Jess Fishlock yn ymddeol o bêl-droed rhyngwladol

Does neb wedi ennill mwy o gapiau dros Gymru na Jess Fishlock

Mae Jess Fishlock wedi cyhoeddi y bydd hi'n ymddeol o chwarae dros Gymru ar ôl y gêm gyfeillgar yn erbyn Awstralia y mis hwn.

Yn 38 oed bellach, mae hi'n cael ei chydnabod fel y chwaraewr gorau yn hanes tîm menywod Cymru.

Mae hi wedi ennill mwy o gapiau rhyngwladol (165), ac wedi sgorio mwy o goliau (48) nag unrhyw chwaraewr arall yn hanes y gêm yng Nghymru.

Hi hefyd sgoriodd gôl gyntaf Cymru erioed yn un o'r prif bencampwriaethau rhyngwladol - a hynny yn ystod y golled o 4-1 erbyn Ffrainc yn Euro 2025.

'Siwrne anhygoel'

"I'r holl chwaraewyr a staff – diolch. Mae hi wedi bod yn siwrne anhygoel," meddai Fishlock mewn datganiad brynhawn Mercher.

"I fy nheulu a ffrindiau, dwi'n eich caru chi i gyd... Heb eich cefnogaeth chi fyswn i byth wedi cyflawni be dwi wedi ei gyflawni.

"Mi fydd gêm y merched yng Nghymru yn parhau i dyfu. Mae'r dyfodol yn un disglair.

"Dwi'n edrych ymlaen yn awr i gefnogi'r tîm cenedlaethol gyda chi o'r eisteddle.

"Diolch am bopeth."

Mi oedd 'na rywbeth arbennig am Fishlock o'r dechrau.

Fe ddechreuodd ei gyrfa gyda chlwb merched Caerdydd, sydd bellach yn cael ei adnabod fel Gwalia United - gan chwarae i'r tîm cyntaf pan yn 15 oed.

Ar ôl bod yn gapten ar dîm dan 19 Cymru, fe enillodd ei chap cyntaf i'r prif dîm yn erbyn Y Swistir yn 2006.

Ddwy flynedd yn ddiweddarach fe ymunodd â chlwb AZ Alkmaar - hi oedd y chwaraewr cyntaf o Gymru i chwarae'n yr Eredivisie, sef prif gynghrair Yr Iseldiroedd.

Fe dreuliodd gyfnod yn Awstralia gyda Melbourne Victory, cyn symud i Seattle Reign yn yr Unol Daleithiau yn 2013 lle mae wedi datblygu i fod yn seren fyd-eang.

Mae hi wedi cael cyfnodau i ffwrdd ar fenthyg gyda sawl clwb - gan ennill Cynghrair y Pencampwyr gyda Frankfurt a Lyon - ond Seattle yw ei chartref ers 12 mlynedd bellach.

Mae Fishlock wedi sgorio 48 gôl yn ystod gyrfa ryngwladol a ddechreuodd nôl yn 2006

Mae hi wedi profi llwyddiant gyda Seattle Reign hefyd, ond doedd yr un peth ddim yn wir ar y llwyfan rhyngwladol.

Mae hi wedi bod yn chwaraewr allweddol o dan arweinyddiaeth Andy Beattie, Adrian Tucker, Jarmo Matikainen, Jayne Ludlow, Gemma Grainger ac yn fwy diweddar Rhian Wilkinson.

Er yr holl goliau a pherfformiadau disglair ganddi, doedd Cymru ddim yn ddigon da i gyrraedd y prif gystadlaethau.

Boddi wrth yml y lan oedd eu stori am flynyddoedd. Ond fe newidiodd popeth ar 3 Rhagfyr, 2024.

Fishlock yn dathlu cyrraedd Euro 2025

Ar ôl gêm gyfartal 1-1 yn y cymal cyntaf yng Nghaerdydd, fe enillodd Cymru 2-1 yn yr ail gymal yn erbyn Gweriniaeth Iwerddon yn rownd derfynol gemau ail-gyfle Euro 2025.

O'r diwedd mi oedd hi'n mynd i gael y cyfle i berfformio ar y llwyfan mawr.

Er i Gymru gael eu rhoi yn y grŵp anoddaf posibl gyda Lloegr, Ffrainc a'r Iseldiroedd, doedd hynny ddim yn mynd i'w rhwystro rhag dangos ei doniau.

Fe gafodd yr anrhydedd o sgorio gôl gyntaf Cymru yn un o'r cystadlaethau mawr yn erbyn Ffrainc, cyn creu un arall i Hannah Cain yn erbyn Lloegr gyda rhediad a phass arbennig.

Fishlock sgoriodd gôl gyntaf Cymru yn un o'r brif bencampwriaethau rhyngwladol erioed

Er iddyn nhw golli'r dair gêm - mi oedd hi'n addas mai Fishlock oedd wrth wraidd popeth da welsom ni gan Gymru yn y gystadleuaeth.

Ar ddiwedd y gêm yn erbyn Lloegr fe welsom ni hi yn chwifio tuag at y cefnogwyr yn llawn emosiwn.

Mi oedd hynny ynddo'i hyn yn awgrym ei bod hi'n meddwl ymddeol o chwarae dros Gymru.

Ac ar ôl cael ychydig fisoedd i ystyried y peth yn iawn - mae hi wedi penderfynu fod yr amser wedi dod i roi'r gorau iddi.

Megan Rapinoe gyda Jess Fishlock cyn gêm gyfeillgar rhwng yr Unol Daleithiau a Chymru

Mae Fishlock hefyd wedi bod yn fwy na pharod i siarad yn gyhoeddus am y ffaith ei bod yn hoyw.

Yn 2018 fe gafodd MBE am ei gwasanaeth i bêl-droed merched a'r gymuned LGBT.

Fe briododd Tziarra King yn 2023 ar ôl i'w ddwy dreulio cyfnod yn chwarae i Seattle Reign efo'i gilydd.

Yn y gorffennol mae hi wedi disgrifio ei chyfnod yn yr ysgol fel "uffern" ar ôl datgan ei bod yn hoyw.

Ond mae hi wedi defnyddio ei phroffil dros y blynyddoedd i geisio helpu eraill sydd wedi bod yn yr un sefyllfa â hi.

Ar y cae ac oddi ar y cae - mae Jess Fishlock wedi bod yn ysbrydoliaeth i sawl un.

'Yr amser cywir'

Wrth siarad ar Dros Frecwast fore Iau, dywedodd cyn-gapten Cymru, yr Athro Laura McAllister ei bod hi'n "anodd ffeindio'r geiriau i sôn am Jess achos mae wedi bod yn rhan o holl system bêl-droed merched am 20 mlynedd".

"Mae'n anodd dychmygu'r dyfodol heb rywun fel Jess ar y cae.

"Fi'n meddwl nawr yw'r amser cywir iddi hi, mae dal yn chwarae mor dda i Seattle, ond yr holl deithio i chwarae draw yng Nghymru, mae'n cymryd toll ar eich corff chi.

"Gobeithio, fel dywedodd hi ddoe, mae'n gadael y genedl a'r system bêl-droed merched mewn lle lot gwell na pan o'n i'n dechrau."

Ychwanegodd ei bod wedi bod yn gweithio gyda'r Monumental Welsh Women a dywedodd mai Jess Fishlock "yw'r person nesaf ni'n trio cael statue ohoni".

Dywedodd fod Jess hefyd heb fod ofn codi ei llais am "hawliau dynol, hawliau LGBT, doedd hi ddim yn ofnus i just codi ei llais i sicrhau bod y byd yn gyffredinol yn well".