Galw am ailagor pyllau hydrotherapi 'ar frys'

Mae pyllau hydrotherapi yn cael eu defnyddio i helpu rheoli cyflyrau iechyd difrifol

Mae angen ailagor holl byllau hydrotherapi Cymru i drin pobl sy'n dioddef o gyflyrau'r cyhyrau, medd elusennau.

Mae pyllau drwy Gymru wedi eu cau oherwydd y coronafeirws, gan effeithio'n fawr ar fywydau nifer o bobl gydag anableddau.

Yn ôl yr elusen anabledd Scope, mae bron i hanner pobl gydag anableddau yn symud llai yn ystod y pandemig.

Dywedodd Llywodraeth Cymru bod y gwasanaeth iechyd dan straen enfawr ac y byddai pyllau'n ailagor pan mae modd gwneud hynny.

Mae'r Gymdeithas Axial Spondyloarthritis Genedlaethol a Chymdeithas Dystrophy'r Cyhyrau wedi galw am ailagor y pyllau ar frys.

Cafodd Rhian Iolen Jones ddiagnosis o lid y cymalau yn ei chlun ddwy flynedd yn ôl

Mae Rhian Iolen Jones yn byw yn Llansadwrn ar Ynys Môn. Mae hi'n profi cyfnodau o boen oherwydd llid y cymalau ac mae ganddi ME, neu gyflwr blinder cronig.

Roedd hi wedi gobeithio cael mynd i bwll hydrotherapi yn Ysbyty Gwynedd, Bangor, ond mae hwnnw ar gau ar hyn o bryd.

Dywedodd Rhian wrth BBC Cymru Fyw bod llid y cymalau'n rhedeg yn y teulu.

Mae "poen yn dod i lawr drwy'r goes, ac wedyn poen yn dod o'r hip i lawr drwy'r goes - ac wedyn brifo wrth drio cerdded a gwneud rhyw bethe felly," meddai.

"'Nes i holi yn Ysbyty Gwynedd i weld os fuaswn i yn cael hydrotherapi yno," meddai, "ond oherwydd yr achos efo Covid a petha, doeddan nhw ddim yn gwneud petha felly wrth reswm".

"Ches i ddim o'r cyfle da chi'n gwybod. Dwi'n teimlo base fo wedi helpu.

"Oherwydd pan mae corff rhywun mewn dŵr yn nofio mae o'n helpu….y boen yn llai," meddai.

Mae'r pwll hydrotherapi yn Ysbyty Gwynedd ar gau yn sgil y pandemig

Dywedodd llefarydd ar ran Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr bod y pwll hydrotherapi yn Ysbyty Gwynedd wedi gorfod cau ar ddechrau'r pandemig fel rhan o gynllun i ohirio triniaethau nad oedd yn hollbwysig.

Ychwanegon nhw fod y staff wedi eu trosglwyddo i adrannau eraill, gan gynnwys adrannau gofal dwys, a'u bod nhw wedi methu ag ailagor y pwll o ganlyniad i reolau rheoli haint llym yn sgil y pandemig.

'Mwy o byllau i anifeiliaid na phobl'

Ond mae cau pyllau hydrotherapi yn broblem drwy Gymru, ac mae elusennau am eu gweld yn ailagor ar frys.

Maen nhw'n honni bod yna fwy o byllau hydrotherapi i drin anifeiliaid na phobl yng Nghymru.

Mae'n rhaid gweld hydrotherapi fel triniaeth angenrheidiol, medd Hannah Murphy

Mae Hannah Murphy yn aelod o Fwrdd rheoli'r Gymdeithas Axial Spondyloarthritis Genedlaethol, elusen cryd cymalau.

"Er gwaethaf ei fuddion aruthrol, mae hydrotherapi yn parhau i gael ei danariannu a'i ddibrisio," meddai wrth Cymru Fyw.

"Da ni eisiau newid hyn a gweld hydrotherapi yn derbyn cydnabyddiaeth haeddiannol trwy wneud y canlynol: Yn gyntaf, sicrhau bod modd i bawb sydd ei angen fanteisio arno, a bod hydrotherapi yng angenrheidiol.

Mae modd gwneud ffisiotherapi mwy effeithiol mewn pyllau hydrotherapi gan fod tymheredd y dŵr yn lleihau'r straen ar y cymalau

"Yn ail, cynnwys hydrotherapi yn y canllawiau clinigol perthnasol er mwyn sicrhau bod byrddau iechyd lleol yn ei flaenoriaethu."

Mewn ymateb, dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru bod y gwasanaeth iechyd dan straen enfawr ar hyn o bryd ac y bydden nhw'n disgwyl i fyrddau iechyd ailddechrau gwasanaethau fel therapi hydro pan fyddan nhw mewn sefyllfa i fedru gwneud hynny.

Ond gyda Covid yn llosgi fel tân gwyllt ar y funud, mae'n annhebygol y bydd y pyllau'n ailagor yn fuan.