Darrell Simester: 'Rhydd i adael unrhyw bryd'

Mae dyn sy'n honni iddo gael ei orfodi gan dad a mab i weithio am 13 blwyddyn ar fferm yng Nghasnewydd wedi dweud wrth y rheithgor ei fod yn rhydd i adael y fferm unrhyw bryd.

Mae Daniel Doran, 67 oed, a'i fab David Daniel Doran, 42 oed, wedi eu cyhuddo o orfodi Darrell Simester, 44 oed, i weithio ar eu fferm.

Mae'r ddau ddyn yn gwadu'r cyhuddiadau yn eu herbyn.

Wedi gallu gadael unrhyw bryd

Awgrymodd Kevin Molloy, ar ran yr amddiffyniad, wrth Mr Simester bod ei deulu eisiau eglurhad pam ei fod wedi cadw i ffwrdd am gyfnod mor hir ac mai ei deulu oedd wedi awgrymu ei fod ofn gadael y fferm.

Dywedodd Mr Malloy: "Er mwyn gwneud eich teulu'n hapus, er mwyn eu plesio, dyna pam y gwnaethoch chi ddweud bod yn rhaid i chi aros ar y fferm."

Atebodd Mr Simester trwy ddweud: "Mae hynny'n wir."

Aeth Mr Malloy yn ei flaen i ddweud: "Mewn gwirionedd byddech chi wedi gallu gadael unrhyw bryd."

Atebodd Mr Simester: "Byddwn."

Ffoi

Clywodd y llys bod Mr Simester wedi ffoi gyda gweithiwr arall wedi iddo achosi niwed i'w sied mewn camgymeriad.

Pan gafodd David Daniel hyd iddo yng ngorsaf bysiau Caerdydd dywedodd wrth y dyn arall y gallai fynd, ond dywedodd wrth Mr Simester y gallai ddychwelyd adref.

Clywodd y llys bod Mr Simester wedi disgrifio David fel dyn "neis a thyner" mewn cyfweliad gyda'r heddlu.

Gofynnodd Mr Barraclough, bargyfreithiwr ar ran yr amddiffyniad, os oedd David wedi gorfodi Mr Simister i aros neu wedi dweud unrhyw beth i wneud iddo aros.

"Na" atebodd Mr Simester.

Dywedodd Mr Barraclough bod Mr Simister wedi cytuno i weithio ar y fferm am fwyd, tybaco, dillad a rhywle i gysgu a bod ganddo oriadau i holl adeiladau allanol y fferm a'r giat flaen.

Er gwaethaf y ffaith bod y llys wedi clywed bod Mr Simester yn byw mewn amodau budr, clywodd y rheithgor fod ganddo wely, teledu a microdon yn y cwt a bod toiled mewn cwt arall cyfagos.

Gwerthu stori

Clywodd y llys bod teulu Mr Simester wedi cysylltu ag arbenigwr cysylltiadau cyhoeddus er mwyn iddo werthu ei stori.

Wrth gael ei holi gan Mr Barraclough, cadarnhaodd Mr Simester bod ei rieni wedi cysylltu â'r arbenigwr cysylltiadau cyhoeddus, Clarence Mitchell, ac roedd papur newydd y Sun wedi talu £5,000 iddo am ei stori.

Gofynnodd Mr Barraclough: "A ydi'r teulu wedi dweud y dylech chi geisio gwneud arian o'r achos?"

Atebodd Mr Simester: "Do."

'Brawychus'

Ddydd Iau clywodd y llys bod Mr Simester wedi ei godi o ochr y ffordd gan y teulu Doran a'i gludo i fferm Cariad.

Dywedodd Mr Simester ei fod yn "frawychus", a'i fod wedi byw mewn carafan ac ymolchi mewn cafn ceffyl dros 13 blynedd.

Yn ôl Mr Simester, sydd o Kidderminster yn Swydd Gaerwrangon, fe wnaeth barhau i weithio ar ôl torri ei glun.

Mae'r achos yn parhau.