HPV: Galw am frechu bechgyn a merched

Mae tystiolaeth fod HPV ynn gyfrifol am 5% o ganserau gwahanol drwy'r byd

Mae elusennau a gwyddonwyr blaenllaw wedi galw am gynnig brechiad HPV (human papilloma virus) i fechgyn yn ogystal â merched yng Nghymru.

Ar hyn o bryd mae merched rhwng 12-13 oed yn cael y brechiad er mwyn eu gwarchod gan ganser ceg y groth.

Ond fe ddywed elusennau a gwyddonwyr bod dynion bellach â risg o ddatblygu canser y pen a'r gwddf - a rhai mathau eraill o ganser - sydd hefyd yn cael eu hachosi gan y feirws.

Mae Cydbwyllgor Brechu ac Imiwnedd yn rhoi cyngor ynglŷn ag a yw brechiad yn effeithiol ai peidio, ac fe ddywed Llywodraeth Cymru eu bod yn disgwyl i'r corff yna i roi cyngor pellach iddynt ar y mater.

Ond mae rhaglen Eye On Wales ar BBC Radio Wales wedi clywed bod nifer o fudiadau gan gynnwys Tenovus Cymru, BMA Cymru a thîm ymchwil HPV Prifysgol Caerdydd yn bwriadu ysgrifennu at Lywodraeth Cymru yn galw arni i weithredu ar unwaith.

'Atal y llif'

Jon Antoniazzi o elusen Tenovus sy'n arwain yr ymgyrch, a dywedodd:

"Mae HPV yn achosi 5% o ganser y byd... mae hynny'n anferth a'r dystiolaeth yw y bydd hynny'n cynyddu.

"Fe allai Llywodraeth Cymru nawr fod yn cymryd cam blaengar tuag at atal y llif yma, a dangos ei bod yn cymryd iechyd y cyhoedd o ddifri.

"Rydym yn eu hannog i fynd yn groes i'r meddylfryd canolog a gweithredu nawr."

Eisoes mae nifer o wledydd y byd - gan gynnwys yr Unol Daleithiau, Awstralia a thair talaith yng Nghanada - wedi dechrau brechu bechgyn yn erbyn HPV.

Fe ddywed Dr Ned Powell bod angen cymryd camau ar unwaith

Mae Dr Ned Powell o dîm ymchwil HPV Prifysgol Caerdydd yn un sydd wedi arwyddo'r llythyr, ac meddai:

"Dyma'r math o fesur y mae'n rhaid i lywodraeth ddatganoledig ei wneud... mae digon o dystiolaeth ac fe ddylai Llywodraeth Cymru wneud hyn cyn gynted â phosib."

Mewn datganiad i'r BBC, dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru:

"Fe fyddwn yn disgwyl i glywed argymhellion y cydbwyllgor ac yn ystyried y goblygiadau i Gymru o unrhyw newid posib i'r rhaglen frechu HPV."

Bydd rhaglen Eye On Wales yn cael ei darlledu am 12:30 ddydd Sul, 21 Mehefin.