Llifyn cemegol yn helpu dal lladron metel

Mae'r llifyn yn cael ei chwistrellu ar eiddo'r cyngor

Mae cyngor sydd wedi chwistrellu llifyn cemegol ar eu hadeiladau ac eiddo wedi croesawu'r ddedfryd o garchar i ddyn a gafodd ei ddal yn ceisio gwerthu metel yr oedd wedi ei ddwyn.

Cafodd dyn 24 oed ei garcharu am 22 wythnos gan Ynadon Casnewydd wedi iddo gyfaddef dwyn plwm o farchnad Pont-y-pŵl a Chanolfan Y Jiwbilî yn Nhorfaen.

Dywed Cyngor Torfaen fod 49 o achosion o ddwyn metel ers mis Ebrill eleni wedi costio £136,000 i'r awdurdod.

Hwn yw'r erlyniad llwyddiannus cyntaf ers i'r awdurdod lleol ddechrau defnyddio'r llifyn cemegol, SmartWater, i daclo lladradau a thipio anghyfreithlon.

Olion yr hylif

Mae gan bob costrel o hylif SmartWater arwydd cemegol unigryw sy'n sicrhau bod eiddo yn gallu cael eu holrhain i berchennog neu leoliad.

Cyngor Torfaen yw'r awdurdod lleol cyntaf yng Nghymru i ddefnyddio'r llifyn i ddal tipwyr anghyfreithlon.

Yr wythnos diwethaf clywodd ynadon mai £1,424.47 oedd pris y plwm a gafodd ei ddwyn o farchnad Pont-y-pŵl ond roedd y gost o amnewid y plwm a'i adfer yn agos i £6,000

Clywodd y llys fod plismyn a chynrychiolydd cwmni SmartWater wedi canfod y dyn a dyn arall, 18 oed, mewn iard sgrap ym Mhont-y-pŵl.

Mae metel yn gallu cael ei brofi i ganfod olion yr hylif

Defnyddiodd y cynrychiolydd olau uwch-fioled i fwrw golwg tros y metel gan ganfod olion yr hylif na ellir ei weld dan olau cyffredin.

Clywodd yr ynadon fod y ddau ddyn wedi gwadu eu bod wedi dwyn y metel gan honni bod un o'u tadau wedi'u rhoi iddyn nhw.

Cynnydd 'arwyddocaol'

Ond canfu olion traed y dyn yn y farchnad dan do a chadarnhaodd profion cwmni SmartWater fod y metel wedi'i ddwyn o do'r farchnad.

Cafodd y dyn ei ddedfrydu i 10 wythnos o garchar am ddwyn plwm o Ganolfan Y Jiwbilî.

Plediodd ei gyd-amddiffynnydd, 18 oed, yn euog a chafodd ei ddedfrydu i weithio am 200 awr heb dâl, talu £600 o gostau ac iawndal, derbyn gorchymyn cymunedol 12 mis a bydd rhaid iddo gadw at yr hwyrgloch am dri mis.

Dywedodd Cyngor Torfaen eu bod wedi dioddef cynnydd "arwyddocaol" o ladradau metel ers y llynedd pan gostiodd 35 lladrad £107,000 i'r cyngor ond bod yr erlyniad llwyddiannus yn dangos fod y cynllun SmartWater, sy'n costio £58,000 dros dair blynedd, yn dechrau talu ei ffordd.

Mae'r hylif wedi ei chwistrellu ar adeiladau'r cyngor ac eiddo sy'n cynnwys ceir, cyfarpar, a chyfrifiaduron.

Dywedodd llefarydd ar ran y cyngor: "Mae'r awdurdod wedi talu yswiriant ar gyfer unrhyw ladrad neu golled o'u heiddo ond mae'n rhaid i'r cyngor dalu am y £100,000 cyntaf o bob lladrad neu golled.

"Felly mae colledion y cyngor yn golygu bod llai o arian ar gael i wario ar wasanaethau."

Dywedodd y Cynghorydd John Cunningham, aelod gweithrediaeth gwasanaeth cymdogaeth y cyngor: "Rwy'n gobeithio bydd y ddedfryd hon yn anfon neges glir i unrhyw un sy'n ystyried cyflawni'r troseddau hunanol hyn.

"Mae lladron metel yn costio miloedd o bunnau i'r cyngor bob blwyddyn.

"Mae ein holl eiddo wedi ei chwistrellu gan SmartWater gan gynnwys ein hadeiladau, cyfrifiaduron ac offer."