Cyn-filwyr yn cael asesiadau meddygol 'diangen' medd AS

Mae Lee Jones yn dweud ei bod hi weithiau'n anodd i bobl adael eu "hamgylchedd" eu hunain i fynychu'r asesiadau

Mae cyn-filwyr o Gymru'n wynebu asesiadau meddygol "diangen" er mwyn gallu derbyn budd-daliadau, yn ôl un AS.

Mae'r asesiadau wyneb-i-wyneb yn cael eu defnyddio i benderfynu a ddylai'r person dderbyn y budd-daliadau maen nhw'n eu hawlio.

Ond mae rhai wedi beirniadu'r system oherwydd y gallai waethygu sefyllfa milwyr ag afiechydon dirywiol neu PTSD.

Dywedodd Adran Gwaith a Phensiynau'r DU eu bod yn "gwerthfawrogi lles" milwyr a chyn-filwyr.

• Galw am newid asesiadau 'trawmatig' budd-dal PIP

• 'Diffygion sylfaenol' wrth asesu budd-dal

• Cymry'n colli £87m o system fudd-daliadau PIP

AS Llafur Torfaen, Nick Thomas-Symonds yw un o'r rheiny sydd wedi dweud fod yr asesiadau yn rhoi "pwysau diangen" ar gyn-filwyr.

"Mae gormod o gyn-filwyr yn wynebu'r asesiadau meddygol wyneb-i-wyneb diangen yma er mwyn derbyn budd-daliadau fel y Taliad Annibynnol Personol," meddai.

"Maen nhw wedi gwasanaethu eu gwlad ac yn haeddu tegwch. Ddylen nhw ddim cael eu gorfodi i fynychu canolfannau asesu pan nad oes angen, gan eu bod nhw eisoes wedi cael eu gweld neu wedi cael diagnosis cadarn.

"Mae asesiadau o'r fath yn gwneud y sefyllfa yn waeth i'n cyn-filwyr, ac maen nhw'n haeddu gwell."

Dywedodd Nick Thomas-Symonds fod cyn-filwyr yn "haeddu gwell"

Fe wnaeth Lee Jones o Gwmbrân wasanaethu gyda'r Siacedi Gwyrddion Brenhinol yng Ngogledd Iwerddon. Mae'n credu y gallai asesiadau o'r fath ddod ag atgofion cas yn ôl.

"Rydych chi'n anfon tystiolaeth eich bod chi eisiau ymweliadau i'r cartref fel nad oes rhaid i chi adael eich amgylchedd chi, yr ardal saff 'dych chi wedi creu i'ch hun," meddai.

"Os nad ydych chi'n troi lan maen nhw'n stopio [y taliadau]. Weithiau dwi'n meddwl yw e werth y drafferth a'r loes jyst i gael ychydig o arian yn eich poced i dalu'ch biliau.

"Os yw rhywun yn dioddef o salwch dyw e ddim jyst yn mynd i ffwrdd. Os oes gyda chi PTSD dyw hynny ddim yn eich gadael chi.

"'Dych chi'n cael dyddiau da a dyddiau gwael. Ond dyw e ddim yn mynd i ffwrdd."

Cymorth

Dywedodd llefarydd ar ran Adran Gwaith a Phensiynau'r DU: "Rydyn ni'n gwerthfawrogi lles ein milwyr a'n cyn-filwyr yn fawr, ac yn annog unrhyw un sydd mewn angen i fanteisio ar yr ystod o gefnogaeth sydd ar gael.

"Mae hyn yn cynnwys dwy linell gymorth 24 awr sydd yn gallu cynnig cyngor ar bynciau o iechyd meddwl i dai a chyllid.

"Rydyn ni hefyd wedi ymrwymo i sicrhau bod pobl anabl yn cael y gefnogaeth ariannol gywir, ac yn gwario dros £50bn y flwyddyn yn eu cynorthwyo nhw a'r rheiny â chyflyrau iechyd."