Arolwg yn codi pryderon am lwyth gwaith athrawon

Mae un o bob tri athro ysgol yn ystyried gadael y proffesiwn, yn ôl casgliadau arolwg cenedlaethol o weithwyr ym myd addysg.

Mae'r Arolwg Cenedlaethol o'r Gweithlu Addysg yn awgrymu nad oedd dros 88% o'r athrawon gafodd eu holi yn credu eu bod yn gallu ymdopi â'r llwyth gwaith o fewn yr oriau cytundebol.

Dywedodd Plaid Cymru fod hyn yn "adlewyrchiad damniol" o Lywodraeth Cymru.

Ond dywedodd y Llywodraeth mai ond 14% o'r gweithlu oedd wedi cymryd rhan yn yr arolwg.

'Ystyried gadael'

Cafodd 10,408 o weithwyr yn y sector addysg eu holi. Roedd 5,115 o'r rheiny'n athrawon ysgol.

Awgrymodd yr arolwg fod 33.6% o athrawon ysgol yn ystyried gadael y proffesiwn o fewn y tair blynedd nesaf.

Dywedodd dros draean yr athrawon - 38.6% - nad oedden nhw'n gyfarwydd â chynnwys ac argymhellion adroddiad yr Athro Donaldson, sy'n amlinellu'r newidiadau i gwricwlwm Cymru.

Dywedodd athrawon llawn amser eu bod nhw'n aml yn gweithio 50.7 awr ar gyfartaledd yn ystod eu hwythnos waith.

Y llwyth gwaith oedd agwedd lleiaf boddhaol y proffesiwn i 78.1% o athrawon.

Roedd y gallu i reoli'r llwyth gwaith o fewn yr oriau cytundebol yn fater allweddol i 88.3% o athrawon, a oedd un ai'n cytuno'n gryf neu'n anghytuno'n gryf bod cyflawni hynny'n bosibl.

Mae casgliadau'r arolwg yn achos pryder medd Llyr Gruffudd

Dywedodd llefarydd Plaid Cymru ar addysg, Llyr Gruffudd fod yr adroddiad yn "adlewyrchiad damniol o fethiant Llywodraeth Lafur i wneud dysgu'n broffesiwn deniadol i bobl yng Nghymru".

"Nid yn unig mae'r ffigyrau'n frawychus yn nhermau'r nifer sy'n methu ag ymdopi a'r llwyth gwaith - 88% - mae'r arolwg hefyd yn dangos yr effaith dinistriol y gallai'r methiant yma ei gael ar warchod lles staff yn y sector addysg yn gyffredinol."

Fodd bynnag, nododd y Llywodraeth mai un o'r casgliadau oedd fod 47% o athrawon eisiau parhau i ddatblygu eu sgiliau.

Mewn datganiad i Aelodau Cynulliad, dywedodd Kirsty Williams ei bod yn siomedig mai dim ond 14% o'r gweithlu (72,497) oedd wedi cymryd rhan yn yr arolwg.

"Does yna ddim un ateb i'r ystod eang o faterion a godwyd, a does yna ddim atebion hawdd", meddai.

Mae yna agweddau positif i'r arolwg, yn ôl yr ysgrifennydd addysg, Kirsty Williams

"Mae'n amlwg bod yna nifer o gasgliadau positif, fel y mynediad i ddysgu proffesiynol a hyder yn nefnydd technoleg gwybodaeth a chyfathrebu.

"Serch hynny, rhaid i ni fel llywodraeth dderbyn bod rhagor i'w wneud er mwyn sicrhau bod ein gweithlu'n teimlo bod ganddyn nhw'n gefnogaeth orau posib.

"Fel blaenoriaeth, dwi'n benderfynol o fynd i'r afael â materion hirdymor fel llwyth gwaith, a sicrhau fod gan athrawon y gofod a'r amser i ddysgu y gorau y gallan nhw, lleihau biwrocratiaeth ddiangen a sicrhau eu bod yn cael cefnogaeth Cynorthwywyr Addysgu Lefel Uwch a Gweithwyr Cymorth Dysgu."

Yn ogystal ag athrawon ysgol, cafodd 961 o athrawon addysg bellach eu holi, ynghyd â 257 o weithwyr cefnogi addysg bellach, 1,306 o athrawon cyflenwi a 2,179 o weithwyr cefnogi dysgu ysgolion.