Streic nyrsys: 'Cyfrifoldeb mawr a chyflog isel'

Mae'r Coleg Nyrsio Brenhinol wedi cadarnhau y byddan nhw'n streicio ar 15 a 20 Rhagfyr oherwydd anghydfod ynglyn â'u cyflogau.

Hwn fydd y tro cyntaf erioed i nyrsys weithredu drwy'r DU.

Bydd nyrsys yn dal i gynnig gofal brys, ond mi fydd y gweithredu yn effeithio ar wasanaethau arferol.

Newydd ddechrau nyrsio mae Sioned, sy'n wreiddiol o Gaerdydd. Mae hi ar hyn o bryd yn gweithio yn Llundain - ac wrth siarad â Newyddion S4C dywed ei bod eisoes yn teimlo'r straen.

"Yn gyffredinol ry'n ni gyd yn teimlo mwy o bwysau.

"Ni'n cerdded mewn i'r gwaith gan wybod faint o bobl sy'n aros am wely a ni'n gweld y ciwiau ambiwlansys," meddai.

"Mae'r paramedics yn aros am le yn A&E ac mae hynny'n rhoi cymaint o bwysau arnom ni - ac i bawb yn yr adran ac mae cleifion yn teimlo fe hefyd.

"Mae'r cyfrifoldebau mor ddwys nawr - mae'n anodd cyfiawnhau rhoi cyn lleied o arian i ni.

"'Nes i hyfforddi am dair blynedd - yn gweithio am ddim a wedyn ma' fe bron yn amharchus i ni ymuno â swydd sydd ddim yn talu gymaint â siop goffi yn yr ysbyty. Mae hwnna yn dorcalonnus i fi yn bersonol ac mae lot o ni'n teimlo fel 'na."

'Sefyllfa argyfyngus'

Dywed yr undebau ei bod hi'n sefyllfa argyfyngus. Mae miloedd o swyddi gwag a miloedd yn gadael yn golygu eu bod wedi blino'n lân.

• Dros hanner nyrsys Cymru wedi digalonni, yn ôl arolwg

• GIG mewn sefyllfa 'beryglus' yn sgil prinder staff

Mae'r Gwasanaeth Iechyd yn dweud fod ganddyn nhw gynlluniau mewn lle i sicrhau na fydd y gwasanaethau brys yn cael eu heffeithio gan y streic ac mae nhw'n ychwanegu mai eu blaenoriaeth bob amser ydy diogelwch y cleifion.

Dyma fydd y tro cyntaf erioed i aelodau'r RCN fynd ar streic. Bydd miloedd o lawdriniaethau ac apwyntiadau yn cael eu canslo ond mi fydd triniaethau fel gofal canser yn cael eu gwarchod.

Mae cyflog cychwynnol nyrs oddeutu £27,000. Dywed yr undebau nad yw eu cyflogau wedi codi ers blynyddoedd i gydfynd â chwyddiant.

Mae nhw'n galw am 5% o godiad cyflog ar ben chwyddiant, sy'n gyfanswm o 19%.

Troi at fanciau bwyd

Dywed Nicola Davies-Job o Goleg Nyrsio Brenhinol Cymru y gall hi fod yn anodd denu nyrsys newydd.

Mae amodau byw nifer o nyrsys yn anodd, medd Nicola Davies-Job o Goleg Nyrsio Brenhinol Cymru

"Maen nhw'n gweithio bob awr maen nhw'n gallu a mae nhw'n brin.

"Amser fi'n meddwl nyrsys, fi'n meddwl am nursing support workers hefyd. Mae nhw'n gorfod mynd i'r food banks.

"Ni'n gwybod bod y district nurses yn crïo amser aeth pris petrol lan. O nhw'n anxious. Doedden nhw ddim yn gallu gweld cleifion.

"A fydd nyrsys yn dod i'r proffesiwn yn y dyfodol?"

Mae Llywodraeth Cymru wedi dweud na allan nhw fforddio hynny heb arian ychwanegol gan San Steffan.

Mae'n debyg fod dwy ran o dair o nyrsys Prydain yn aelodau o'r Coleg Brenhinol.

Dyw hi ddim yn benderfyniad hawdd i weithredu, medd y coleg, ond wrth i gymaint gyrraedd pen eu tennyn, does na'm dewis - ond  gweithredu.