Isafswm pris alcohol ar fin dod i rym 'i achub bywydau'

Bydd alcohol yn costio 50c yr uned o fis nesaf ymlaen

Bydd ymgyrch yn cael ei lansio ddydd Llun i ragrybuddio siopau a'r cyhoedd am isafswm newydd cost alcohol yng Nghymru.

Mae Llywodraeth Cymru eisiau i adwerthwyr godi o leiaf 50c yr uned - sy'n golygu y byddai can o seidr yn costio o leiaf £1 a photel o win yn £4.69.

Bydd y gyfraith yn dod i rym 2 Mawrth.

Mae'r Alban yn gweithredu system debyg ers Mai 2018.

Ddydd Llun bydd hysbysebion i'w gweld ar y cyfryngau ac ar y we er mwyn rhybuddio pobl am y newid.

Dywed y llywodraeth mai targedu adwerthwyr yw'r prif nod.

500 yn marw bob blwyddyn

Mae Deddf Iechyd y Cyhoedd (Isafbris am Alcohol) (Cymru) 2018 yn dweud wrth adwerthwyr am ddefnyddio fformiwla ar gyfer prisio.

Y fformiwla yw: Isafswm pris yr uned (£0.50) x cryfder (%) x cyfaint (litrau) = isafswm pris y dylid gwerthu'r cynnyrch.

Roedd disgwyl i'r ddeddf yng Nghymru ddod i rym erbyn haf 2019, ond roedd oedi yn dilyn pryderon gan Bortiwgal am wneud gwinoedd o'r wlad yn "llai cystadleuol".

Mae gweinidogion yn amcangyfrif fod gofal iechyd sy'n ymwneud ag alcohol yn costio £159m

Dywedodd Llywodraeth Cymru, sydd newydd gyhoeddi gwaith ymchwil yn y maes, "bod y niwed mae alcohol yn ei achosi yn fater iechyd cyhoeddus difrifol sy'n arwain at 500 o farwolaethau y flwyddyn.

"Ry'n yn cyflwyno isafswm pris i geisio gostwng y niwed sy'n cael ei wneud.

"Mae'r polisi yn targedu yfed sy'n niweidiol ac yn canolbwyntio ar ddiodydd pris isel a diodydd o gryfder alcohol uchel."

Mae gweinidogion yn amcangyfrif fod gofal iechyd sy'n ymwneud ag alcohol yn costio £159m.

Roedd pryderon, ymhlith rhai, y gallai codi prisiau arwain rhai yfwyr trwm at sylweddau eraill mwy niweidiol.

Does dim cynlluniau i gyflwyno isafswm pris yn Lloegr na Gogledd Iwerddon ar hyn o bryd.