Mari Phillips: ‘Cymysgu’r traddodiadol gyda’r modern’
- Cyhoeddwyd
Mae'r artist Mari Phillips yn cael ei hysbrydoli gan chwedlau sy'n dweud stori arwyr benywaidd a LHDT+ (Lesbiaidd, Hoyw, Deurywiol a Thraws+). Trwy ei gwaith mae hi'n rhoi ogwydd newydd, gyfoes ar rai o enwau mwya' adnabyddus chwedloniaeth Gymreig.
Mae Mari, sy'n wreiddiol o Landysilio, Sir Benfro ond sy' bellach yn byw yng Nghaerdydd, yn esbonio'r ysbrydoliaeth tu ôl i'w gwaith: "O'n i'n mynd ar wylie rownd Ewrop a'n gwrando ar podcast oedd yn sôn am fytholeg Groegaidd mewn ffordd ffeminist a newydd.
"O'n i'n gwrando arno a ges i ddim cwsg o gwbl, jyst aros lan a gwrando ar y straeon i gyd.
"Wedyn nes i sylweddoli fod lot o bobl yn 'neud pethe Groegaidd a dechreuais i edrych mewn i fytholeg Cymreig. Dwi'n hoffi edrych mewn i fytholeg ac ymchwilio i weld pwy yw'r ffeminist yn y straeon, beth mae'r cymeriadau fel fel menywod a thrio ffeindio mas straeon queer mewn mytholeg hefyd.
"Gallwch chi 'neud beth bynnag chi mo'yn allan o fytholeg.
"Does dim lot o fersiynau o'r Mabinogion felly mae'n syniad da i roi fersiwn queer iddo achos stori yw e ac mae'n ffordd neis o gynnwys pobl queer."
Dechreuodd Mari y cyfrif Instagram mythsntits ar ôl graddio o Brifysgol Caerdydd ac mae'n arddangos ei gwaith ar y cyfrif. Dyma'r ysbrydoliaeth tu ôl i rai o'i lluniau mwyaf trawiadol, meddai:
'Merched Beca mewn fashion houses gwahanol'
O'n i ishe neud Merched Beca mewn fashion houses gwahanol. O'n i'n hoffi'r syniad o nhw'n chwarae gyda rhywedd nhw - gwisgo mewn dillad mamau a chwiorydd nhw a sylweddoli bod nhw'n queer ac yn hoffi gwisgo dillad merched a byw bywyd i'r eithaf.
Gyda hon o'n i ishe creu elfen hunk - yn cymryd ysbrydoliaeth o wisg Vivienne Westwood. Mae hi wastad yn creu ballgowns anhygoel gyda lot o ddefnydd a phethau wedi ysgrifennu ar y ffrogiau.
Mae pobl Cymru yn eitha' punk ac yn gweiddi mas yn erbyn beth sy'n digwydd iddyn nhw drwy'r amser. Mae lot o drafferthion horibl 'di digwydd i Gymru - Tryweryn, Aberfan, Merched Beca. O'n i'n meddwl ysgrifennu hwnna mewn i'r ffrog a dangos bod ni'n protestio yn erbyn e.
Drag yw e ac mae drag yn brotest yn erbyn rhywedd hefyd a 'na pam fi wedi rhoi'r colur trawiadol iddi.
"Mae lot o ddilynwyr fi yn byw tu fas i Gymru a'n dysgu lot am hanes Cymru trwy gwaith fi."
Mae Nerys fel y Black Nun ac mae Cerys fel Twm Sion Cati yn dangos y trend o wisgo mewn ffordd rhywiol a 'neud e mewn ffordd Cymreig. Mae pawb wedi cael profiad o stori'r ysbryd Black Nun wrth fynd i Glan-llyn a Llangrannog - o'n i'n meddwl bod hwnna'n rili ffyni ac eiconig.
Hefyd mae'n rili cwl i 'neud Twm Sion Cati yn steil Robin Hood, achos mae e'n eicon Cymreig s'dim lot o bobl yn gwybod amdano. Mae lot o ddilynwyr fi yn byw tu fas i Gymru a'n dysgu lot am hanes Cymru trwy gwaith fi. Dwi'n ffan mawr o hanes.
Osian - arwr o Batagonia o bosib?
O'n i'n creu portreadau o bobl Cymreig yn y gwisg traddodiadol ac o'n i ishe chwarae gyda rhywedd mewn pethau Cymreig. Osian yw hwn - o'n i ishe creu dyn queer, yn gwisgo het gyda hoop earrings felly'n 'neud e'n fodern hefyd. Mae e'n gwisgo siol paisley felly'n cymysgu'r traddodiadol gyda'r modern.
Oedd un o teulu fi'n meddwl bod e'n edrych fel rhywun o Batagonia - dwi'n hoffi pobl yn creu straeon nhw am lluniau fi.
"Maen nhw yn smocio, maen nhw bach yn cheeky"
Mae mamgu fi'n mynd yn wallgo' bob tro dwi'n rhoi llun lan ac ishe i fi neud llun heb sigarets! Hwn oedd y llun cynta' nes i o ledis Cymreig ar Ddydd Gŵyl Dewi a'r llun cynta' o Nerys a Cerys - dwy ferch sy' wedi eu ysbrydoli gan fi a ffrindie fi a sut ni'n bihafio fel ledis Cymreig yn gwisgo'r gwisg traddodiadol.
Maen nhw yn smocio, maen nhw bach yn cheeky - mae'n ffordd neis o greu celf mae merched a phobl ifanc yn gallu uniaethu gyda. Pan ni'n edrych am ysbrydoliaeth ni'n edrych trwy lunie o hen fenywod Cymreig, maen nhw'n edrych yn prim ond ti'n gallu gweld fod cymeriad 'da nhw.
Dwi heb beni hwn ond dyma Efnisien fel villain queer y Mabinogion. Yn Disney maen nhw wastod yn neud y villains yn queer, fel Ursula yn The Little Mermaid, fel bod pobl yn ofni nhw - ond mae pobl queer yn cymryd y cymeriad 'na a'n troi nhw mewn i eicon.
O'n i wedi cael fy ysbrydoli gan Henry Paget, y pumed Marcwis o Fôn - ac 'oedd e'n rili flamboyant a'n gwastraffu ei arian ar ddiemwntau, sioeau ac ati. Mae'n gymeriad rili diddorol i ailgreu yn y Mabinogion.
O'n i'n meddwl am Efnisien a beth wnaeth e i Branwen, gan ladd ceffylau gŵr Branwen, felly creu dyn rili hunanol yn gwisgo pethe rili ffansi ac ishe bod y brenin nesaf.
Gwledd Ceridwen
Dyma Ceridwen yn coginio gwledd - o'n i'n edrych mewn i Ceridwen a'i symbolaeth. Dwi'n hoffi edrych ar y symbolau a rhoi darnau rownd y llun sy'n dweud mwy amdanyn nhw.
Mae dyfrgi mewn 'na ar y calendr, mae ceiliog ar y cereal achos hi oedd duwies y grawn, felly o'n i'n meddwl creu hi fel merch modern gyda bowl o cereal. Hefyd mae'r eclips yn symbol.
Ac o'n i ishe creu rhywbeth body positive a dangos merch sy'n ymlacio yn creu potions. Fi'n ffan mawr o ymchwilio mewn i bethau. Fi'n hoffi bod rhywun arall yn gweld darlun a gallu gweud o'r elfennau bach pwy yw e.
"Pam na allwn ni gael Ruth Jones fel y pinup girl?"
Nessa yw hon (cymeriad Ruth Jones ar raglen Gavin and Stacey) - 'oedd hwn ar gyfer Dydd Gŵyl Dewi 2021. Dwin rili lico'r ffaith fod y gwisg yn gallu bod yn ciwt ac yn retro gyda'r hat. Fi wastad yn lico rhoi eicons Cymreig yn gwaith fi - mae gymaint o bobl rili doniol yn dod allan o Gymru.
'Nath Ruth Jones weld e ac o'dd hi'n rili licio fe. Mae hi'n berson mor gorjys a dwi'n rili body positive yn y pethe dwi'n creu. Fel person queer ac fel menyw mae'n neis i gael y female gaze mewn 'na. Pam na allwn ni gael Ruth Jones fel y pinup girl?
Gyda profiad fi yn ysgol yn dysgu am gelf, ni mor gyfarwydd gyda gweld beth mae dynion yn peintio - dwi'n hoffi dangos beth mae menywod yn gwerthfawrogi a bod yn fwy onest.