Trethdalwyr yn talu £400,000 i redeg stiwdio Pinewood
- Cyhoeddwyd
Mae'r llywodraeth nawr yn talu Pinewood i redeg y stiwdio yng Ngwynllŵg
Mae Llywodraeth Cymru bellach yn talu Pinewood i reoli'r stiwdio ffilm a theledu yr oedd y cwmni yn arfer talu prydles amdani, yn ôl archwilwyr.
Yn ôl adroddiad gan y Swyddfa Archwilio, dyw'r galw disgwyliedig am ddefnyddio Stiwdio Pinewood Cymru, agorwyd yn 2015, ddim wedi dwyn ffrwyth.
Fe ddaeth swyddogion â'r brydles i ben y llynedd wedi iddi ddod i'r amlwg bod y stiwdio yn rhedeg ar golled, er bod Llywodraeth Cymru wedi gwario £9.4m ar brynu a datblygu'r lle ar gyfer Pinewood.
Mae cadeirydd Pwyllgor Diwylliant y Cynulliad, Bethan Sayed, yn dweud bod y sefyllfa'n "bryderus".
Dywedodd Llywodraeth Cymru ei bod yn "parhau'n falch o'n cysylltiad gyda Pinewood".
Dechrau gwneud colled
Mae Llywodraeth Cymru bellach wedi cydnabod nad yw'r gost o redeg y lle yn rhoi gwerth am arian - gydag amcan ffigwr o £392,000 y flwyddyn yn cael ei dalu gan y llywodraeth i redeg y lle, yn ogystal â swm ychwanegol i Pinewood am reoli'r stiwdio.
Ond yn ôl Llywodraeth Cymru, mae'r trefniant newydd gyda Pinewood yn well na gadael y lle yn wag tra'n chwilio am denantiaid newydd.
Roedd disgwyl i brydles wreiddiol Pinewood bara 15 mlynedd, ond wedi iddyn nhw ddechrau talu rhent o £546,876 y flwyddyn wedi i'w dwy flynedd ddi-dâl yn y safle ddod i ben, fe ddechreuodd y cwmni wneud colled.
Symudodd Pinewood i'r hen Ganolfan Egni yng Ngwynllŵg yn 2015, ar ôl i Lywodraeth Cymru brynu'r safle.
Ymhlith y cynyrchiadau i ddefnyddio'r stiwdio ers hynny mae Showdogs, Journey's End, drama deledu Sherlock a'r Bastard Executioner.
Bydd Dafydd Elis-Thomas, y Gweinidog Diwylliant yn darllen yr adroddiad yn "ofalus" meddai
Cronfa £30m
Yn yr adroddiad mae Pinewood yn honni bod agor Wolf Studios Wales ar safle sydd hefyd ar brydles gan Lywodraeth Cymru, wedi cael effaith andwyol ar eu stiwdio - er bod y llywodraeth yn amau hynny.
Yn ogystal â'r cytundeb i rentu'r stiwdio, roedd Llywodraeth Cymru wedi rhoi Cronfa Buddsoddiad Cyfryngol gwerth £30m yn nwylo Pinewood.
Mae'r gronfa wedi buddsoddi £13.7m mewn 14 o brosiectau teledu, ffilm, a gemau ers ei lansio yn 2014.
Mae £4.2m bellach wedi ei ad-dalu, ond mae £9.5m yn weddill - er bod nifer o brosiectau eto i'w cynhyrchu a'u rhyddhau.
'Y cyfan yn fethiant'
Yn y cyfamser, mae pryderon wedi eu codi nad yw'r gronfa wedi arwain at y buddsoddiad preifat disgwyliedig, bod Pinewood wedi bod yn buddsoddi mewn cynlluniau risg uchel, a bod risg o wrthdaro buddiannau wrth i Pinewood ariannu cynyrchiadau.
Ym mis Hydref y llynedd, yn dilyn trafodaethau â Llywodraeth Cymru, daeth y brydles i ben yn ogystal ag ymwneud Pinewood â'r gronfa.
Tri mis yn ddiweddarach daeth cytundeb newydd tair blynedd i rym, gyda Pinewood nawr yn darparu gwasanaethau rheoli dros y stiwdio.
Yn ôl llefarydd diwylliant y Ceidwadwyr, Suzy Davies, mae'r cyfan wedi bod yn fethiant.
"Yr addewid oedd cannoedd o swyddi a miliynau i'r economi Gymreig," meddai.
"Nawr mae'n amheuon ni wedi eu cadarnhau gan yr archwilydd - doedd Pinewood ddim yn gallu dod o hyd i'r ffilmiau, yn methu llenwi'r stiwdios, a does dim swyddi cynaliadwy.
"A doedd dim gwarant o fewn y cytundeb a Llywodraeth Cymru i atal gwrthdaro buddiannau."
'Balch o'r cysylltiad'
Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: "Cafodd ein penderfyniad i ddod â Pinewood i Gymru a chartrefu stiwdio o'r maint a'r statws yma ei gydnabod yn eang yn 2014 fel cyfle economaidd sylweddol na allai Cymru fforddio ei wrthod.
"Ry'n ni'n parhau'n falch o'n cysylltiad gyda Pinewood, ac o'r stiwdio sydd ar hyn o bryd yn gweithredu i'w llawn allu ac yn gartref i Dr Who, cynhyrchiad teledu arall a ffilm.
"Dros y pum mlynedd ddiwethaf mae'r diwydiant wedi gweld cynyrchiadau ffilm a theledu sy'n cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru - gan gynnwys rhai Pinewood - yn gwario mwy na £100m yng Nghymru gan greu'r hyn sy'n cyfateb i dros 2000 o flynyddoedd o waith yma, ac sydd wedi bod o fudd i gannoedd o fusnesau a chadwyni cyflenwi lleol."
Doedd Pinewood ddim am wneud sylw.