisher's yn Llundain mae'r cogydd Tomos Parry o Ynys Môn wedi mynd â'i steil arbennig o goginio i'w fwyty ei hun, Brat, yn Shoreditch, gan ennill clod adolygwyr anodd-eu-plesio fel Jay Rayner yn y Guardian a Giles Coren yn y Times.

Ond mae'r gŵr o Landegfan bob amser yn croesawu cyfle i ddod nôl i'w gynefin i chwilio am ysbrydoliaeth ac mae'n edrych ymlaen i wneud hynny ar gyfer Gŵyl Fwyd Caernarfon ar 12 Mai.

"Bob tro dwi'n dod adre dwi'n cael ysbrydoliaeth newydd - fydda i ddim cweit yn aildanio'r batris achos mi fydd 'na ychydig o gymdeithasu siŵr o fod! Ond mae'n gyfle ei ailgysylltu gyda bwyd a chael syniadau newydd," meddai.

Mae Tomos yn ymuno efo Chris 'Foodgasm' Roberts i roi dangosiadau o goginio gyda thân o fewn waliau'r castell.

Ond bydd hefyd yn cymryd y cyfle i ymweld â rhai o'r llefydd bwyta safonol sydd wedi rhoi enw da am fwyd i'w ynys enedigol.

"Mi fyddai'n mynd i'r Sosban, yr hen Butchers, ym Mhorthaethwy - maen nhw'n ffrindiau da ac yn gwneud pethau grêt a mi wnai fynd draw i Marram Grass yn Niwbwrch tra dwi adre hefyd - mae'r hogiau fanna yn gwneud yn grêt," meddai Tomos.

"Maen nhw'n defnyddio cynnyrch lleol, yn tyfu llysiau eu hunain ac yn magu moch - mae'r cynnyrch yn safon uchel iawn."

Dyna yw athroniaeth Tomos, sy'n defnyddio'r dull Basgaidd o goginio dros dân.

Mae'n debyg mai hen air Saesneg lleol am bysgodyn lleden ydy 'brat' ond tybed faint o bobl Llundain sy'n gwybod ei fod hefyd yn air Cymraeg cefn gwlad am ffedog?!

"Mae coginio efo tân yn dangos y cynnyrch yn well ac mae'n cwsmeriaid ni hefyd yn gallu gweld i mewn i'r gegin, felly mae'n fwy spectacular iddyn nhw weld y bwyd yn cael ei goginio dros dân.

"Mae rhywun yn defnyddio ei bum synnwyr wrth goginio'r bwyd yn y ffordd yma," meddai.

Dechreuodd diddordeb Tomos mewn bwyd pan ddechreuodd weithio mewn bwytai wrth y môr ym Miwmares dros yr haf pan oedd yn 14 oed.

"Roeddan ni'n defnyddio cynnyrch lleol, mussels o'r Fenai, a llysiau o Hootons a jyst yn clywed oglau'r môr - o'n i ddim yn sylweddoli ar y pryd ond, jyst gweld y cychod pysgota ac yn y blaen - mae o i gyd wedi dylanwadu," meddai.

Mae'r pwyslais yn Brat ar ddefnyddio cynnyrch lleol ac mae Tomos yn cynnig rhan fach o Fôn ar ei fwydlen hefyd, sef wystrys o'r Fenai.

Profiad cynnar o weithio ym mwytai Biwmares ddechreuodd diddordeb Tomos Parry mewn coginio

"Fyddwn i'n licio defnyddio mwy o gynnyrch Ynys Môn ond mae'n anodd ei gael yma o'r ynys," meddai, "dydi'r infrastructure ddim yn ddigon da - mae pethau wedi bod yn mynd dramor i lefydd fel Sbaen nid o fewn Prydain - ond mae'n gwella ychydig, a dwi'n siarad efo Llywodraeth Cymru ynglŷn â gwella'r sefyllfa.

"Dim ond un peth da allai ddod o Brexit - bod pobl yn dechrau edrych fwy i mewn i beth sydd ganddon ni yn lleol yma!"

Nôl i Fôn

Mae'r Sosban yn un o ddim ond saith bwyty yng Nghymru sydd â seren Michelin.

Un oedd yn gweithio yno gyda Stephen Stevens, cogydd a chyd-berchennog y Sosban gyda'i wraig Bethan, pan enillon nhw'r seren oedd Richard 'Pwdin' Holt sydd wedi dod adre i Fôn dros yr haf i gael hoe o fod yn Brif Chef Crwst ym mwyty Marcus Wareing, The Gilbert Scott (sydd â dwy seren Michelin).

Fel Tomos, gweithio ym mwytai lleol Môn oedd yr ysbrydoliaeth i Richard fynd yn gogydd hefyd - i ddechrau yn Marram Grass, lle mae wedi dod nôl i fod yn rhan o'r tîm dros yr haf.

Mae'r bwyty yn cael ei redeg gan y ddau frawd Ellis a Liam Barrie. Cyrhaeddodd Ellis rownd derfynol y Great British Menu 2017.

Aeth Richard i weithio yno yn syth ar ôl graddio mewn technoleg cerddoriaeth.

"O fewn mis i raddio ges swydd yn Marram Grass a nes i feddwl 'waw'," meddai Richard sydd o'r Talwrn yn wreiddiol.

"Nes i ddysgu mwy mewn mis yn Marram Grass na nes i mewn tair blynedd yn y brifysgol.

"Es i'n hooked ar ddysgu mwy wedyn.

"Ro'n i'n gwneud bob dim gynta' a wedyn nes i ffentro mewn i pwdins - roedd fel shining light yng nghornel y gegin.

"Wedyn wnes i'r cysylltiad fod gan Dad gwmni hufen iâ anferth sy'n gwneud hufen iâ dros y byd - fo bia'r unig machine yn y byd sy'n gwneud y Walls Vienetta!

"Roedd gan Mam fusnes cacennau hefyd ac mae gan fy anti ac yncl yn Cumbria siop siocled a dwi'n rili lyfio siocled ac wedi ennill dipyn o brofiad efo siocled erbyn hyn."

Er bod cael gwaith fel cogydd yn eitha' rhwydd, meddai Richard, mae gweithio ym mwytai gorau Llundain yn galed.

"Yn Gilbert Scott o'n i'n gweithio o chwech yn bora tan ddau y bora - mae'n anhygoel o tough, 'di o ddim yn iach," meddai.

Er bod swydd ar gael iddo gyda Marcus Wareing os yw am fynd nôl, meddai, mae'n dod adre i Fôn er mwyn aildanio'r batris dros yr haf.

"Pan es i i Lundain o'n i'n meddwl mod i wedi ffeindio cartref ond ar ôl dwy flynedd o'n i methu disgwyl i ddod nôl i Ynys Môn, o'n i jyst angen yr awyr iach.

"Nes i ailddisgyn mewn cariad efo'r lle - mae Afon Menai mor brydferth ac mae'r aer yn glir; mae'r aer fel dŵr yma - yn Llundain mae o mor drwm.

"Mae'n braf cael bod yn styc tu ôl i dractor bob hyn a hyn! Does 'na ddim gymaint o frys ag sydd 'na yn y ddinas a ti ddim yn teimlo fel dy fod di ddim ond yn un person mewn miliwn."

Un o greadigaethau Richard Holt

Ar ôl bod yn creu pwdinau fine dining mae Richard yn dyheu am wneud pethau mwy traddodiadol ac mae dylanwadau Cymreig ar ei fwyd hefyd - mae wedi creu caramel bara lawr a bara brith wedi ei wneud efo ffigys a malt extract, wedi ei weini gyda chaws glas Ynys Môn.

"Mae caws Ynys Môn yn anhygoel. Y caws glas yn arbennig - os 'dach chi'n gallu ffeindio caws glas o Ynys Môn 'dach chi'n sorted," meddai.

Y cam nesaf i Richard ydy mynd i galon y traddodiad patisserie yn Ffrainc - mae'n gobeithio symud i Baris i ddysgu'r grefft yn iawn ar ôl yr haf.

Cwestiwn amlwg efallai, ond sut gafodd o'r enw Richard 'Pwdin'?

"Mam sy'n galw fi'n Pwdin. Ond ddaru Marcus Wareing ofyn i fi 'What would pudding be in Welsh?' a nes i ddeud 'pwdin' - a ddaru o ddechra' ngalw i'n Pwdin hefyd!"

I weld rhai o'r creadigaethau sydd wedi rhoi ei enw i Richard 'Pwdin' ewch i'w ffrwd Instagram.