Lluniau: Cofio Capel Celyn // Pictures: A village before the drowning

  • Cyhoeddwyd

Mae Cymru yn nodi 50 mlynedd ers i bentref gwledig Capel Celyn, ger y Bala, gael ei foddi er mwyn darparu dinas Lerpwl gyda dŵr. Cafodd teuluoedd eu gorfodi i adael eu cartrefi, a bu'n rhaid ffarwelio gyda'r ysgol, y capel a'r ffermydd. Dyma gasgliad o luniau gafodd eu tynnu gan Geoff Charles, trwy garedigrwydd y Llyfrgell Genedlaethol, yn dangos y ffordd o fyw cyn y boddi.

It's 50 years since a small village in rural north Wales was drowned in order to supply Liverpool with drinking water, forcing a tight-knit community to give up their land and homes. Here is a selection of pictures, taken by Geoff Charles with the generosity of the National Library of Wales, depicting Capel Celyn and its people before it was flooded.

Disgrifiad o’r llun,

Cwm Tryweryn ar 1 Ionawr 1956. // A picture of the Tryweryn Valley before the drowning, taken on New Year's Day 1956.

Disgrifiad o’r llun,

Arwydd yng ngorsaf drên Capel Celyn cyn iddi orfod cau. // A sign at the Capel Celyn train station before it was forced to close.

Disgrifiad o’r llun,

Rali wedi ei threfnu gan Blaid Cymru yn y Bala ym mis Medi 1956. // A Plaid Cymru rally was held in Bala to protest against the plans to drown the valley in September 1956.

Disgrifiad o’r llun,

Gorymdeithio yn Lerpwl ym mis Tachwedd 1956 mewn ymgais i atal Cyngor y Ddinas rhag boddi'u pentref. // A protest march in Liverpool by the people of Tryweryn, which was led by Plaid Cymru President, Gwynfor Evans.

Disgrifiad o’r llun,

Merch ifanc yng nghanol y protestio yn Lerpwl ar 21 Tachwedd 1956. // A young protester at the rally in Liverpool in November 1956.

Disgrifiad o’r llun,

Teulu yn gadael Capel Celyn am y tro olaf yn 1956. // A family leaving Capel Celyn for the last time in 1956.

Disgrifiad o’r llun,

Gwartheg yn cael eu gwerthu am y tro olaf ar Fferm Gwerngenau, 10 Hydref 1957. // Cattle being sold at the last sale at Gwerngenau Farm.

Disgrifiad o’r llun,

Arwydd uniaith Saesneg yn atgoffa trigolion Capel Celyn am eu tranc. // An English-only signpost reminding the residents of the fate of their village.

Disgrifiad o’r llun,

Un o'r gwersi olaf yn ysgol Capel Celyn. Cafodd y llun ei dynnu ym mis Hydref 1962. // One of the final lessons in Capel Celyn School in October 1962.

Disgrifiad o’r llun,

Gwasanaeth datgorffori capel y pentref - y digwyddiad olaf i ddigwydd yno cyn y boddi. // A large congregation attended the last ever service held at Capel Celyn's chapel on 28 September 1963. The last wedding had taken place in the chapel a fortnight before.

Disgrifiad o’r llun,

Bachgen bach o'r pentref, Deiniol Prysor Jones, yn chwarae yn adfeilion y capel. // Deiniol Prysor Jones playing inside the ruins of the chapel in November 1963.

Disgrifiad o’r llun,

Protestio yn ystod agoriad swyddogol yr argae ar 21 Hydref 1965. // Protests on the day of the official opening of the dam on 21 October 1965.

Ffynhonnell y llun, Tony Edwards
Disgrifiad o’r llun,

Y gronfa ddŵr yn Llyn Celyn heddiw. // The reservoir at Llyn Celyn as it is today.