Protest yn erbyn newid 'anghyfiawn' i bensiynau

Mae cannoedd wedi teithio i Lundain ar gyfer rali

Mae cannoedd o fenywod o Gymru wedi teithio i Lundain i gymryd rhan mewn rali i brotestio yn erbyn y newidiadau i'r system bensiwn gwladol.

Mae'r newidiadau yma'n anghyfiawn yn ôl nifer o ASau Cymreig - yn eu plith Carolyn Harris, cadeirydd pwyllgor trawsbleidiol yn y senedd.

Mae Aelod Seneddol Dwyrain Abertawe wedi codi pryderon gan ddweud bod miliynau o fenywod ym Mhrydain yn cael eu heffeithio ac yn ei chael hi'n anodd cadw dau ben llinyn ynghyd.

"Mae nifer o'r menywod yma mewn sefyllfa anghenus, maen nhw'n mynd i fanciau bwyd, a'n colli eu cartrefi," meddai Carolyn Harris.

'Ddim yn bosib'

Tra bod 2.5m wedi eu heffeithio trwy'r Deyrnas Unedig, y gred yw bod 135,000 o fenywod yn wynebu'r newidiadau yng Nghymru.

Mae Elen Williams, 62 oed o Lanfrothen yn eu plith.

"Dwi'n colli chwe' mlynedd," meddai.

"Dwi 'di cael fy ngeni yn 1955 ac wedyn gai ddim mo' mhensiwn nes dwi'n 66. Does na'm posib gwneud o i fyny.

"Mae 'na rai wedi cael llythyrau yn 2013 os dwi'n cofio'n iawn, yn deud bod y newidiadau yma'n dŵad, ond weles i ddim llythyr.

"Ond faswn i byth wedi gallu hel y cyllid yna yn yr amser byr ma' nhw'n rhoi i rywun efo'r newid."

Mae'r Adran Gwaith a Phensiynau yn dweud bod y penderfyniad i newid oedran y pensiwn gwladol wedi'i wneud dros ugain mlynedd, er mwyn sicrhau cydraddoldeb rhwng dynion a menywod.

Fydd dim newid, meddai'r llywodraeth, i'r trefniadau sydd mewn lle erbyn hyn.

Ond a hithau'n Ddiwrnod Rhyngwladol y Menywod, mae cannoedd wedi teithio i Lundain o bob cwr o Gymru ddydd Mercher i gymryd rhan mewn rali i amlygu eu pryderon.

Dywedodd Hywel Williams AS fod y newidiadau yn "anghyfiawn"

Un sy'n eu cefnogi yw Hywel Williams, AS Arfon: "Dwi'n meddwl bod o'n effeithio'n ddifrifol ar y merched yma, ac mewn gwirionedd, dy'n nhw ddim yn cael y sylw ddyle nhw gael, mae 'na anghyfiawnder.

"Tydi pobl ddim yn cymryd sylw o ferched yn eu 50au, mater o rym ydy hyn. Tasa fo wedi effeithio ar griw o ddynion, prif weithredwyr cwmnïau ag ati, 'sa'r llywodraeth 'di shifftio sw'n i'n meddwl.

"Ond oherwydd y grŵp yma ydi o, dy'n nhw ddim yn cael y sylw dyledus ac mae hynny'n anghyfiawn yn fy marn i."

'Ddim yn gwrando'

"Dwi'n credu bod yna gam-wahaniaethu yma," ychwanegodd.

"Mae'r system wedi bod yn cam-wahaniaethu o'u plaid nhw, doedden nhw ddim yn gorfod gweithio cyn hired â dynion, ond ffordd arall mae hi rŵan ynte, dy'n nhw heb gal y rhybudd ddylen nhw fod wedi cael.

"Maen nhw am golli allan yn sylweddol yn ariannol, ac yng nghanol hynny i gyd 'di o ddim fel bod y llywodraeth a phobl gyda grym yn gwrando arnyn nhw, ac mae hynny'n ei wneud o'n waeth yn fy marn i."

Fe gododd yr oedran ymddeol i fenywod o 60 i 65 yn sgil Deddf Pensiynau 1995.

Ond yn 2011, penderfynodd y llywodraeth godi'r oedran pensiwn ar raddfa gyflymach - gyda rhai gafodd eu geni rhwng Ebrill 1951 a 1960 yn gorfod aros tan eu bod nhw'n o leiaf 65 oed.