Torri trethi'n 'gambl enfawr' - llywodraethau datganoledig

Mae llywodraethau Cymru, Yr Alban a Gogledd Iwerddon wedi galw am gyfarfod brys gyda'r canghellor yn dilyn "gambl enfawr" ei ddatganiad ariannol diweddar.

Mewn llythyr ar y cyd i Kwasi Kwarteng, mae'r llywodraethau'n gofyn am drafod "gweithredu ar unwaith" i wyrdroi effeithiau ei benderfyniad.

Mae'r llythyr wedi cael ei arwyddo gan Rebecca Evans, gweinidog cyllid Llywodraeth Cymru ynghyd â gweinidogion cyllid Yr Alban a Gogledd Iwerddon.

Mae Liz Truss wedi gwrthsefyll pwysau i wneud tro pedol ar fesurau wnaeth arwain at y bunt yn gostwng i'w lefel isaf erioed yn erbyn y ddoler ac at Fanc Lloegr yn gorfod ymyrryd i roi sicrwydd i farchnadoedd arian.

Dywedodd y prif weinidog y byddai'n "gafael yn dynn" ar gyllid.

• Y Canghellor yn torri trethi 'er mwyn tyfu'r economi'

• Beth oedd pobl Cymru eisiau o'r 'gyllideb fach'?

• Cwymp bychan i 9.9% yn y gyfradd chwyddiant

Mae'r llythyr yn dweud: "Mae llywodraeth y DU wedi dewis gwneud pethau'n sylweddol waeth drwy gyhoeddi pecyn enfawr o doriadau treth i'r mwyaf cyfoethog heb unrhyw esboniad credadwy o sut y bydd rhain yn cael eu talu.

"Mae angen gweithredu ar frys nawr er mwyn mynd i'r afael â'r problemau sy'n wynebu'r economi, gwasanaethau cyhoeddus a chartrefi ar hyd y wlad."

Dywedodd Ms Truss ei bod "wedi ymrwymo" i gyhoeddi rhagolygon economaidd annibynnol a dadansoddiad o'i chynlluniau i dorri trethi ar 23 Tachwedd.

Mae disgwyl i'r canghellor, Kwasi Kwarteng, gyhoeddi cynlluniau economaidd pellach ar yr un diwrnod.

Y Canghellor Kwasi Kwarteng yn traddori'r gyllideb fer yn Nhŷ'r Cyffredin ar 23 Medi

Mewn cyfweliad â rhaglen Today BBC Radio 4, dywedodd Ysgrifennydd Cymru, Syr Robert Buckland, y bydd Kwasi Kwarteng yn llwyddo i ddarbwyllo'r marchnadoedd arian fod ei gynlluniau yn gweithio pan fydd yn cyhoeddi rhagor o fanylion fis nesaf.

Ond fe wnaeth gydnabod fod y cyhoeddiad ariannol gafodd ei wneud dros wythnos yn ôl wedi arwain at ansefydlogrwydd.

Dywedodd llefarydd ar ran y Trysorylys mai eu blaenoriaeth yw "tyfu'r economi a gwella safon byw i bawb".

"Ry'n ni wedi camu i mewn gydag ymyrraeth ddigynsail ar filiau ynni er mwyn cadw costau'n isel i gartrefi a busnesau y gaeaf hwn."

Ychwanegon y bydd rhagor o fanylion yn cael eu rhannu gan y canghellor ym mis Tachwedd.