Rhybudd y gallai'r dadleuon M4 'bara tair blynedd'

Dyw'r Athro Cole ddim yn credu y byddai'r draffordd newydd yn barod cyn 2020 ac y gallai gostio llawer mwy na'r amcangyfrif

Dyw traffordd newydd yn ne ddwyrain Cymru dim yn debygol o gael ei hadeiladu ar amser a gallai gostio llawer mwy na'r amcangyfrif o £1 biliwn, yn ôl arbenigwr ar drafnidiaeth.

Fe wnaeth yr Athro Stuart Cole, o Brifysgol De Cymru, ei sylwadau wrth annerch Pwyllgor Amgylchedd a Chynaliadwyedd y Cynulliad ddydd Mercher.

Dywedodd y gallai gwrthwynebiad gan grwpiau amgylcheddol olygu o leia' "dair blynedd o ddadlau" cyn i'r gwaith o adeiladu'r ffordd £1 biliwn ddechrau.

Yn ôl yr Athro Cole, gallai'r oedi arwain at gynnydd "sylweddol" mewn costau.

Cyhoeddodd gweinidogion y DU'r wythnos ddiwetha' y gallai Llywodraeth Cymru fenthyg arian er mwyn ariannu ffordd newydd i'r M4.

Tri opsiwn

Mae'r pwyllgor yn ystyried cynlluniau ar gyfer rhan newydd o'r draffordd i'r de o Gasnewydd, drwy wastadeddau Gwent.

Mae tri opsiwn dan ystyriaeth, gan gynnwys gwneud dim byd. Ond mae'r llywodraeth yn ffafrio adeiladu ffordd newydd chwe lôn gwerth £1 biliwn.

Byddai hyn yn newid llwybr yr M4 ac yn mynd â hi o Fagwyr yn y dwyrain, drwy'r gwastadeddau islaw Casnewydd ac yna'n ailymuno â'r ffordd bresennol. Byddai'r llwybr hwn yn osgoi twneli Brynglas.

Dywedodd yr Athro Cole wrth ACau ddydd Mercher: "Dy'n ni ddim yn debygol o weld yr M4 newydd yma cyn 2020...mae costau adeiladu'n codi tua 10% y flwyddyn; fe alle' ni weld y ffigurau i gyd yn tyfu'n sylweddol os oes oedi cyn adeiladu unrhyw ran o'r cynlluniau hyn, felly does dim amheuaeth bydd cyfanswm y gost o adeiladu'r draffordd yn cynyddu wrth i ni fynd yn ein blaenau."

'Dim pwynt'

Mae'n cynnig cynllun arall i fynd i'r afael â thraffig trwm yn ardal Casnewydd.

Yn gynharach, dywedodd wrth BBC Cymru: "Be dwi'n dodi 'mlaen i'r cynulliad ydy scheme arall, sydd yn costio llawer yn llai ond sydd, yn fy marn i, yn mynd i wneud y job - gwella'r A48 a hefyd datblygu beth ma' nhw'n galw y Steelworks Road.

"Wrth edrych ar y forecast fel ma' traffig yn mynd i dyfu dros yr 20 mlynedd nesa', ry'n ni'n gweld fod o'n dod at plateau.

"Does dim pwynt, felly, gwario mwy o arian na sydd raid ar heol sy'n mynd i fod yn rhy fawr i'r hyn ry'n ni ishe dros yr 20 neu 30 mlynedd nesa'."

Mae Ffederasiwn y Busnesau Bach a nifer o grwpiau amgylcheddol eisoes wedi dweud eu bod yn gwrthwynebu'r syniad o gael traffordd newydd.

Yn ôl Llywodraeth Cymru, mae lleihau'r tagfeydd ar y draffordd yn yr ardal yn flaenoriaeth i'r economi Gymreig.

Bydd ymgynghoriad 12-wythnos ar y cynlluniau'n dod i ben cyn y Nadolig.