Craffu ar Brexit: Elin James Jones

Wrth ymlwybro ben bore drwy stâd gothig San Steffan ar drothwy wythnos hanesyddol arall, mae rhywun yn dechrau myfyrio ar y troeon trwstan a fu.

Un o'r ystafelloedd cynta' y byddaf yn taro heibio iddi'n ddyddiol yw neuadd hynaf y Palas hwn - neuadd sy'n dyddio nôl i ddechrau'r unfed ganrif ar ddeg.

Dyma neuadd sydd wedi goresgyn sawl tân, chwyldro a Rhyfel Byd.

Dan droed, ceir cofnodion o ddigwyddiadau ac areithiau enwog - Syr William Wallace (Braveheart) yn cael ei ddedfrydu i farwolaeth ar ddechrau'r bedwaredd ganrif ar ddeg, cyfaddefiad Guto Ffowc, areithiau'r Arlywyddion rhyngwladol Nelson Mandela a Barrack Obama.

A nawr dyma fi, ben bore, yn camu drostyn nhw, paned o goffi (cryf) yn fy llaw, ar y ffordd i'r swyddfa i geisio dechrau dygymod â Brexit, a rôl y Senedd wrth i'r Deyrnas Unedig geisio gadael yr Undeb Ewropeaidd.

Nid chwyldroadwr nac arweinydd gwlad mohona i. Ond biwrocrat, yn y bon.

Rheolwr Craffu Brexit Tŷ'r Cyffredin yw'r teitl swyddogol. Swydd sy'n pontio'r pleidiau ac yn cynnig cyngor di-duedd i Aelodau Seneddol ar sut i graffu ar bolisi'r Llywodraeth wrth ymadael.

Wrth i aelodau wynebu wythnos dyngedfennol arall yn y broses o gymeradwyo'r cytundeb rhwng y ddau undeb, ry'n ni'r staff wrthi'n cynghori, drafftio, cyfri a chyfathrebu.

Rwy'n aelod o'r tîm sy'n cydlynu papurau briffio Brexit, sef y papurau sy'n dadansoddi materion pwysig fel cynnwys y ddêl ei hun, fframwaith y berthynas gydag Ewrop yn y dyfodol, rôl y Senedd Brydeinig ac Ewropeaidd yn y broses o gymeradwyo, a sgil-effaith gadael yr Undeb heb ddêl.

Ymysg y dadansoddi, rwy' hefyd wrthi'n cydlynu'r gwaith gyda'n swyddfa ym Mrwsel i sicrhau perthynas ddiplomyddol gref rhwng staff, sy'n ein galluogi i gael darlun cyflawn o safbwyntiau'r 27 gwlad arall sy'n aelodau o'r Undeb - testun papur briffio arall sydd o fudd i ASau wrth baratoi cyfraniadau yn y Siambr.

Ein nod yn y bon yw cynnig ffynonellau ffeithiol a di-duedd i'r cyhoedd ymysg y cecru gwleidyddol.

Dyma neuadd sydd wedi goresgyn sawl tân, chwyldro a Rhyfel Byd...

Tu hwnt i'r drafftio, un o fy mhrif gyfrifoldebau yw cynnal trosolwg o waith ein Pwyllgorau Dethol, sef pwyllgorau trawsbleidiol o ASau sy'n craffu ar waith y Llywodraeth, adran wrth adran.

Dwi'n gyfrifol am sicrhau bod ein strategaeth graffu ar Brexit yn ystyried yr holl sgil-effeithiau ar amryw o ddiwydiannau, craffu ar waith gweision sifil, a chynghori ar welliannau i'r polisïau.

Penllanw'r gwaith yw cymryd tystiolaeth gan y Prif Weinidog ryw dair i bedair gwaith y flwyddyn, gan eistedd yn dawel tu cefn i Gadeiryddion Pwyllgorau Dethol y Senedd - aelodau amlwg megis Hilary Benn, Tom Tugendhat, Yvette Cooper, wrth iddyn nhw groesholi Theresa May ar ei llywodraethiant.

Ac yna daw'r cyfri a'r cyfathrebu.

Mae'r holl fusnes Seneddol dyddiol yn cael ei restru ar y Papur Trefn. Hon yw un o ddogfennau pwysica'r Senedd, yn enwedig heddiw (dydd Mawrth pleidlais Brexit).

Yma ceir holl gynigion yr ASau am welliannau, unrhyw ddeddfwriaeth newydd, ac yn hanfodol - yr amserlen.

Dyma sy'n rhoi fframwaith i'm diwrnod gwaith wrth i mi gydlynu ein hymchwilwyr, y tîm diplomyddol ym Mrwsel a'r pwyllgorau dethol.

Dyma sy'n rhoi blas i ni pryd i ddisgwyl y ffrwydradau gwleidyddol, y pleidleisiau pwysig, a sut i annog cyd-weithio effeithiol rhwng timau ar draws y Senedd i sicrhau fod Aelodau Seneddol yn y sefyllfa orau bosib i gwblhau eu dyletswydd ddemocrataidd ar ddiwrnod pwysig arall ar stâd San Steffan.

'Sgwn i sut gofnod o hwn fydd yn yr hen neuadd honno, ymhen canrifoedd?