Galwad am erlyniadau wedi methiannau yng nghartref gofal Brithdir
- Cyhoeddwyd
Mae Gail a Kelvyn Morris wedi bod yn siarad am brofiad eu perthynas, Edith Evans yng nghartref Brithdir
Mae teulu gwraig oedd yn byw mewn cartref ble bu farw pobl oherwydd gofal gwael eisiau i'r bobl oedd yn gyfrifol i gael eu herlyn.
Roedd Edith Evans yn byw yng Nghartref Gofal Brithdir, ger Bargoed yn Sir Caerffili, o 1999 tan ei marwolaeth yn 2005. Mae'r cartref bellach dan reolaeth newydd.
Dywedodd Kelvyn Morris, gwr nith Mrs Evans: "Rydyn ni eisiau newid yn y gyfraith i wneud hi'n haws i erlyn... Mae'n sgandal."
Ddydd Gwener, penderfynodd y Cyngor Nyrsio a Bydwreigiaeth fod methiannau pum nyrs yng Nghartref Gofal Brithdir gyfystyr â chamymddwyn.
Mae'n bosib y bydd y nyrsys Tembakazi Moyana, Rachel Tanta, Daphne Richards, Susan Greening a Beverley Mock yn wynebu sancsiynau.
Ym mis Mai, canfu panel disgyblu fod 86 o fethiannau wedi eu profi allan o 150 o honiadau mewn perthynas â naw o breswylwyr y cartref rhwng 2004 a 2006.
Bu Operation Jasmine, ymchwiliad £11.6m i gartrefi gofal Puretruce Health Care Ltd, yn ymchwilio i'r methiannau hyn.
Yn 2013, penderfynwyd y byddai cyhuddiadau yn erbyn cyfarwyddwr y cwmni hwnnw, Dr Prana Das yn aros ar y ffeil, wedi iddo ddioddef niwed i'w ymennydd yn ystod lladrad yn ei dŷ.
Treuliodd Edith Evans chwe blynedd yng Nghartref Gofal Brithdir
Dywed Mr Morris, sy'n byw yn Hengoed, ei fod e a'i wraig Gail wedi lleisio'u pryderon ynghylch glendid, a matresi'n cael eu gadael ar lawr, gyda staff y cartref, ond yn ofer.
Roedd tiwb bwydo roedd Mrs Evans ei angen hefyd yn "frwnt" meddai.
Wnaeth Mr Morris ddim sylweddoli maint y broblem tan iddo gyfarfod â theuluoedd eraill a gyfrannodd i Operation Jasmine, wedi i achos Dr Das ddod i ben, a nawr mae grŵp ohonyn nhw'n ymgyrchu dros newid yn y gyfraith.
"Mae'n ddirdynnol parhau i ail-fyw'r hyn oedd yn digwydd i'n perthnasau, mae e wedi dweud ar nifer o aelodau'r grŵp ond rydyn ni'n gwybod bod yn rhaid i bethau newid a gwella."
Dywedodd Mr Morris: "Mae angen i hyn fynd llawer ymhellach na'r Coleg Nyrsio... diau y dylid cael achos troseddol... Dydyn ni ddim eisiau iawndal ariannol, rydyn ni jyst eisiau i rywun fynd o flaen llys."
Gofynnwyd i Wasanaeth Erlyn y Goron am sylw.