Cyngor i wisgo mygydau yn yr ystafell ddosbarth

Bydd Llywodraeth Cymru yn gofyn i bawb wisgo mygydau mewn dosbarthiadau ysgol uwchradd, colegau a phrifysgolion ac ardaloedd cymunedol.

Mewn cyfweliad ar radio LBC, dywedodd y Prif Weinidog Mark Drakeford mai nawr yw'r amser i gyflwyno mesurau diogelwch pellach mewn ysgolion.

"Mae yna dair wythnos yn weddill o'r tymor ac mae'n ddyletswydd arnom i gadw'r plant a staff yn ddiogel," meddai.

Dywedodd hefyd bod gweinidogion yn parhau i drafod yr awgrym o gau ysgolion yn gynt dros y Nadolig - mae'r trafodaethau hynny yn cael eu cynnal gydag undebau ac awdurdodau lleol.

Nos Lun dywedodd y Gweinidog Addysg, Jeremy Miles: "Mae ymddangosiad yr amrywiad newydd hwn yn ddatblygiad difrifol yn y pandemig parhaus.

"Rydym eisoes wedi cymryd camau cyflym ar deithio rhyngwladol, ochr yn ochr â llywodraethau eraill y DU.

"Rydym nawr yn cyflwyno mesur ychwanegol, tra ein bod ni yn dod i ddeall mwy am y straen newydd hwn.

"Dylai holl staff a dysgwyr yn ein hysgolion uwchradd, colegau a phrifysgolion nawr wisgo gorchuddion wyneb dan do lle nad oes modd cynnal pellter corfforol.

"Mae nifer o leoliadau eisoes yn gweithredu ar y sail hwn, wedi llywio gan eu hasesiadau risg, ond bydd hwn nawr drefniant cenedlaethol.

"Mesur rhagofalus dros dro yw hwn a fydd ar waith ar gyfer yr wythnosau o'r tymor sy'n weddill ac ar yr adeg honno bydd y sefyllfa'n cael ei hadolygu. Dylai hyn ddod i rym ym mhob lleoliad cyn gynted â phosibl."

'Synhwyrol'

Wrth ymateb i gyhoeddiad Llywodraeth Cymru dywedodd y Cynghorydd Ian Roberts (Sir y Fflint), Llefarydd Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru: "Dwi'n croesawu penderfyniad y Gweinidog heddiw i ail-gyflwyno gorchuddion wyneb mewn ysgolion uwchradd.

"Mae'n ymateb synhwyrol a chymesur i'r sefyllfa pryderus sy'n datblygu, ac yn cael ei wneud er lles disgyblion a'r holl staff."

'Fe ddylai Nadolig eleni fod yn well,' meddai'r Prif Weinidog ond rhaid bod yn ofalus

Mae angen i bobl fod yn ofalus wrth wneud eu cynlluniau Nadolig eleni, ychwanegodd y Prif Weinidog.

Daw sylwadau Mr Drakeford yn sgil pryderon am yr amrywiolyn newydd o coronafeirws - Omicron.

Dywedodd hefyd bod tîm brechu Cymru yn bwrw ymlaen â chynlluniau i roi brechlyn atgyfnerthu i bob oedolyn dri mis wedi iddyn nhw gael yr ail ddos.

'Nadolig yn well eleni'

Yn gynharach fe ddywedodd y Cyd-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu (JCVI) y dylai brechlynnau atgyfnerthu gael eu cynnig i bawb dros 18 er mwyn atal ton newydd o achosion yn sgil Omicron.

"Mae mwy o waith i'w wneud, wrth gwrs, gyda'n partneriaid yn y byrddau iechyd lleol ond ry'n am symud ymlaen cyn gynted â phosib," dywedodd Mr Drakeford wrth y BBC yn gynharach.

• Ystyried camau pellach yn sgil amrywiolyn Omicron

• Covid: Ailgyflwyno profion PCR i deithwyr o dramor

• Covid: Galw am gau pob ysgol 'wythnos cyn y Nadolig'

Ychwanegodd: "Rhaid i bobl baratoi at y Nadolig yn y modd ry'n wedi'u cynghori gydol yr amser.

"Fe ddylai Nadolig fod yn wahanol eleni. Fe ddylai Nadolig fod yn well eleni.

"Ond dyw hynna ddim yn golygu y dylai pobl ddiystyru y pethau syml yna sy'n ein diogelu ni ac eraill.

"Meddyliwch am bobl fregus - os oes pobl yn eich teulu yn debygol o ddioddef o coronafeirws - ystyriwch yn ofalus a ydych yn ymweld â nhw ac yn eu cynnwys yn eich cynlluniau.

"Gwnewch brawf llif unffordd os ydych yn mynd i rywle all fod yn risg i chi ac eraill a gwisgwch fwgwd mewn llefydd poblog cyhoeddus."

Mae naw achos o amrywiolyn Omicron wedi eu cadarnhau yn y DU

Dywed Mr Drakeford nad oes cynlluniau ar hyn o bryd i gau busnesau - er bod llythyr wedi cael ei anfon i'r Trysorlys yn gofyn am gymorth petai Llywodraeth Cymru yn dewis cymryd mesurau pellach.

"Pwynt y llythyr yw sicrhau na fydd Llywodraeth y DU yn gwneud yr hyn a wnaethont llynedd.

"Pan ro'n i angen help, fe ddywedodd y Trysorlys 'na dyw hynna ddim yn bosib'.

"Ond bythefnos wedyn pan roedd pethau wedi newid yn Lloegr fe ddywedon nhw 'iawn', doedd hynna ddim yn deg i neb a dyna ddiben y llythyr," ychwanegodd.

Mae argymhellion newydd y JCVI yn nodi hefyd y dylid cwtogi'r bwlch rhwng cael yr ail frechlyn a'r brechlyn atgyfnerthu i dri mis.

Nodwyd yn ogystal y dylai plant oed 12 i 15 gael eu gwahodd am ail ddos dri mis wedi cael y cyntaf.

Dywedodd yr Athro Wei Shen Lim, cadeirydd y JCVI, nad yw'n rhagweld y bydd yr amrywiolyn newydd yn gafael yn y DU ond bod arbenigwyr eisiau bod yn y lle gorau posib petai mwy o achosion.

Mae'r JCVI yn rhoi cyngor i weinidogion ar draws y DU ond gwleidyddion sy'n dewis gweithredu'r argymhellion ai peidio.