'Angen datganoli plismona a chyfiawnder'

'Rhaid i'r system gyfiawnder yng Nghymru newid,' medd Jeremy Miles, y Cwnsler Cyffredinol

Nid yw trefniadau cyfiawnder presennol Cymru yn addas, ac mae angen datganoli plismona a chyfiawnder er mwyn sicrhau system deg a chyfartal, yn ôl y Cwnsler Cyffredinol.

Mae Jeremy Miles wedi amlinellu ei weledigaeth ar gyfer y system gyfiawnder yng Nghymru mewn digwyddiad gafodd ei drefnu gan Gymdeithas y Cyfreithwyr ddydd Llun.

Dywedodd bod angen "gweledigaeth" yng Nghymru, er mwyn "adlewyrchu gwerthoedd a nodweddion penodol cymdeithas Cymru".

Hefyd fe ddywedodd mai "un o'r heriau mwyaf i system gyfiawnder deg a chyfartal yw'r pwysau cynyddol a ddaw yn sgil y toriadau parhaus i gyllid".

"Yng Nghymru rydym wedi gweld toriadau anghymesur o uchel i gymorth cyfreithiol o'u cymharu â'r toriadau a welwyd ar gyfer Lloegr a Chymru.

"Mae'r ddarpariaeth Cymorth Cyfreithiol yn wynebu argyfwng yn y DU heddiw ac mae'n rhaid i ni weithredu."

'Anghyson'

Ychwanegodd bod uno cyfiawnder â gwasanaethau cyhoeddus yn "her fawr arall".

"Mae ein system lywodraethu bresennol yn gymhleth, yn ddryslyd ac yn anghyson â gweddill y Deyrnas Unedig a deddfwrfeydd datganoledig ar draws y byd."

"Caiff hyn effaith ar ein gallu i ddarparu gwasanaethau cyhoeddus cydgysylltiedig, effeithlon ac effeithiol i Gymru."

Fe wnaeth Mr Miles ei sylwadau ar ddechrau rhaglen weithgareddau Wythnos Cyfiawnder, sy'n cael ei threfnu am y tro cyntaf eleni i godi ymwybyddiaeth ynghylch materion yn ymwneud â chyfiawnder a'r gyfraith yng Nghymru a Lloegr.

Dywedodd bod hi'n bwysig i "sicrhau lle blaenllaw i gyfiawnder a rheol y gyfraith yn wleidyddol ac yn gyhoeddus, yn enwedig yn ystod cyfnod o newid sylweddol".