Gohirio cynlluniau Rheilffordd Gwili am flwyddyn arall

Bu'n rhaid atal y gwaith o osod y cledrau ar ôl i goed gwympo oherwydd gwyntoedd cryfion.

Er bod y platfform i bob pwrpas yn barod bydd rhaid aros am flwyddyn arall cyn gwerthfawrogi golygfeydd o reilffordd yn Sir Gaerfyrddin, rhai sydd heb eu gweld o gerbyd trên ers dros 40 o flynyddoedd.

Mae tywydd gwael, coed yn cwympo ar y lein a gwaith atgyweirio i bibell ddŵr yn golygu gohirio cynllun Rheilffordd Gwili i ymestyn y rheilffordd o bentre' Bronwydd i gyrion Caerfyrddin.

Yn wreiddiol, roedd y cwmni, sy'n cael ei redeg yn bennaf gan wirfoddolwyr, yn gobeithio agor y trac a'r platfform newydd yng Nghyffordd Gwili erbyn y Pasg eleni.

Ond bydd rhaid gohirio am 12 mis arall ac aros tan y Pasg 2015.

"Y syniad oedd cyrraedd hen Gyffordd Gwili, ryw ddwy filltir i lawr i'r de o'r brif orsaf ym Mronwydd," meddai Jeremy John, Gweinyddwr Busnes Rheilffordd Stêm Gwili.

Mae' disgwyl i'r gwaith o ymestyn y trac i Gyffordd Gwili gael ei gwblhau yn 2015

"Roedd y gwaith yn mynd yn dda a thipyn o'r trac wedi ei osod pan ddaeth y tywydd garw.

"Roedd coed wedi cwympo ar y trac ac roedd yna dipyn o waith i'w symud."

Yna roedd yna broblemau gyda'r cyflenwad dŵr a bu'n rhaid gwneud gwaith atgyweirio brys i bibellau.

Platfform newydd

"Roedd hynny'n golygu codi'r trac unwaith eto a dechrau o'r dechrau," meddai Mr John.

"Mae'r platfform yng Nghyffordd Gwili i bob pwrpas yn barod ond bydd dim modd gorffen y trac mewn pryd.

Mae tua 100 o wirfoddolwyr wedi bod yn helpu clirio coed o'r lein

"Bydd rhan o'r trac yn cael ei gosod eto erbyn yr haf ond bydd hi'n flwyddyn nesa tan iddi gyrraedd yr holl ffordd i'r platfform newydd. "

Cyffordd Gwili, tafliad carreg o Ysbyty Glangwili, oedd yr hen gyffordd yng Nghaerfyrddin gyda threnau'n mynd i Landeilo i un cyfeiriad ac i Fronwydd ac Aberystwyth i'r cyfeiriad arall.

Cafodd y rheilffordd rhwng Caerfyrddin ac Aberystwyth ei sefydlu yn 1860 a'i chau fel nifer o reilffyrdd eraill fel rhan o doriadau Beeching yn y 1960au.

Bu ar gau am flynyddoedd cyn i Gwmni Stêm Gwili brynu wyth milltir o drac rhwng Cyffordd Gwili a Llanpumsaint yn 1978.

"Yn y pendraw y freuddwyd yw agor yr holl drac hyd Llanpumsaint, ond bydd hynny'n anodd," meddai Mr John.

"Mae'r lein wreiddiol yn croesi nifer o bontydd o oes Fictoria a byddai angen sicrhau fod y pontydd dal yn ddigon cryf i gludo trên.

Bu'n rhaid codi rhan o'r trac er mwyn atgyweirio pibell ddŵr

"Ond ar hyn o bryd rydym yn canolbwyntio ar y daith i'r de o Fronwydd... Mae'r daith yn dilyn Afon Gwili ac yn hynod o brydferth..."

Mae tua 100 o wirfoddolwyr yn gweithio ar y cynllun gyda thua 230,000 o ymwelwyr yn teithio ar y trên rhwng Bronwydd a gorsaf Danycoed, Cynwyl Elfed, bob blwyddyn.

"Rydyn ni'n cynnig gwaith i grwpiau fel Mencap, yn gweithio gyda'r gwasanaeth prawf, gyda throseddwyr yn gwneud gwaith di-dâl i'r gymuned," meddai.

Siwrne dair awr

Dywedodd nad oedd gan y rhan fwyaf o'r gwirfoddolwyr gysylltiad uniongyrchol â'r diwydiant.

Er bod un neu ddau o ardaloedd diwydiannol fel Pen-y-bont ar Ogwr a Phort Talbot, mae'r rhan fwyaf yn bobl leol, nifer ohonyn nhw'n athrawon â diddordeb mawr mewn trenau.

Mae'r trenau yn teithio ar gledrau maint safonol a dim ond tair rheilffordd fel hyn sydd yng Nghymru - y ddwy arall yw Rheilffordd Llangollen a'r lein rhwng Pont-y-pŵl a Blaenafon.

Pan sefydlwyd y rheilffordd yn wreiddiol, meddai, roedd yna 24 o orsafoedd rhwng Caerfyrddin ac Aberystwyth ac roedd y siwrne o 56 milltir yn gallu cymryd hyd at dair awr.

"Dim rhyfedd felly, unwaith i'r mini a cheir ddod yn fwy fforddiadwy fod pobl ddim fynd ar y trên."

Un arall o'r gwirfoddolwyr yw Geoff Richards ddywedodd: "Mae hefyd gynlluniau mwy uchelgeisiol ar gyfer Cyffordd Gwili. Yn y pendraw y syniad yw symud y brif orsaf i Gyffordd Gwili.

"Y ni sy'n berchen ar y tir ac mae yna sôn am godi ffordd fydd yn cysylltu Cyffordd Gwili gyda'r A40.

"Yr unig broblem fydd y gost... Bydd yn rhaid cyflogi rhywun o'r adran briffyrddd ond mae yna ddigon o dir, a digon o le hefyd i adeiladu maes parcio newydd."