Gwennan Harries: Llwyddiant Lloegr yn hwb i fenywod Cymru
- Cyhoeddwyd
Ar ddydd Gwener 2 Medi mae ymgyrch tîm pêl-droed merched Cymru yn parhau i gyrraedd Cwpan y Byd 2023. Dwy gêm sydd ar ôl o'r rowndiau rhagbrofol gyda garfan Gemma Grainger yn gwybod y bydd buddugoliaeth yn erbyn Groeg a Slofenia yn sicrhau lle yn y gemau ail-gyfle.
Yn dilyn llwyddiant Lloegr yn enill Pencampwriaeth Euro 2022, mae llawer yn credu y gallai Cymru fanteisio ar y sylw newydd i bêl-droed menywod yn wrth geisio cyrraedd Cwpan y Byd flwyddyn nesaf yn Awstralia a Seland Newydd.
Mae Gwennan Harries yn gyn-chwaraewr rhyngwladol, yn ohebydd radio a theledu, ac yn athrawes addysg gorfforol sy'n gyfarwydd iawn â gêm y merched ar lawr gwlad yng Nghymru.
All llwyddiant Lloegr ddylanwadu ar Gymru? "Yn sicr" meddai Gwennan, "ac ma' fe wedi yn y gorffennol - fe wnaeth Gemau Olympaidd yn 2012 lot i godi proffil gêm y merched.
"Mae Lloegr wedi cael llwyddiannau yn y pencampwriaethau mawr ers Cwpan y Byd Canada 2015 ble wnaethon nhw gyrraedd y rownd gyn-derfynol, a wedyn pencampwriaethau Ewrop a ddilynodd, rownd gyn-derfynol eto yn y Cwpan y Byd yn Ffrainc, ac yna wrth gwrs ennill yr Euros eleni."
Mae Gwennan yn meddwl bod buddugoliaeth Lloegr yn erbyn Yr Almaen yr haf 'ma wedi agor y drws i gynulleidfa newydd i bêl-droed menywod.
"Mae'r sylw yna wedi cael ei roi ar draws Lloegr, ond hefyd Cymru, ac mae hynny'n bwysig er mwyn codi'r proffil a statws y gêm. Yn amlwg mae merched Cymru'n siomedig doedden nhw ddim yn rhan o'r Euros sydd newydd fod, ac mae nhw eisiau cael y cyfle i ddangos eu gallu ac ysbrydoli'r genhedlaeth nesa' o ferched a bechgyn yng Nghymru.
"Da ni methu gor-ddweud gymaint o effaith mae llwyddiant a datblygiad y gêm yn Lloegr wedi ei gael ac am gael ar bêl-droed merched ym Mhrydain yn gyffredinol, achos mae llwyddiant wastad yn denu mwy o sylw a fuddsoddiad sydd ond am helpu'r gêm.
"Yng nghynghrair Lloegr mae gymaint o chwaraewyr sydd 'di cael llwyddiant dros Ewrop gyfan, ac mae'r gynghrair yn mynd o nerth i nerth. Mae'r ffaith bod gymaint o chwaraewyr o Gymru yn y Super League neu yn y gynghrair odanodd (y Bencampwriaeth) yn dangos y safon sydd gennym ni. Yn amlwg pan mae 'na lwyddiant mae 'na fyw o buzz a torfeydd mwy, felly fydd hynny'n helpu chwaraewyr Cymru.
Cyrraedd y gemau ail-gyfle
Felly, beth yw'r tebygolrwydd y bydd Cymru'n cyrraedd y gemau ail-gyfle? Mae Gwennan yn ffyddiog: "Mae 'na gyfle wirioneddol y tro 'ma, sai'n credu bod ni wedi bod mewn sefyllfa fel hyn ble mae popeth o'n plaid ni, ac ry'n ni'n edrych mor gryf"
"Ni ond angen pedwar pwynt yn y ddwy gêm olaf (i gyrraedd y gemau ail-gyfle) ac felly mae popeth yn ein dwylo ni. Dwi'n hyderus y bydden ni'n creu hanes, a dwi'n credu bod y garfan yn hyderus hefyd.
"Mae'r gêm yn erbyn Groeg mor bwysig fel allen ni fynd mewn i'r gêm olaf yn erbyn Slofenia efo popeth yn ein dwylo ni. Mae'n bach o cliché i ddweud 'cymryd un gêm ar y tro' ond dyna sydd rhaid gwneud yma, achos os enillwn ni yn Groeg mi fydde pwynt yn ddigon yn y gem olaf. Bydde'n rhaid i Slofenia fynd amdani wedyn, sy'n chwarae i'n dwylo ni achos dwi'n credu bod gennym ni y cyflymder i wrth-ymosod a sgorio.
"Mae Slofenia wedi gwella yn aruthrol dros y blynyddoedd d'wetha - roedden nhw'n agos iawn i gael canlyniad i ffwrdd yn Ffrainc, gyda Ffrainc angen gôl o gic o'r smotyn i ennill.
"Bydden nhw ddim yn gemau hawdd ond dwi'n credu bod gennym ni ddigon o safon i gyrraedd y gemau ail-gyfle."
Y gêm gystadleuol ddiwethaf i garfan Gemma Grainger oedd y fuddugoliaeth o dair gôl i ddim yn erbyn Kazakstan yn Astana ym mis Ebrill, ac fe gafwyd gêm ddi-sgôr yn erbyn Seland Newydd mis Mehefin.
'Disgwyliadau'n codi'
Gyda llwyddiant daw disgwyliadau uwch, ac mae Gwennan yn credu bod gwelliannau Cymru dros y blynyddoedd diweddar yn golygu bod disgwyl bellach i Gymru gyrraedd y gemau ail-gyfle.
"Mae'r disgwyliadau wedi codi, a dyna pam ni yw'r ffefrynnau i gyrraedd y gemau ail-gyfle. Rwy'n credu os fydden ni ddim yn cyrraedd fe fydd o'n ofnadwy o rwystredig a siomedig, o ystyried y safon sydd yn y garfan bresennol i gymharu a Slofenia a Groeg, gyda phob parch i nhw.
"Mae'r ffordd mae'r gemau ail-gyfle yn cael ei strwythuro yn gêm y merched yn gymhleth, ac mi fydd y timau yn cael eu rhestru fel detholion felly dyna pam mae'n bosib i ni drio cael dwy fuddugoliaeth yn y gemau sydd ar ôl."
Y nifer o chwaraewyr
Dros y blynyddoedd diweddar mae Gwennan wedi gweld tŵf enfawr yn y niferoedd o ferched sy'n chwarae yng Nghymru.
"Mae gymaint mwy gyda diddordeb yn y gêm. Fel athrawes Addysg Gorfforol dwi'n gweld y diddordeb i ddod i glybiau yn tyfu, ond hefyd mae'r nifer o ferched ifanc sy'n rhan o glybiau tu allan i'r ysgol yn cynyddu yn aruthrol."
"Mae Cymdeithas Bêl-Droed Cymru wedi gosod targed o gael 20,000 o chwaraewyr wedi'w cofrestru a chlybiau merched erbyn 2026, wel mae dros 12,000 yn barod. Yn amlwg gyda llwyddiant Lloegr dros yr haf a pwsh i gemau'r Cymru sy'n dod lan a'r gemau yn cael ei darlledu ar y teledu, bydd y niferoedd ond yn cynyddu unwaith eto."
Beth fyddai cyrraedd Cwpan y Byd yn ei olygu i Gymru? "Sai'n credu allai ddisgrifio fe i fod onest. Pan o'n i'n chwarae o'n i byth yn disgwyl gweld beth dwi 'di gweld yr haf 'ma, ym Mhrydain, yn Lloegr.
"Mae gennym ni lai o chwaraewyr na'r gwledydd mawr, ond mae'r safon o chwaraewyr sydd gennym ni yn dda iawn. Os fydden nhw'n gallu cael y sylw sy'n dod o gael llwyddiant, bydd mwy o fuddsoddiad yn cael ei roi i'r gem ar bobl lefel, o clybiau ar lawr gwlad i'r chwaraewyr elit. Fe all fod yn rywbeth hanesyddol i Gymru, ac yn drobwynt i'r gêm yma."
Hefyd o ddiddordeb: