Coronafeirws: Llai o gneifwyr tramor yn dod i Gymru

Wrth i'r tymor cneifio ddechrau, mae 'na bryder y gallai'r pandemig coronafeirws arwain at brinder gweithwyr tramor.

Fel arfer mae un o bob pum dafad ym Mhrydain yn cael ei chneifio gan gneifwyr o lefydd fel Seland Newydd.

Ond eleni maen nhw'n dewis peidio neu'n methu dod.

Yn ogystal â hynny, mae'r pris gwlân wedi gostwng eleni a chneifwyr yn gorfod ceisio gwneud eu gwaith a chadw dau fetr oddi wrth eraill.

Mae cneifio'n dasg hanfodol er lles yr anifail a'r rhain felly'n cael eu cyfri'n weithwyr allweddol.

Dywed Gwion Evans fod pryder wrth deithio o amgylch ffermydd

Mae Gwion Evans yn un o'r cneifwyr sydd wedi dechrau eleni ac yn gweld gwahaniaeth. Un o'i brif bryderon yw lledu'r haint i ffermwyr bregus.

"Mae'n yfflon o job," meddai. "Ti'n mynd i'r un trelar ac mae rhywun isio dod i 'nôl y gwlân â'r ffermwr yng nghefn y trelar.

"Ti'n teimlo os ti'n iau, ti'm mor debygol o'i gael o.

"Mae'n job os fyset ti'n cario fo i fferm efo rhywun mewn oed.

"Mae hynny'n yfflon o bryder, yn fwy na [iechyd] fi'n hun a d'eud y gwir."

Gweithwyr tramor

Fel arfer mae 'na 150 o gneifwyr yn dod draw o lefydd fel Seland Newydd ac Awstralia i Brydain yn yr haf.

Mae hynny'n rhyw 20% o'r cneifwyr yma bob blwyddyn.

Ond eleni dydy hynny ddim wedi digwydd.

Y feirws ei hun, rhwystrau a chyfyngiadau teithio, a'r angen posib am gwarantin o bythefnos mewn tymor sydd eisoes yn ddigon byr, ydy rhai o'r rhesymau.

Fel arfer mae 150 o gneifwyr tramor yn dod i Brydain yn yr haf

Er bod digon o gneifwyr yng Nghymru, fe allai achosi problemau mewn rhai ardaloedd ac mae'r Bwrdd Gwlân wedi gorfod gweithredu.

"Oedd o yn bryder ond 'den ni wedi rhoi mesurau mewn lle," medd Gareth Jones o'r Bwrdd Gwlân.

"'Den ni'n cydweithio efo partneriaid o fewn y diwydiant a 'den ni wedi sefydlu cofrestr cneifio fel bod cneifwyr a chontractwyr yn medru cysylltu efo'i gilydd.

"Er bod o'n mynd i fod yn her, 'den ni'n teimlo bod ni'n mynd i fod yn llwyddiannus efo'r tymor."

• CANLLAW: Rhif R: Beth ydy o a pham ei fod yn bwysig

• AMSERLEN: Llinell amser coronafeirws yng Nghymru

• Y GIG: Sâl? Mae'r GIG 'dal ar agor' er gwaethaf y pandemig

• IECHYD MEDDWL: Claf cyntaf Cymru'n annog positifrwydd

Mae prisiau wedi eu taro hefyd - gyda 30% o'r gwlân yn cael ei allforio i China.

Dydy'r Bwrdd Gwlân ddim yn rhoi blaendal i ffermwr felly am wlân eleni - dim ond talu'r hyn sy'n weddill am wlân y llynedd.

"Gan bod y feirws wedi dechrau yn fan'no, mi wnaeth y farchnad yn China slofi lawr yn sylweddol fis Ionawr," ychwanegodd Mr Jones.

"Ddiwedd mis Mawrth mi wnaeth y farchnad yn y wlad yma gau.

"Mae'r farchnad wedi cychwyn agor i fyny eto ac mae'r prosesu wedi cychwyn yma eto ym Mhrydain.

"Ond mae'n mynd i gymryd amser i'r farchnad ddod yn ôl i le oedd o ac i'r galw ac i'r pris godi."