Gwlad y Rwla yn 40 oed
- Cyhoeddwyd
Angharad Tomos
Pen-blwydd hapus i Rala Rwdins a gweddill criw Gwlad y Rwla yn 40 oed!
Crëwyd y cymeriadau gan Angharad Tomos 40 mlynedd yn ôl mewn dosbarth celf. Cyhoeddwyd Rala Rwdins, llyfr cyntaf Cyfres Rwdlan, gan Y Lolfa yn 1985.
Ers hynny mae cymeriadau hoffus Gwlad y Rwla gan gynnwys Rwdlan, Y Dewin Dwl a'r Dewin Doeth wedi swyno cenedlaethau o blant.
Bu Angharad yn egluro cefndir cymeriadau Gwlad y Rwla wrth Cymru Fyw:
Creu'r cymeriadau mewn carafán yn 23 oed
Roedd gen i ddiddordeb mewn celf, ac o'n i wedi cael y syniad o ddylunio llyfrau i blant. Yr haf ar ôl i mi raddio ym Mangor yn 1983, roedd 'na ddosbarth celf i'r di-waith yng Nghanolfan Noddfa, Caernarfon.
Am bo' fi'n licio cartŵns a ffelt pens, wnes i ddod â nhw i'r wers a daeth y syniad i dynnu llun gwrach ddrwg, a throi'r syniad ar ei ben, a dylunio gwrach dda y byse plant yn ei hoffi.
Rala Rwdins wnes i'n gyntaf. Yna fe wnes i greu'r ogof a'r gath ac erbyn amser cinio ro'n i wedi creu Rwdlan hefyd. Y cymeriadau ddaeth yn gyntaf ac wedyn fe ddywedodd yr athrawes trïwch wneud stori o gwmpas y llun. Cafodd y syniad ei wneud mewn diwrnod.
Cymeriadau Gwlad y Rwla: Cena Cnoi y ci, Strempan, Y Llipryn Llwyd, Y Dewin Dwl, Ceridwen, Rala Rwdins, Rwdlan a Mursen y gath
O'n i'n byw adre efo'n rhieni felly yn fy stafell wely yno sgwennais i'r llyfrau gwreiddiol. Treuliais i'r haf mewn carafán, o'n i 23 oed a dyna lle wnes i greu rhan fwya' o'r cymeriadau eraill.
Ro'n i'n mynd o gwmpas ysgolion ar y pryd, ac ar ôl creu Rala Rwdins, Rwdlan a Ceridwen fe ddywedodd rhai o'r plant y byse'n dda cael bachgen, felly fe wnes i greu y Dewin Dwl. Cafodd Y Lolfa y syniad o gael cyfres o lyfrau, ac fe es i ati i sgrifennu mwy.
Ysgrifennu yn y carchar
Fe sgwennais i'r llyfr Diwrnod Golchi pan o'n i'n y carchar, wnes i sgwennu rhai o'r lleill ar fws y Traws Cambria.
Mae'n gyfrwng fedrwch chi wneud unrhyw le os oes gennych chi bensil a phapur. Dwi'n dweud wrth blant, dydy desg ddim yn lle sydd yn dod â lot o syniadau, cerwch allan a fedrwch chi wneud o mewn caffi neu lle bynnag mae'r syniadau yn dod i chi. Dwi'n hen ffasiwn, dwi'n dal i ddefnyddio papur a phensil i sgrifennu.
Mae'r storïau i gyd yn dechrau gyda'r llun a wedyn daw'r geiriau. Fe es i weithdy unwaith a darllen llyfr Strempan i'r plant. Roedden nhw'n sylwi ar y mwydyn bach yng nghornel y dudalen. Felly fe wnes i benderfynu rhoi'r mwydyn yn ganolig i stori, sef Jam Poeth.
Ro'n i wedi gwneud y stori honno ar fws dybl decar ar fy ffordd adre y diwrnod hwnnw.
Rwdlan, y wrach fach ddireidus
'Eisiau diddanu plant'
Fe wnaed penderfyniad yn reit gynnar mod i ddim yn eu 'neud nhw'n lyfrau syml, er bod y fformat yn syml. Llyfrau i adrodd stori yn hytrach na llyfrau i'r plant ddarllen eu hunain ydyn nhw. Llyfrau bach Mr Men oedd fy ysbrydoliaeth, gyda llun i bob tudalen.
Gwnaed y penderfyniad y gall yr iaith fod yn ddigon cymhleth a dwi'n falch mod i wedi neud y penderfyniad hynna rŵan, achos mae'r plant yn dysgu'r enwau yn syth a rydych chi'n cael y cyfoeth iaith yna wedyn.
Fe wnes i eu sgwennu nhw am fy mod i'n licio plant ac isho eu diddanu nhw a sgwennu storïau.
Cyhoeddwyd fersiwn o'r erthygl yma yn 2017.
Hefyd o ddiddordeb: