Hen luniau o dref Aberteifi
- Cyhoeddwyd
![Tref Aberteifi heddiw](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/12F73/production/_130238677_f61dc3ed-60fb-447b-9d22-ab6782b80915.jpg)
Tref Aberteifi heddiw
Mae Aberteifi yn dref farchnad hanesyddol lle mae Afon Teifi yn cwrdd â'r môr. Dyma hefyd fan fwyaf deheuol Ceredigion a fu unwaith yn borthladd i'r byd.
Mae Glen Johnson, ymddiriedolwr Castell Aberteifi a hanesydd lleol, wedi bod yn casglu hen ffotograffau o'r dref ers 1984. Ar hyn o bryd mae'r lluniau'n cael eu harddangos yn gyhoeddus am y tro cyntaf yn ystafell hanes ac ymchwil newydd Castell Aberteifi.
Meddai Glen: "Dechreuais gasglu lluniau yn 1984 cyn ei wneud fwy o ddifrif ers 2003. Y gobaith yw creu cronfa ddata o'r holl luniau er mwyn ei wneud yn hawdd i bobl ymchwilio i hanes eu teuluoedd, cartrefi a chymunedau yn nhref Aberteifi a'r plwyfi cyfagos.
"Rydym yn chwilio am unrhyw luniau negatives, ffotograffau neu luniau digidol o Aberteifi a'r dalgylch y byddai pobl yn hoffi eu rhannu, does dim rhaid iddyn nhw fod yn hen; mae digwyddiadau diweddar a chofnod o bobl heddiw yr un mor bwysig."
Dyma gip ar ambell un o'r lluniau sy'n gofnod pwysig o hanes y dref.
![line](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/464/cpsprodpb/9333/production/_130238673_line976.jpg)
![Lloyd George tu allan i bafiliwn Eisteddfod Genedlaethol Aberteifi, 1942](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/45C7/production/_130236871_ab46730b-da33-4098-b69c-9a04ee581ae7.jpg)
Y cyn brif weinidog David Lloyd George tu allan i bafiliwn Eisteddfod Genedlaethol Aberteifi, 1942
![Llifogydd Mawr y Mwldan yn 1875.](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/6CD7/production/_130236872_0003bcb4-3885-4291-939a-1b04435541ab.jpg)
Llifogydd Mawr y Mwldan yn 1875. Roedd 75 o deuluoedd heb gartrefi am gyfnod. Boddwyd dwy hen wraig
![Agor Ysgol Uwchradd Aberteifi yn 1898](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/876/cpsprodpb/93E7/production/_130236873_785aa3a4-10e9-46f6-b7c7-e4e2a77e2ba2.jpg)
Agor Ysgol Uwchradd Aberteifi yn 1898
![Pont Aberteifi ar ddiwrnod coroni Elizabeth II yn 1953](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/BAF7/production/_130236874_90649bfb-9cdb-4701-ab29-a8a3d65c5430.jpg)
Pont Aberteifi ar ddiwrnod coroni Elizabeth II yn 1953
![Brenhines Carnifal Aberteifi yn 1935](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/41E9/production/_130237861_a597f2a5-dbca-4049-9bb2-8e14664f27fe.jpg)
Brenhines Carnifal Aberteifi yn 1935
![Byddin Tiriogaethol Aberteifi yn gorymdeithio heibio'r Guildhall ac am orsaf rheilffordd Aberteifi wrth iddynt ymadael â'r dref i faes rhyfel ar 4 Awst 1914](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/68F9/production/_130237862_810dc96f-7f8c-4c68-a1f2-f5231a18dc70.jpg)
Byddin Tiriogaethol Aberteifi yn gorymdeithio heibio'r Guildhall ac am orsaf rheilffordd Aberteifi wrth iddynt ymadael â'r dref i faes rhyfel ar 4 Awst 1914
![Afon Teifi a'r dref o ardal Netpool yn 1915, gan gynnwys yr hen waith nwy a 'Malta Fach' ar yr afon](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/6C23/production/_130238672_a3d0d9d8-2c83-4a6d-a441-4a95fdd4eee7.jpg)
Afon Teifi a'r dref o ardal Netpool yn 1915, gan gynnwys yr hen waith nwy a 'Malta Fach' ar yr afon
![Gweithwyr Ffowndri Mwldan, Aberteifi yn 1915](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/9009/production/_130237863_271176f0-9a54-446a-8be1-6c1276f86965.jpg)
Gweithwyr Ffowndri Mwldan, Aberteifi yn 1915
![Agor Gorsaf Rheilffordd Aberteifi yn 1886](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/B719/production/_130237864_a5a00947-de02-4504-9892-e01046d21e95.jpg)
Agor Gorsaf Rheilffordd Aberteifi yn 1886
![J T Mathias](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/549/cpsprodpb/DE29/production/_130237865_018686d3-3ed2-4ad3-b3b1-3c0243b0e8bc.jpg)
Gosod carreg sylfaen y Guildall, Aberteifi yn 1858
![Pendre, Aberteifi yn 1915. Roedd yr olygfa yma i'w gweld ar gerdyn post i hyrwyddo busnes T F Baldwin (safle siop a deli Nelson's heddiw)](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/10539/production/_130237866_3eafda8b-656d-4b17-8a04-08071c7e2df4.jpg)
Pendre, Aberteifi yn 1915. Roedd yr olygfa yma i'w gweld ar gerdyn post i hyrwyddo busnes T F Baldwin (safle siop a deli Nelson's heddiw)
![ffoaduriaid o wlad Belg](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/12C49/production/_130237867_379f4369-3a2d-4046-933a-411bf643805b.jpg)
13 Tachwedd 1914: Ffoaduriaid o wlad Belg, y rhai cyntaf i gyrraedd Aberteifi yn cael tynnu eu llun ar lawnt 'croquet' Castell Aberteifi. Darparodd Mrs Arabella Davies o Castle Green House de prynhawn arbennig iddynt gan roi copi yr un o'r llun yma i bob un fel atgof o Aberteifi pan fyddant yn dychwelyd i'w cartrefi yng ngwlad Belg
![Byddin Tiriogaethol Aberteifi yn gadael eu tref am faes rhyfel ar 4 Awst 1914](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/15359/production/_130237868_996e8956-f70a-4757-b69e-8e86c39a26ac.jpg)
Byddin tiriogaethol Aberteifi yn gadael eu tref am faes rhyfel ar 4 Awst 1914
![Ysgol Sul Capel Bethania yn ymweld â thraeth Poppit am y dydd,1915](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/4513/production/_130238671_2d691372-3814-4f0f-9e8a-d975b3d8fafd.jpg)
Ysgol Sul Capel Bethania yn ymweld â thraeth Poppit am y dydd,1915
![Gorsaf Rheilffordd Aberteifi yn 1962](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/17A69/production/_130237869_d91da702-3c07-4232-be2a-7b8f9cfe8358.jpg)
Gorsaf rheilffordd Aberteifi yn 1962
![siop bysgod](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/349/cpsprodpb/E153/production/_130238675_17ce318e-cab0-4b65-bbb1-1009ddf15c8f.jpg)
Perchnogion y siop a'r farchnad bysgod, Mr a Mrs William James gyda'u tair merch, rhif 42 Pendre yn 1915
![Siop emwaith Webb's yn 1915, rhif 5 stryd Pendre lle mae becws Greggs heddiw](https://ichef.bbci.co.uk/ace/standard/976/cpsprodpb/1EC1/production/_130237870_6fd94e50-dab8-41cf-92d5-0cc6c4180f16.jpg)
Siop emwaith Webb's yn 1915, rhif 5 stryd Pendre lle mae becws Greggs heddiw
Hefyd o ddiddordeb: