Pum mlynedd arall nes 'cynnydd go iawn mewn gwariant'

Ni fydd gwariant ar wasanaethau cyhoeddus yn dychwelyd i'r un lefel ag yr oeddent cyn y toriadau nes 2023, yn ôl dadansoddiad o gyllideb Llywodraeth Cymru.

Mae disgwyl i'r gyllideb parhau i dyfu, diolch yn bennaf i wariant ychwanegol ar iechyd gan Lywodraeth y DU.

Ond gallai nifer o adrannau Llywodraeth Cymru weld toriadau pellach os ydy rhagor o arian yn cael ei glustnodi ar gyfer y gwasanaeth iechyd.

Dywedodd ymchwilwyr o Brifysgol Caerdydd y byddai gweinidogion Cymru yn wynebu rhangor o benderfyniadau anodd os ydynt yn ceisio cynyddu gwariant ar yr un raddfa a Lloegr.

Mewn termau real - sef ar ôl ystyried chwyddiant - mae'r gyfran o gyllideb Cymru ar gyfer gwariant dydd-i-ddydd ar wasanaethau yn is nag yr oedd yn 2010.

Mae Guto Ifan yn gweithio i Ganolfan Llywodraethiant Cymru

Dywedodd Guto Ifan o Ganolfan Llywodraethiant Cymru: "Mewn termau cul, fe allwn ni ddweud bydd gwariant o ddydd i ddydd Llywodraeth Cymru yn cynyddu dros y pum mlynedd nesaf.

"Ond wrth roi'r cynnydd hwnnw mewn persbectif lefelau real, ni fydd y gyllideb yn cyrraedd lefelau 2010 cyn 2023.

"Mae hynny'n 13 mlynedd o ddim twf mewn gwariant."

Gan fod y boblogaeth wedi tyfu yn ystod y cyfnod hwnnw, mae'n golygu bod gwariant fesul person dal i fod yn is, meddai.

Mae'r dadansoddiad yn defnyddio rhagolygon gwario gan Drysorlys y DU. Mae disgwyl i'r Canghellor Philip Hammond gyhoeddi adolygiad gwariant llawn y flwyddyn nesaf.

Tra bod Llywodraeth y DU wedi dweud bod y cyfnod o lymder ariannol ar ben, does dim tystiolaeth o hynny, yn ôl Ysgrifennydd Cyllid Llywodraeth Cymru, Mark Drakeford.

Mae gan Mr Drakeford bwerau i amrywio trethi a benthyg arian, ond mae Llafur wedi dweud na fyddent yn newid cyfraddau treth incwm yng Nghymru cyn etholiadau'r Cynulliad yn 2021.