Undebau'n cyhuddo Tata o roi cynnig diswyddo 'didostur'

Mae bron i 2,000 o swyddi ar safle Port Talbot yn y fantol

Mae trafodaethau dros ddyfodol cynhyrchu dur ym Mhort Talbot wedi methu, ar ôl i undebau wrthod cytuno i gynlluniau ailstrwythuro cwmni Tata.

Yn ôl undebau, mae'r cwmni wedi "diystyru" effaith y newidiadau ar weithwyr, eu teuluoedd a chymunedau.

Mae disgwyl i 2,800 o bobl golli eu swyddi ar draws Prydain fel rhan o'r cynlluniau ailstrwythuro.

Ym Mhort Talbot fydd y rhan fwyaf o'r swyddi'n diflannu. Yno, mae'r cwmni'n bwriadu cau dwy ffwrnes chwyth eleni.

Yn ôl y cwmni, mae ganddyn nhw gynllun diswyddo gwerth £130m, a bydd adeiladu ffwrnes drydan newydd hefyd yn darparu swyddi newydd.

Ychwanegon nhw eu bod "wedi cyflwyno cynnig helaeth sy’n cynnwys y pecyn cymorth gwell i weithwyr... yn ogystal â chynnig hael ar gyfer cynllun sgiliau ac ailhyfforddi ar gyfer gweithwyr sy’n cael eu diswyddo’n anwirfoddol".

Mae datganiad ar y cyd rhwng undebau Community, GMB ac Unite yn dweud bod y cynnig i weithwyr yn "ymosodiad didostur" ac yn "gwbl annerbyniol".

Yn ôl yr undebau, roedd Tata wedi gobeithio y byddai'r gweithwyr yn cytuno ar gau'r ddwy ffwrnes chwyth erbyn mis Medi, a'r staff oedd yn gweithio yn yr ardaloedd hynny i adael erbyn diwedd y flwyddyn.

Fe ddywedon nhw hefyd bod gweithwyr dur oedd yn gwrthod derbyn diswyddo gwirfoddol yn cael eu symud i gynllun hyfforddiant sy'n talu'r isafswm cyflog ar ôl pedwar mis.

Ychwanegodd yr undebau nad oedd y cwmni'n addo osgoi diswyddiadau gorfodol.

'Mae ein haelodau yn grac'

Yn ôl Charlotte Brumpton-Childs o undeb y GMB: "Mae ein haelodau'n teimlo eu bod nhw'n cael eu diystyru a [bod y cwmni yn] cefnu arnyn nhw, ac maen nhw'n grac.

"Mae Tata wedi bod yn anfodlon mabwysiadu cynllun gan yr undebau, ac mae Llywodraeth y DU yn anfodlon rhoi digon o arian tuag at ddadgarboneiddio'r diwydiant mewn ffordd gyfrifol."

Dywedodd llefarydd ar ran Tata Steel: “Wedi saith mis o rannu gwybodaeth ac ymgynghori, yr wythnos ddiwethaf fe wnaethom gadarnhau y byddwn yn bwrw 'mlaen â’n cynlluniau ailstrwythuro a buddsoddiad o £1.25bn mewn gwneud dur gwyrdd i sicrhau cadw dros 5,000 o swyddi yn Tata Steel UK.

"Yr wythnos hon rydym wedi parhau â’n trafodaethau agored ac adeiladol gyda phartneriaid undebau llafur drwy Bwyllgor Dur y DU.

“Yr wythnos hon rydym wedi cyflwyno cynnig helaeth sy’n cynnwys y pecyn cymorth gwell i weithwyr... yn ogystal â chynnig hael ar gyfer cynllun sgiliau ac ailhyfforddi ar gyfer gweithwyr sy’n cael eu diswyddo’n anwirfoddol.

“Heddiw, rydym wedi oedi’r trafodaethau hynny heb ddod i gytundeb.

“Rydym yn parhau i ganolbwyntio ar greu diwydiant dur cynaliadwy yn y DU sy’n cefnogi cadwyni cyflenwi gweithgynhyrchu a chymunedau dur trwy drawsnewidiad cyfiawn i gynhyrchu dur carbon isel.”