Cymorth i fusnesau Cymru 'erbyn canol wythnos nesaf'

Bydd busnesau yng Nghymru yn dechrau derbyn grantiau brys erbyn canol wythnos nesaf er mwyn eu helpu drwy'r argyfwng coronafeirws.

Dywedodd Gweinidog yr Economi Ken Skates y byddai'n rhan o'r pecyn cymorth o £1.4bn gafodd ei gyhoeddi'r wythnos diwethaf.

Yn y cyfamser mae Canghellor y DU, Rishi Sunak wedi cyhoeddi cynlluniau i roi grant o hyd at £2,500 y mis i weithwyr hunangyflogedig.

Bydd y swm sy'n cael ei dalu yn seiliedig ar 80% o'u helw cyfartalog dros y tair blynedd diwethaf - ond bydd rhaid aros nes mis Mehefin am y taliad cyntaf.

Arian yn 'sydyn'

Fe fydd y gefnogaeth ariannol i fusnesau gan Lywodraeth Cymru yn cael ei ddosbarthu gan awdurdodau lleol.

Mae'n cynnwys grant o £25,000 i fusnesau manwerthu, hamdden a lletygarwch sydd mewn eiddo â gwerth ardrethol rhwng £12,001 a £51,000.

Y gred yw y gallai tua 8,500 o siopau, bwytai, tafarndai, sinemâu, gwestai a llety eraill elwa o'r grantiau.

• Gwybodaeth coronafeirws: Beth ddylwn i ei wneud?

Bydd grant o £10,000 hefyd ar gael i tua 63,500 o fusnesau eraill yng Nghymru sy'n gymwys am gymorth cyfraddau busnesa bach ac sydd â gwerth ardrethol o £12,000 neu lai.

Dywedodd Mr Skates fod y cyhoeddiad yn rhoi sicrwydd i fusnesau y byddai'r arian yn eu cyrraedd yn "sydyn".

Dywedodd Ken Skates fod Llywodraeth Cymru'n parhau geisio cynnig rhagor o gefnogaeth i fusnesau

"Fe fyddwn ni'n gwneud popeth allwn ni i sicrhau bod busnes llewyrchus heddiw yn fusnes llewyrchus y flwyddyn nesaf hefyd," meddai.

Yn y cyfamser mae Llywodraeth Cymru wedi pwysleisio unwaith eto y dylai busnesau a chwmnïau gau ac anfon eu gweithwyr adref oni bai eu bod yn gwbl hanfodol.

Daw hynny'n dilyn pryderon fod rhai ffatrïoedd, safleoedd adeiladu a chanolfannau galw yn parhau i weithio fel yr arfer.

Dywedodd y llywodraeth fod y gorchymyn newydd yr wythnos hon yn golygu y dylai pobl aros adref oni bai eu bod yn "weithwyr allweddol" neu'n cyflenwi'r gwasanaeth iechyd.

"Mae'r rheolau newydd yn glir iawn - er mwyn achub bywydau a gwarchod y GIG, mae angen i bobl aros adref," meddai llefarydd.

"Dylai pobl weithio o adref pryd bynnag allen nhw, a theithio dim ond os yw'n hollol angenrheidiol, er mwyn lleihau ymlediad coronafeirws."

Gall unrhyw un yng Nghymru sy'n torri'r canllawiau coronafeirws newydd wynebu dirwy o £60, gyda hynny'n codi i £120 am unrhyw droseddau pellach.

Aros am gymorth

Mewn ymateb i gyhoeddiad Canghellor y DU am gymorth i'r hunangyflogedig dywedodd Lauren Cook, sy'n athro gyrru yn Rhaglan, fod y cynnig yn "un da iawn" yn ariannol.

"Gorfod aros am ddeufis amdano yw'r broblem," meddai Ms Cook, 29.

"Dim jyst oherwydd biliau, ond gyda'r busnes, talu am y car, yswiriant, pethau felly."

Ychwanegodd: "Dwi'n meddwl am geisio cael swydd gyflogedig er mwyn cadw pethau i fynd."