'Angen gwneud mwy' i daclo twyll o fewn y GIG

Does dim digon yn cael ei wneud i fynd i'r afael â thwyll o fewn y gwasanaeth iechyd yng Nghymru, yn ôl cyn-brif weithredwr gwasanaeth atal twyll.

Mae esiamplau o dwyll yn gallu cynnwys meddygon a deintyddion yn hawlio arian am waith sydd heb ei wneud, neu hyd yn oed greu cleifion ffug.

Yn 2016/17, fe wnaeth Gwasanaeth Gwrth Dwyll y GIG yng Nghymru adennill ychydig llai na £350,000.

Dywedodd y gwasanaeth iechyd bod ymchwilwyr yng Nghymru wedi adfer cyfanswm o dros £7m ers 2001.

'Dim digon o staff'

Dywedodd Jim Gee, cyn-brif weithredwr Gwasanaeth Gwrth Dwyll y GIG nad oes digon o arbenigwyr ymchwilio o fewn y maes yma yng Nghymru.

Mae esiamplau o dwyll o fewn y GIG yng Nghymru'n cynnwys y gynecolegydd Anthony Madu, gafodd orchymyn i ad-dalu £70,000 ar ôl iddo barhau i weithio fel meddyg locwm mewn ysbytai ar ôl iddo gael ei wahardd.

Enghraifft arall yw'r deintydd Jochemus Venter o Landrindod, wnaeth hawlio £48,000 am driniaeth oedd heb ei wneud.

Fe wnaeth Anthony Madu barhau i weithio fel meddyg locwm ar ôl iddo gael ei wahardd

Mae gan Gymru dair lefel o wasanaeth gwrth dwyll: arbenigwyr lleol ym mhob bwrdd iechyd, gwasanaeth canolog a'r posibilrwydd o ddefnyddio arbenigwr o'r GIG yn Lloegr.

Mae chwe ymchwiliwr profiadol yng Nghymru ac 20 o arbenigwyr eraill yn gweithio o fewn y byrddau iechyd unigol.

Ond dyw Mr Gee ddim yn credu bod hyn yn ddigon.

"Dydw i ddim yn meddwl bod y cyhoedd yn deall cyn lleied sy'n cael ei wario ar ddiogelu'r GIG rhag camdriniaeth o'r math yma," meddai.

"Rwy'n meddwl y byddan nhw'n cael sioc pe byddan nhw'n clywed faint o adnoddau sy'n gweithio arno."

'Gwaith o safon uchel'

Ers ei sefydlu yn 2001 mae Gwasanaeth Gwrth Dwyll y GIG yng Nghymru wedi adennill cyfanswm o dros £7m.

Mae'r Ganolfan Astudiaethau Gwrth Dwyll - canolfan ymchwil arbenigol ym Mhrifysgol Portsmouth - yn amcangyfrif y gallai'r GIG Cymru fod ar ei cholled o rhwng £175m a £200m y flwyddyn o ganlyniad i dwyll.

Dywedodd GIG Cymru nad yw'n cydnabod y ffigyrau sydd wedi'u cyflwyno ar gyfer colledion posib.

Ychwanegodd bod buddsoddiad wedi bod mewn ymchwilwyr, a bod arolwg mewnol annibynnol wedi canmol "safon uchel y gwaith gwrth dwyll yn GIG Cymru".

"Dyw'r gwasanaeth ddim yn goddef unrhyw droseddau economaidd," meddai llefarydd.